Nhiếp ảnh gia Andy Soloman và hành trình khám phá Việt Nam qua ống kính nghệ thuật

Những ngày đầu tại Việt Nam

Vào tháng 10 năm 1992, khi đó vừa tròn 30 tuổi Andy Soloman là phóng viên ảnh và được giao nhiệm vụ công tác tại Hong Kong (Trung Quốc). Máu phiêu lưu của tuổi trẻ thôi thúc ông khám phá các nước châu Á và chọn Việt Nam làm điểm đến. Từ kế hoạch ban đầu là một chuyến đi kéo dài vài tuần, ông ở lại đến 3 tháng và sau đó là 7 năm sống ở Hà Nội. Năm 1994, ông kết hôn cùng một cô gái Việt Nam. Hai người con trai của họ đều được sinh ra và sống những năm tháng ấu thơ tại đây.

Nhiếp ảnh gia Andy Soloman và vợ (năm 1994). Ảnh: NVCC

Nhiếp ảnh gia Andy Soloman đặt chân tới Việt Nam khi đất nước đang trong quá trình chuyển mình, sẵn sàng đón nhận những cơ hội mới. Ông cảm nhận rõ sự đổi thay của xã hội, với triển vọng hứa hẹn dành cho những ai dám khám phá. “Việt Nam là một ước mơ của nhiếp ảnh gia”, ông khẳng định. Andy bị cuốn hút bởi vẻ đẹp, sự đa dạng của con người cùng những văn hóa địa phương, từ sinh hoạt hằng ngày đến những hoạt động truyền thống. Mỗi khoảnh khắc đều mang giá trị riêng, từ hình ảnh nông dân cặm cụi trên cánh đồng đến cảnh phố phường nhộn nhịp, điều này đã thúc đẩy ông ghi lại tất cả những gì mình nhìn thấy.

Những ngày đầu ở Việt Nam không hề dễ dàng, nhưng ông nhanh chóng làm quen với nhịp sống nơi đây. Andy bắt đầu tìm hiểu sâu sắc về văn hóa, con người và phong tục tập quán, từ những buổi lễ truyền thống đến những bữa ăn gia đình ấm cúng. Ông dành thời gian trò chuyện, lắng nghe câu chuyện của người dân, từ đó phát hiện ra nhiều khía cạnh thú vị trong cuộc sống mà trước đây chưa từng biết đến. Mỗi cuộc gặp gỡ đều trở thành một nguồn cảm hứng mới, giúp vị nhiếp ảnh gia mở rộng tầm nhìn và làm phong phú thêm hành trình sáng tạo của mình.

Andy Soloman tại một đám cưới của người Thái đen, tỉnh Sơn La (năm 1992). Ảnh: NVCC

Nguồn cảm hứng cho phong cách nghệ thuật

Sống tại Việt Nam không chỉ mang đến cho Andy những trải nghiệm phong phú mà còn mở ra một chân trời mới cho phong cách nghệ thuật. Ông dành nhiều thời gian để hòa vào với cuộc sống của người dân, tham gia các hoạt động hằng ngày, lắng nghe những câu chuyện đời thường của họ. 

Nhiếp ảnh gia Andy chia sẻ: “Tôi muốn những bức ảnh của mình không chỉ là những hình ảnh đẹp, mà còn phải truyền tải được cảm xúc và câu chuyện mà tôi đã chứng kiến”. Những khoảnh khắc giản dị nhưng đầy ý nghĩa, từ nụ cười, ánh mắt đến những hành động hàng ngày của con người đều được ghi lại một cách chân thực và tinh tế. “Tôi tin rằng những chi tiết nhỏ nhất thường chứa đựng những thông điệp lớn”, ông nói.

Khi chia sẻ về sự ảnh hưởng của văn hóa Việt Nam đến phong cách nghệ thuật của mình, ông cho biết chính lòng hiếu khách và sự cởi mở của người dân đã giúp ông dễ dàng tiếp cận và kết nối với họ. Khi có cơ hội ngồi xuống nói chuyện với người dân ở đây, ai cũng đều thường mở lòng và chia sẻ những câu chuyện của mình. Đó chính là điều làm cho những bức ảnh của ông trở nên sống động và ý nghĩa hơn.

