Nhìn thẳng - Nói thật: “Quân sư quạt mo”

Cho nên, "thiên tử" nào muốn xã tắc yên ổn, thiên hạ thái bình thì không thể không dựa vào bộ máy quan lại cấp dưới, nhất là nhờ vào những quân sư có đầu óc chiến lược, chuyên bày mưu tính kế, vạch ra các kế hoạch, phương sách cai trị xã hội một cách phù hợp, hiệu quả.

Quân sư giỏi là người có mưu sâu kế cao, nhìn xa trông rộng, tiên lượng được những cam go, thử thách, biết bày cách gỡ thế bí, biết tìm lối thoát trong khó khăn, chỉ đường giúp bề trên và người khác giải quyết công việc hanh thông. Ngược lại, những người mang danh bày mưu tính kế mà tầm nhìn hạn hẹp, mánh nước tồi thì người xưa ví von là “quân sư quạt mo”, tức là quân sư tầm thường, rẻ mạt như chiếc quạt mo!

Ủy ban Kiểm tra - Tỉnh ủy An Giang họp, xem xét kỷ luật các cán bộ vi phạm. Ảnh: congan.com.vn

Thần thiêng nhờ bộ hạ. Câu đúc kết này luôn đúng trong mọi thời. Cá nhân lãnh tụ, thủ lĩnh, thủ trưởng, người đứng đầu tuy có vai trò rất quan trọng, nhưng nếu không có bộ phận tham mưu trung thành, tinh thông, nhạy bén, sắc sảo với thời thế, thời cuộc thì các tổ chức, cơ quan, đơn vị khó có thể thực hiện nhiệm vụ được hanh thông, hiệu quả. Thành bại của mỗi chủ trương, quyết sách nói chung, sự tiến bộ hay yếu kém của mỗi tổ chức, cơ quan, đơn vị ít nhiều đều bắt nguồn từ chất lượng, hiệu quả của bộ phận/đội ngũ cán bộ làm công tác tham mưu.

Thời gian qua, trong khi phần đông cán bộ làm công tác tham mưu ở các cấp, các ngành đã làm tròn chức năng, phận sự của người quân sư trung thành, mẫn cán, tinh thông, mang lại lợi ích cho đất nước và nhân dân, thì vẫn còn không ít người trong bộ máy tham mưu chưa đủ cả trí, tâm, tầm, tài tương xứng với vị trí, công việc được phân công, đấy là chưa kể một số kẻ “mưu ít, tham nhiều” vẫn len lỏi, dung thân đây đó trong cơ quan công quyền.

Điều đáng quan ngại là tình trạng một bộ phận cán bộ làm tham mưu có “tư duy máy lạnh”, “tư duy salon” đưa ra những văn bản mà công luận ví như “chính sách trên trời, cuộc đời dưới đất”, tức là văn bản không phù hợp, thiếu tính khả thi trong thực tiễn. Chỉ tính trong 5 năm qua (2017-2021), thông qua rà soát văn bản quy phạm pháp luật của các bộ, ngành và tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Bộ Tư pháp đã phát hiện ra 550 văn bản chứa đựng nội dung trái pháp luật.

Các nhà nghiên cứu chính trị học cảnh báo rằng, tham nhũng vật chất không nguy hại bằng tham nhũng chính trị, tham nhũng chính sách, khi cơ quan/bộ phận tham mưu và thủ trưởng thông đồng, cấu kết với nhau để tạo ra những chủ trương, chính sách theo lợi ích nhóm, vì lợi ích nhóm. Nhiều vụ tham nhũng đất đai gây thất thoát, lãng phí hàng trăm, hàng nghìn tỷ đồng ở nhiều địa phương thời gian qua cho thấy rõ điều đó.

Hàng chục vụ cán bộ cao cấp bị xử lý kỷ luật, khởi tố hình sự thời gian qua đều liên quan đến những bộ phận, cá nhân làm tham mưu trong lĩnh vực quản lý tài nguyên, tài chính, tài sản công, kế toán... Nhiều quan chức sai phạm khi đứng tại bục khai báo trong phiên tòa đã nói rằng do thiếu kiến thức chuyên ngành, lại nghe theo, ký duyệt dự án do bộ phận tham mưu cấp dưới đề xuất, vì tin tưởng vào cấp dưới tham mưu nên mới xảy ra cơ sự. Tất nhiên, ý kiến đó ít nhiều mang tính biện minh cho lỗi lầm của người sai phạm, nhưng thực tế cũng phản ánh một bộ phận cán bộ tham mưu vừa non trình độ, thiếu hiểu biết pháp luật, lại vừa cài cắm lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm trong các chủ trương, chính sách nên mới xảy ra cơ sự: Nhiều vụ án tham nhũng từ thủ trưởng đến cán bộ tham mưu cấp dưới trong cùng một cơ quan, đơn vị, địa phương cùng “dắt nhau” ra hầu tòa!

Tham mưu sai gây hệ lụy tiêu cực cho cộng đồng chẳng khác nào “quân sư quạt mo”. Còn lợi dụng tham mưu để cài cắm lợi ích nhóm nhằm mang lại lợi lộc cho một bộ phận thiểu số có chức vụ quyền hành, thì đó là thứ quân sư mọt dân, hại nước!

QUẾ SƠN