Quan tâm như thế… bằng mười hại nhau

- Này bác, vừa rồi bác có ở trong dòng người đến tham quan Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam không đấy?

- Bác hỏi vậy là sao?

- Ui chao, vậy là may cho bác đó.

- Ơ, vì bận nhiều việc nên chưa thể đến tham quan được thì có gì là may cho em kia chứ? Đấy là còn chưa nói sẽ có người bảo kém chị kém em, sao suốt 2 tháng bảo tàng mở cửa miễn phí mà chưa có nổi tấm ảnh bắt trend đăng mạng xã hội, kể cũng ngại ngùng bác ạ.

- Bác phải lấy đó làm mừng. Chứ nếu bác cũng cố đi dịp này chắc chắn sẽ thấy thất vọng để rồi chẳng có được tấm hình nào ưng ý đâu.

- Bác lại đùa em. Bảo tàng vừa được xây mới có không gian trưng bày rộng rãi, hiện đại, nhiều view đẹp thì làm sao em không có được tấm hình ưng ý kia chứ?

- Nhưng bác có biết, cả tháng qua, nhất là ngày cuối tuần, người người ùn ùn kéo đến phủ kín khắp không gian ấy, biến nơi đẹp, thoáng đãng như thế thành chỗ ồn ào, nhốn nháo, ngột ngạt. Bức xúc nhất là, không chỉ trẻ nhỏ tò mò nghịch ngợm mà người lớn cũng thản nhiên sờ, gõ vào hiện vật.

Các ông bố, bà mẹ cũng chẳng hề lên tiếng nhắc nhở con em mình không được vi phạm quy định, thậm chí còn hùa theo để mặc chúng trèo cả lên hiện vật và thích thú chụp hình. Khi chứng kiến những cảnh như thế bác còn cảm xúc nào để chụp những tấm hình đẹp nữa chứ? Đấy là còn chưa kể lọt vào hình những hành vi xấu xí ấy liệu bác có thấy hài lòng không?

- Có chuyện đó sao bác? Em thật là quan liêu khi cứ nghĩ sau những đợt truyền thông mạnh mẽ về ý thức gìn giữ, phát huy di sản, thì mọi người có nhiều thay đổi về cách thức tiếp cận với hiện vật cũng như ý thức bảo vệ không gian bảo tàng chứ?

- Nghĩ là vậy nhưng thực tế lại khác bác ạ. Dường như với mọi người đi tham quan bảo tàng mà cứ như đi vào công viên vậy. Dù có biển cấm và loa cảnh báo nhưng không ai quan tâm, chỉ làm theo ý thích của mình. Nhìn mà thấy buồn.

- Về mặt nào đó thì em cũng thấy mừng khi công chúng ngày càng quan tâm đến lịch sử và văn hóa của đất nước. Nhưng nếu quan tâm như thế chẳng phải là… bằng mười hại nhau hay sao? Vì thế, cần coi các cách thức tiếp cận xấu xí, phản cảm đó là hành vi sai phạm trong việc bảo tồn di sản văn hóa để từ đó có những chế tài xử phạt trong từng vụ việc cụ thể chứ không chỉ dừng lại ở việc nhắc nhở.

Cùng với đó, chính các bảo tàng cũng cần vào cuộc, không chỉ nghiêm ngặt trong việc bảo tồn hiện vật, mà còn cần có những hoạt động truyền thông như tổ chức thuyết trình, hướng dẫn cho du khách trước khi bước vào khám phá không gian di sản, bác nhỉ.