Bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, chủ động ứng phó trong mọi tình huống

Trên cơ sở đó, Dự thảo Báo cáo chính trị nêu 5 quan điểm chỉ đạo có quan hệ biện chứng, tạo thành một chỉnh thể thống nhất, thể hiện rõ tính kế thừa và phát triển về nhận thức, tư duy lý luận của Đảng. Một trong những nội dung quan trọng, đó là BVTQ từ sớm, từ xa được nhấn mạnh, có sự kế thừa và phát triển các quan điểm trước đây, phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ trong kỷ nguyên mới, định hướng nhận thức, tư tưởng, là kim chỉ nam cho công tác lãnh đạo của Đảng trong những năm tới.

Nội dung BVTQ từ sớm, từ xa được xác định trong quan điểm thứ tư. Dự thảo Báo cáo chính trị nêu rõ: “Phát huy sức mạnh, bản lĩnh, trí tuệ của con người Việt Nam, khối đại đoàn kết toàn dân tộc và thế trận lòng dân; kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại; chủ động, kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia; BVTQ từ sớm, từ xa; gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường với củng cố quốc phòng, an ninh, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế. Bảo đảm và bảo vệ cao nhất lợi ích quốc gia-dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế”.

BVTQ từ sớm, từ xa có ý nghĩa rất quan trọng. Nội dung này được hình thành trên cơ sở lý luận khoa học của Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, thực tiễn phong phú của dân tộc, sự phát triển nhận thức, tư duy lý luận của Đảng ta, phản ánh đúng những biến động nhanh chóng, phức tạp của tình hình thế giới.

Trước đây, nhiệm vụ BVTQ xã hội chủ nghĩa phải đi đôi với nhiệm vụ xây dựng chủ nghĩa xã hội được V.I.Lênin đặc biệt quan tâm. Ngay sau khi Cách mạng Tháng Mười Nga thắng lợi, V.I.Lênin yêu cầu: “Hãy chăm lo đến khả năng quốc phòng của nước ta và của Hồng quân ta như chăm lo đến con ngươi trong mắt mình”. V.I.Lênin nhấn mạnh, cần phải tranh thủ thời gian hòa bình, tận dụng mọi điều kiện thuận lợi, ra sức xây dựng các tiềm lực kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, khoa học-kỹ thuật và tiềm lực quân sự để chuẩn bị sẵn sàng BVTQ.

Đối với lịch sử dân tộc Việt Nam, ông cha ta luôn lấy lợi ích quốc gia-dân tộc làm trọng, đề ra kế sách “sâu rễ, bền gốc”, với chính sách “ngụ binh ư nông”, giữ nước từ lúc nước chưa nguy, coi đó là quy luật sinh tồn và phát triển của dân tộc; thực hiện chính sách giữ yên biên giới, phên giậu quốc gia, chuẩn bị Quân đội, phòng việc không ngờ. Trong thời đại Hồ Chí Minh, BVTQ từ sớm, từ xa tiếp tục được Đảng ta kế thừa, phát triển và nâng lên tầm cao mới. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã căn dặn: “Bất kỳ hòa bình hoặc chiến tranh, ta cũng phải nắm vững, chủ động, phải thấy trước, chuẩn bị trước”. Tư tưởng này được Đảng ta vận dụng sáng tạo, đã góp phần làm nên thắng lợi của cách mạng giải phóng dân tộc.

Trong thời kỳ đổi mới, các nghị quyết của Trung ương, nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị về quốc phòng, an ninh và đối ngoại đã xác định những vấn đề cơ bản về BVTQ. Trong Nghị quyết Trung ương 8 khóa XIII, Đảng ta tiếp tục phát triển, hoàn thiện đường lối về BVTQ từ sớm, từ xa, từ khi nước chưa nguy, trở thành tư tưởng chỉ đạo, phương châm hành động của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân trong sự nghiệp xây dựng và BVTQ.

