Nhìn thẳng - Nói thật: Nghệ sĩ trẻ đừng... già!

Thử tìm nguyên nhân khiến các nghệ sĩ trẻ, không chỉ trong lĩnh vực mỹ thuật, có xu hướng tạo ra những tác phẩm “già”: Nhiều nghệ sĩ trẻ cảm thấy áp lực phải tuân theo các quy tắc và phong cách truyền thống, dẫn đến việc họ không dám thể hiện cá tính và sự sáng tạo riêng. Cùng đó, họ có thể chưa tiếp cận được với tư duy đổi mới, hoặc không được khuyến khích thử nghiệm và phá vỡ các giới hạn trong nghệ thuật. Sự sợ hãi thất bại hoặc bị phê bình có thể khiến nghệ sĩ trẻ ngần ngại không dám thể hiện những ý tưởng mới và mạo hiểm. Nghệ sĩ trẻ không có đủ cơ hội để học hỏi từ các nghệ sĩ đương đại hoặc tiếp xúc với các xu hướng nghệ thuật mới có thể làm hạn chế sự phát triển của nghệ sĩ trẻ.

Mặt khác, thị trường nghệ thuật có thể ưa chuộng những tác phẩm truyền thống hơn là những sáng tạo mới, khiến nghệ sĩ trẻ không dám mạo hiểm, trong khi đó, họ thiếu sự hỗ trợ về vật chất, tinh thần từ cộng đồng và các tổ chức có thể làm giảm khả năng sáng tạo của nghệ sĩ trẻ. Còn một nguyên nhân rất quan trọng: Phải chăng nghệ sĩ trẻ tự giới hạn bản thân trong một khuôn khổ nhất định do lo sợ mất đi bản sắc văn hóa hoặc không được công nhận?

Tác phẩm “Lũ thượng nguồn 2” đoạt giải Nhất Festival mỹ thuật trẻ lần thứ 6 năm 2022. Ảnh: Báo điện tử Đảng Cộng sản

Với mỗi nghệ sĩ trẻ, nhất định cần nhận biết được điều gì khiến tác phẩm của mình bị xem là “già” để tìm cách khắc phục, đổi mới tư duy, sáng tác, sao cho tác phẩm nghệ thuật bắt kịp thời đại, trẻ trung, tiến bộ, phục vụ công chúng tốt hơn. Chúng ta đang chứng kiến một cuộc đổi mới trong cách tiếp cận và đánh giá nghệ thuật. Đối với các nghệ sĩ trẻ, việc tồn tại và phát triển trong môi trường nghệ thuật ngày càng trở nên khó khăn. Họ phải đối mặt với nhiều áp lực và thách thức từ cả môi trường nghệ thuật và xã hội.

Cả nghệ sĩ và cộng đồng cần thúc đẩy sự đa dạng và sáng tạo. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tạo ra các diễn đàn, hội thảo, hoặc thậm chí là các khóa học để khuyến khích trao đổi ý kiến, học hỏi và kích thích sự sáng tạo. Đặc biệt, việc ban hành các chính sách hỗ trợ nghệ sĩ trẻ và những dự án nghệ thuật đương đại có thể tạo ra một môi trường thuận lợi để họ thử nghiệm và phát triển. Một khía cạnh quan trọng khác là sự hỗ trợ từ cộng đồng và các tổ chức. Việc tạo ra những cơ hội để trình diễn, triển lãm, hoặc tài trợ cho các dự án nghệ thuật mới có thể tạo ra một sân chơi cần thiết cho sự phát triển của nghệ sĩ trẻ.

Đồng thời, việc tạo ra một môi trường chấp nhận và khích lệ sự đa dạng trong nghệ thuật cũng là rất quan trọng. Mỗi nghệ sĩ đều có một giọng điệu riêng và cách tiếp cận độc đáo đối với nghệ thuật. Việc tôn trọng và khuyến khích điều này sẽ thúc đẩy sự đa dạng và sáng tạo. Rất cần khuyến khích thị trường chấp nhận, đánh giá cao những tác phẩm mới và đột phá có thể giúp nghệ sĩ trẻ tự tin hơn trong việc thể hiện bản thân và thách thức những giới hạn truyền thống.

Hiện tượng nghệ sĩ trẻ nhưng tác phẩm “già” không chỉ là trách nhiệm của các nghệ sĩ mà còn của cả cộng đồng và xã hội. Và ở góc nhìn khác, nếu cộng đồng, xã hội vẫn chấp nhận sự “già” đó, thì có nghĩa chúng ta ngày càng lạc hậu, chưa bắt kịp với sự phát triển, tiến bộ, văn minh.

NGUYÊN HOÀNG