Hà Nội siết chặt quản lý giết mổ, hướng tới thực phẩm an toàn

Theo đó, thành phố đặt mục tiêu đưa 70% sản lượng giết mổ vào cơ sở tập trung, công nghiệp, tiến tới xóa bỏ hoàn toàn các điểm giết mổ nhỏ lẻ, thủ công; hình thành chuỗi cung ứng thịt an toàn, truy xuất được nguồn gốc, vì sức khỏe cộng đồng và môi trường đô thị văn minh.

Nguy cơ tiềm ẩn từ các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ

Hiện, trên địa bàn thành phố có 701 cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm, giảm khoảng 5% so với năm 2020. Trong số này, chính quyền các cấp đang kiểm soát hoạt động của 150 cơ sở, sản lượng thịt cung cấp ra thị trường đạt hơn 550 tấn/ngày, đáp ứng khoảng 60% nhu cầu tiêu thụ của Hà Nội. Riêng tại các cơ sở được kiểm soát, sản lượng đạt 450 tấn/ngày, gồm hơn 50 tấn thịt trâu, bò; 300 tấn thịt lợn và 100 tấn thịt gia cầm.

Tuy nhiên, hầu hết cơ sở giết mổ công nghiệp, bán công nghiệp và thủ công tập trung chưa hoạt động hết công suất. Một số cơ sở đầu tư dây chuyền hiện đại như Vinh Anh (xã Thường Tín) chỉ đạt 15-30% công suất thiết kế, trong khi Foodex (xã Đan Phượng) phải tạm dừng hoạt động hoặc chuyển sang giết mổ bán công nghiệp để duy trì sản xuất.

Bên cạnh đó, các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ, thủ công vẫn còn tồn tại với số lượng lớn, phân bố rải rác ở nhiều huyện, thị xã, gây khó khăn cho công tác quản lý, kiểm dịch, tiềm ẩn nguy cơ dịch bệnh, mất an toàn thực phẩm và ô nhiễm môi trường. Cùng với đó, hoạt động kinh doanh sản phẩm động vật ngày càng đa dạng, đặc biệt là buôn bán nhỏ lẻ, sơ chế thủ công và giao dịch qua mạng xã hội…, khiến công tác kiểm tra, giám sát gặp nhiều khó khăn.

Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi, Thủy sản và thú y (Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội) Nguyễn Đình Đảng cho biết, thực hiện Quyết định số 761/QĐ-UBND ngày 17-2-2020 của UBND thành phố về phê duyệt “Mạng lưới cơ sở giết mổ gia súc, gia cầm tập trung trên địa bàn Hà Nội”, đến nay, thành phố đã phát triển được 7/8 cơ sở giết mổ công nghiệp theo quy hoạch, trong đó 5 cơ sở đang hoạt động thường xuyên.

Về cơ sở giết mổ tập trung, thành phố mới có 3/8 cơ sở được đầu tư, xây dựng và đưa vào hoạt động, song phần lớn vẫn hoạt động cầm chừng, công suất trung bình chỉ khoảng 40% thiết kế. Dự kiến đến năm 2025, vẫn còn 5 điểm giết mổ chưa có nhà đầu tư, cùng 13 cơ sở giết mổ quy mô nhỏ được phê duyệt nhưng chưa triển khai do vướng mắc về thủ tục và quỹ đất. Một số địa điểm như các xã: Bình Minh, Phúc Thọ... đã có nhà đầu tư quan tâm, song việc hoàn thiện hồ sơ đất đai còn nhiều khó khăn.

Về vấn đề này, Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ thực phẩm Vinh Anh (Vinh Anh Food, xã Thường Tín) Đào Quang Vinh cho biết, toàn bộ dây chuyền, thiết bị phục vụ giết mổ và chế biến của công ty được chuyển giao công nghệ từ Pháp và Trung Quốc, với công suất khoảng 600-1.000 con lợn/ca, bảo đảm quy trình khép kín, an toàn và hiện đại. Tuy nhiên, hoạt động mới đạt từ 15 đến 30% công suất, do không cạnh tranh được với các cơ sở giết mổ nhỏ lẻ về chi phí. Người dân vẫn chưa có thói quen sử dụng thịt mát, thịt cấp đông, khiến cho việc giết mổ tại cơ sở tập trung cũng còn khó khăn.

100% cơ sở khi hoạt động phải được cấp phép

Để khắc phục những khó khăn trên, UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành kế hoạch về quản lý giết mổ, vận chuyển và kinh doanh sản phẩm động vật đến năm 2030. Theo đó, thành phố đặt mục tiêu đến năm 2030, có ít nhất 70% lượng gia súc, gia cầm được giết mổ tại các cơ sở tập trung, công nghiệp; toàn bộ cơ sở giết mổ công nghiệp và bán công nghiệp được ứng dụng công nghệ hiện đại, vận hành khép kín, đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, vệ sinh thú y và môi trường. Đặc biệt, 100% cơ sở khi hoạt động phải được cấp phép và chịu sự kiểm soát của cơ quan thú y trước khi sản phẩm được đưa ra thị trường.

Thành phố cũng đặt quyết tâm xử lý triệt để tình trạng vận chuyển, buôn bán động vật và sản phẩm động vật không rõ nguồn gốc, không bảo đảm điều kiện vệ sinh thú y, đồng thời từng bước hình thành các chuỗi liên kết sản xuất - giết mổ - chế biến - phân phối - tiêu dùng theo hướng khép kín, truy xuất được nguồn gốc, bảo đảm cung cấp thực phẩm an toàn, ổn định cho người dân…

Để từng bước xóa bỏ cơ sở giết mổ nhỏ lẻ, tạo điều kiện cho các cơ sở giết mổ công nghiệp phát huy hiệu quả, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Tạ Văn Tường cho rằng, chính quyền địa phương cần đẩy mạnh tuyên truyền nhằm thay đổi nhận thức của người tiêu dùng. Cùng với đó, các địa phương cần tăng cường phối hợp kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các cơ sở giết mổ vi phạm, từng bước đưa hoạt động giết mổ động vật vào nền nếp…

Theo Phó Chủ tịch Thường trực Hội Chăn nuôi Việt Nam Nguyễn Ngọc Sơn, Hà Nội cần có giải pháp quyết liệt, đồng bộ để sớm đưa hoạt động giết mổ vào khuôn khổ; đồng thời xây dựng hệ thống cơ sở tập trung, hiện đại với chính sách ưu đãi về đất đai, môi trường và thủ tục hành chính nhằm thu hút đầu tư. Bên cạnh đó, cần phát triển các chuỗi liên kết khép kín từ chăn nuôi đến tiêu thụ, đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến thương mại và ứng dụng thương mại điện tử trong phân phối sản phẩm an toàn, minh bạch.