 Dự thảo trình Đại hội XIV của Đảng dự báo, những năm tới tình hình thế giới, khu vực chuyển biến nhanh, phức tạp. Đây là những thách thức lớn đối với hòa bình, ổn định trên thế giới, khu vực và độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của các nước, nhất là những nước nhỏ đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Từ tình hình đó, nội dung BVTQ từ sớm, từ xa được xác định có mối liên hệ chặt chẽ với các yếu tố khác, như: “Phát huy sức mạnh, bản lĩnh, trí tuệ của con người Việt Nam, khối đại đoàn kết toàn dân tộc và thế trận lòng dân”, “Kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại”, “Gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường với củng cố quốc phòng, an ninh, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế”... Cùng với đó, yếu tố mới được nêu ra: “Đẩy mạnh đột phá phát triển công nghiệp quốc phòng, an ninh tự chủ, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại nhằm bảo vệ vững chắc Tổ quốc trước mọi tình huống, nhất là chiến tranh công nghệ cao”. Như vậy, BVTQ từ sớm, từ xa có sự kế thừa quan điểm của các kỳ đại hội trước, đồng thời phát triển, bổ sung, gắn kết với các nội dung khác, thể hiện tư duy nhạy bén, linh hoạt, chủ động, hoạch định chiến lược đối nội, đối ngoại để bảo vệ lợi ích quốc gia-dân tộc; giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.

Quan điểm BVTQ từ sớm, từ xa, giữ nước từ khi nước chưa nguy là cơ sở khoa học để thống nhất nhận thức và hành động; sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng trong chủ động phòng ngừa, tránh các nguy cơ xung đột, chiến tranh, các mối đe dọa, sẵn sàng ứng phó, không để bị động, bất ngờ trước mọi tình huống. Đây là trách nhiệm chính trị, nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của Đảng, Nhà nước, của cả hệ thống chính trị, toàn xã hội, trong đó Quân đội là lực lượng nòng cốt.

Để hiện thực hóa quan điểm của Đảng về BVTQ từ sớm, từ xa, bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong thời kỳ mới, trước hết cần tiếp tục tăng cường tiềm lực, sức mạnh tổng hợp quốc gia; xây dựng, củng cố nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân, gắn với xây dựng “thế trận lòng dân”, xây dựng khu vực phòng thủ ngày càng vững chắc. Thực hiện hiệu quả hai nhiệm vụ chiến lược xây dựng và BVTQ; kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại với quốc phòng, an ninh và giữa quốc phòng, an ninh với kinh tế, văn hóa, xã hội và đối ngoại.

Chủ động nghiên cứu, đánh giá, dự báo đúng tình hình, xử lý kịp thời các tình huống về quốc phòng, an ninh, các vấn đề trật tự, an toàn xã hội, không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống; ngăn ngừa các nguy cơ chiến tranh, xung đột, mất an ninh, trật tự từ sớm, từ xa. Bảo đảm về mọi mặt để giữ vững ổn định chính trị, xã hội, không để xảy ra các điểm nóng, bạo loạn, khủng bố; ứng phó kịp thời, hiệu quả với các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống.

Xây dựng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, lấy xây dựng vững mạnh về chính trị làm cơ sở, bảo đảm Quân đội nhân dân và Công an nhân dân tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân. Đẩy mạnh hội nhập quốc tế, đối ngoại quốc phòng, an ninh và kiên định thực hiện chính sách quốc phòng “bốn không”; tạo môi trường hòa bình, ổn định cho sự phát triển bền vững.

Có thể thấy, quan điểm BVTQ từ sớm, từ xa được khẳng định vừa có tính cách mạng, hành động vừa ngắn gọn, súc tích, có trọng tâm, trọng điểm, kết tinh trí tuệ của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân; đồng thời phản ánh nhận thức mới, tư duy sáng tạo của Đảng ta, định hướng cho mọi hoạt động lãnh đạo của Đảng trong nhiệm kỳ tới và những năm tiếp theo.