Nét đẹp trang phục người Lự

Các dân tộc đã đem đến cho công chúng nhiều màn trình diễn, trải nghiệm đáng nhớ. Đặc sắc trong phần trình diễn trang phục, người dân tộc Lự đã để lại ấn tượng sâu đậm.  

Dân tộc Lự hiện cư trú chủ yếu tại hai huyện Tam Đường và Sìn Hồ (tỉnh Lai Châu), mang nhiều nét văn hóa truyền thống độc đáo, trong đó đặc sắc là bộ trang phục. Trang phục chính là linh hồn của người Lự, mang vẻ đẹp độc đáo, đường nét hoa văn tinh tế. Trẻ em người Lự từ khi còn nhỏ đã được dạy cách may trang phục từ mẹ và bà. Đến khi tròn 14 tuổi, phụ nữ phải tự tay may trang phục cho riêng mình.

Các nghệ nhân dân tộc Lự trình diễn trang phục tại Ngày hội văn hóa các dân tộc có số dân dưới 10.000 người năm 2023.

Chị Lò Thị Bình, nghệ nhân thế hệ thứ tư trong một gia đình có truyền thống làm trang phục Lự, chia sẻ với phóng viên Báo Quân đội nhân dân: “Trang phục của người Lự rất đặc sắc và cầu kỳ. Bộ nữ phục gồm áo, váy, mũ, khăn, thắt lưng và các đồ trang sức đính vào trang phục theo ý của mỗi người. Vào những ngày lễ lớn hay cưới hỏi, con gái Lự nối thêm vào phần sau khăn quấn đầu một dải kim loại màu trắng, vàng và gắn thêm những bông hoa của núi rừng, làm tôn lên vẻ đẹp rực rỡ của bộ trang phục”.

Bà Tao Thị Thùy ở xã Bản Giang (huyện Tam Đường) cho biết: “Bộ trang phục mới là một phần không thể thiếu trong dịp lễ, tết, nhất là các ngày hội đặc sắc của người Lự. Hiện nay, thế hệ trẻ người Lự vẫn rất thích thú với bộ trang phục truyền thống, nhưng lại khó kế thừa, do việc làm ra bộ trang phục mất nhiều thời gian, đòi hỏi sự kiên trì và tỉ mỉ, khéo léo”.

Người Lự từ sớm tinh sương đã lên đồi làm rẫy, làm đất gieo bông, sau 2 đến 3 tháng thu hoạch về bỏ hạt lép, giữ lại hạt mẩy mang phơi nắng sau đó kéo thành sợi, cho vào khung cửi dệt thành vải rồi ngâm chàm. Khi may váy hoa phải dệt, luồn chỉ màu vào con thoi dệt lên từng chi tiết, hoa văn. Công đoạn khó nhất làm ra bộ trang phục là váy hoa. Để hoàn thiện một bộ trang phục hoàn chỉnh có khi phải mất cả năm. Ngoài ra, chiếc túi đeo do phụ nữ Lự làm ra cũng có giá trị cao về thẩm mỹ lẫn tính truyền thống. Các loại túi nhiều kích cỡ được trang trí bằng các họa tiết hoa văn sặc sỡ, tinh xảo và treo thêm các chúm bông nhiều màu sắc trông rất đẹp mắt.

Bà Vũ Thị Phương Thảo, Phó giám đốc Trung tâm Văn hóa nghệ thuật tỉnh Lai Châu cho biết: “Trang phục của đồng bào dân tộc tại Lai Châu đều rất đa dạng, trong đó trang phục của người Lự để lại cảm giác sâu sắc hơn. Trang phục màu đen, mang tính huyền bí. Từ đôi bàn tay khéo léo của người phụ nữ Lự, họ làm trang phục bằng thủ công với chất liệu hoàn toàn từ thiên nhiên. Đáng quý, thế hệ trẻ người Lự hiện nay vẫn rất trân trọng giá trị truyền thống. Tuy không tự may được trang phục hoàn chỉnh của người Lự như thế hệ trước, song họ vẫn rất yêu mến và thường xuyên sử dụng trang phục của mình trong đời sống thường ngày cũng như các dịp lễ”.

Bài và ảnh: THÁI PHƯƠNG