Coober Pedy - ngôi làng dưới lòng đất

Khoảng 150 triệu năm trước, khu vực Coober Pedy được đại dương bao phủ. Khi nước biển rút đi, biến đổi khí hậu khiến mực nước ngầm hạ thấp. Silica lắng đọng trong các hang và khe nứt gãy dưới lòng đất, hình thành đá mắt mèo (opal) sau hàng triệu năm.

Theo BBC, năm 1915, việc phát hiện một mỏ đá mắt mèo dọc theo đường cao tốc Stuart ngày nay ở miền Nam Australia đã thúc đẩy người dân tới đây định cư, lập thành làng có tên gọi Coober Pedy. Do nhiệt độ ở vùng này có lúc lên tới 52 độ C nên người dân đã nghĩ ra cách xây nhà dưới lòng đất để ở, vừa tránh nắng nóng mùa hè vừa được ấm áp vào mùa đông.

Làng Coober Pedy với những ngôi nhà dưới lòng đất. Ảnh: BBC

Ở Coober Pedy, những ngôi nhà được xây dựng sâu dưới lòng đất 4m để mái nhà không bị sập. Người dân dùng đá sa thạch và đá bột kết để xây nhà. Những ngôi nhà được xây bằng hai loại đá trên luôn duy trì nhiệt độ ở mức 23 độ C vào mùa hè và vào mùa đông, nhiệt độ luôn nhỉnh hơn 2-3 độ C ghi nhận ngoài trời. Hiện nay có khoảng 2.500 cư dân sinh sống ở làng Coober Pedy để tận hưởng sự yên tĩnh và bóng tối. Chi phí xây dựng những ngôi nhà dưới lòng đất tương đối phải chăng, khoảng 24.000 euro cho một ngôi nhà trung bình có 3 phòng ngủ, trong khi phải mất 415.000 euro cho một ngôi nhà ở Adelaide.

Theo BBC, Coober Pedy không phải là khu định cư dưới lòng đất đầu tiên trên thế giới, hay thậm chí là lớn nhất. Tập quán này đã có từ lâu đời (từ thời người Neanderthal-tộc người cổ xưa sinh sống tại đại lục Á-Âu cho tới 40.000 năm trước và đã bị tuyệt chủng) và tiếp tục được duy trì ở những khu vực có khí hậu khắc nghiệt như Thổ Nhĩ Kỳ, Jordan, Iran, Trung Quốc... nhưng chủ yếu là ở những vùng khô hạn. BBC cho hay, độ ẩm là kẻ thù của các công trình ngầm như nhà dưới lòng đất ở làng Coober Pedy.

NGỌC MINH