Những tài xế xích lô trên phố Nguyễn Quang Bích (khu phố cổ Hà Nội, năm 1992). Ảnh: NVCC

“Đây là bức ảnh được chụp khi tôi bắt gặp những người lái xích lô đang nghỉ ngơi. Tôi đã có những giờ phút rất tuyệt vời cùng họ và những người khác trên con phố đó. Họ đã gọi tôi lại, mời tôi ngồi uống trà cùng, rồi ăn trưa với họ ngay trên phố tại một quán ăn ven đường. Cùng lúc đó, một phụ nữ từ trong nhà bước ra, dẫn theo hai đứa trẻ nhỏ. Bà mang theo một bó hoa hồng và đưa cho hai cô con gái. Hai đứa trẻ nắm tay nhau và mang bó hoa đến tặng tôi, khoảnh khắc đó thật sự rất đẹp và đáng nhớ”, Andy chia sẻ khoảnh khắc đáng nhớ khi chụp bức ảnh.

Qua mỗi tác phẩm của mình, nhiếp ảnh gia Andy Soloman hy vọng mang đến cho người xem cái nhìn sâu sắc hơn về cuộc sống đa dạng và phong phú của Việt Nam, đó là những niềm vui nhỏ bé đến cả những khó khăn mà người dân phải đối mặt hàng ngày. Phong cách nghệ thuật của vị nhiếp ảnh gia đã trở thành cầu nối, giúp ông kết nối không chỉ với những con người mà còn với những câu chuyện lịch sử, văn hóa đầy sắc màu tại Việt Nam. 

Việt Nam từ quá khứ tới hiện tại

Trong chuyến trở lại Việt Nam lần này, được mời tham gia triển lãm ảnh “Hà Nội - một thời để nhớ”, chương trình nằm trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10-10-1954 / 10-10-2024), Andy Soloman đã cho người xem một cái nhìn hoài niệm về cuộc sống của người dân Hà Nội trong thời kỳ đổi mới thông qua những bức tranh đen trắng được chụp từ năm 1992 đến năm 2012 và cảm xúc về cuộc sống trong thành phố cũng như những bước chuyển mình của Hà Nội qua các thời kỳ. Andy chia sẻ: “Tình yêu của tôi dành cho thành phố này thật khó tả. Từ khoảnh khắc đầu tiên đặt chân đến nơi đây, tôi đã bị cuốn hút bởi mảnh đất và sự ấm áp của con người nơi đây”.

Hai nhiếp ảnh gia Andy Soloman và Lê Bích trò chuyện về các bức ảnh tại triển lãm “Hà Nội - một thời để nhớ” (tháng 10-2024). Ảnh: qdnd.vn

Ngoài ra, nhiếp ảnh gia người Anh này cũng đang háo hức tiếp tục dự án mang tính bước ngoặt mang tên “Echoes: Vietnam Retraced” (Những tiếng vọng: Tìm lại Việt Nam trong quá khứ). Đây là một công trình nghệ thuật mà ông đã khởi xướng từ hai năm trước, nhằm ghi lại những hành trình độc đáo của mình tại miền Bắc và miền Trung Việt Nam, kéo dài từ tháng 10-1992 đến tháng 1-1993. Dự án này không chỉ đơn thuần là việc chụp ảnh, mà còn là một hành trình tìm kiếm sâu sắc, khi Andy quyết định quay lại những địa điểm đã từng ghé thăm để tìm kiếm những nhân vật trong các bức ảnh mà ông đã ghi lại hơn 30 năm trước. 

Chia sẻ về trải nghiệm của mình, Andy cho biết: “Phản ứng của những nhân vật khi nhìn thấy chính mình trong bức ảnh thật sự rất tuyệt vời. Họ không chỉ cảm thấy xúc động mà còn bày tỏ lòng biết ơn đối với tôi”. Những cuộc gặp gỡ này không chỉ giúp ông phục hồi những ký ức đã bị lãng quên mà còn tạo ra những mối liên kết mới giữa quá khứ và hiện tại, nối liền những câu chuyện sống động mà ông đã ghi lại.

Nhiếp ảnh gia Andy Soloman tại triển lãm "Hà Nội - một thời để nhớ" (tháng 10-2024). Ảnh: NVCC

“Tôi tin rằng việc tìm lại những ký ức của họ sẽ mang lại những giá trị tinh thần to lớn”, ông nhấn mạnh. Mỗi bức ảnh của nghệ sĩ tài năng Andy Soloman đều chứa đựng những kỷ niệm sống động, tạo ra một cầu nối giữa quá khứ và hiện tại, mang lại sự gắn kết không chỉ với những nhân vật mà còn với lịch sử và văn hóa của đất nước mà ông yêu mến. Dự án “Echoes: Vietnam Retraced” (Những tiếng vọng: Tìm lại Việt Nam trong quá khứ) hứa hẹn sẽ mang lại những trải nghiệm phong phú, không chỉ cho Andy mà còn cho tất cả những ai có cơ hội chiêm ngưỡng những tác phẩm này.

QUỲNH NGỌC