Tôn trọng pháp luật để xây dựng xã hội văn minh: Từ vụ việc hành hung vì nhắc đỗ xe sai

Cơ quan công an đến hiện trường điều tra vụ việc. Ảnh: Vietnamnet

Hành vi vi phạm từ chuyện tưởng nhỏ
Mạng xã hội mới lan truyền đoạn clip ghi lại cảnh một người phụ nữ ở Tây Hồ (Hà Nội) bị một nam giới lao vào hành hung ngay trên đường phố. Theo nhân chứng, đối tượng đỗ ô tô chắn lối đi, tự ý dắt xe máy của vợ chồng anh Đ.H.L. Khi bị nhắc nhở, người này chửi bới, đánh anh L. rồi tấn công cả chị N.T.H.A. khi chị ra can ngăn. Công an đã lập hồ sơ, thu thập chứng cứ để xử lý theo quy định.

Sự việc nhanh chóng tạo nên làn sóng phẫn nộ. Hàng nghìn bình luận trên mạng xã hội đặt câu hỏi: Tại sao chỉ một lời nhắc nhở đúng pháp luật, xuất phát từ ý thức giữ gìn trật tự chung, lại phải trả giá bằng thương tích? Vụ việc không chỉ là hành vi vi phạm hình sự thông thường, mà còn gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình trạng coi thường luật pháp, sẵn sàng dùng bạo lực để đối phó thay vì hành xử văn minh.

Theo Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017), hành vi hành hung người khác gây thương tích có thể bị xử lý về tội Cố ý gây thương tích (Điều 134). Nếu xác định tỷ lệ tổn hại sức khỏe của nạn nhân từ 11% trở lên hoặc thuộc các tình tiết tăng nặng như “hành hung nơi công cộng”, mức phạt tù có thể từ 2 đến 5 năm, thậm chí cao hơn nếu gây hậu quả nghiêm trọng. Ngoài ra, hành vi đỗ xe sai quy định vốn đã vi phạm Luật Giao thông đường bộ, có thể bị xử phạt hành chính theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP.

Trao đổi với Báo Thanh tra, Luật sư Trịnh Hữu Đức, Đoàn Luật sư TP Hà Nội nhấn mạnh: “Cần phải nhìn nhận rõ, nhắc nhở việc đỗ xe sai là để bảo vệ trật tự chung, hành vi hành hung là trái pháp luật, không chỉ xâm phạm sức khỏe cá nhân mà còn đi ngược lại tinh thần sống văn minh đô thị. Nếu cơ quan điều tra xác định đủ yếu tố cấu thành, cần khởi tố vụ án hình sự để răn đe và bảo đảm công bằng".

Luật sư Đức cũng phân tích thêm: “Điều đáng lo ngại là tâm lý coi thường luật pháp từ một bộ phận người dân. Không ít trường hợp chọn phản ứng cực đoan thay vì lắng nghe, dẫn đến mâu thuẫn, bạo lực. Đây là nguy cơ làm suy yếu nền nếp xã hội và tạo tiền lệ xấu. Cơ quan chức năng không chỉ xử lý riêng vụ việc này mà cần đồng bộ tuyên truyền, nâng cao ý thức pháp luật để những hành vi tương tự không còn đất tồn tại".

Cần một xã hội tôn trọng luật pháp từ những điều giản dị

Nhìn từ góc độ xã hội, vụ việc gây ra nhiều hệ lụy.

Thứ nhất, nó tạo ra tâm lý e ngại cho những người dân có ý thức phản ánh vi phạm. Ai dám lên tiếng nếu nguy cơ bị hành hung hiện hữu?

Thứ hai, hành động bạo lực nơi công cộng gây mất an ninh trật tự, ảnh hưởng đến niềm tin của cộng đồng vào khả năng bảo vệ của pháp luật.

Thứ ba, vụ việc cũng phản ánh lỗ hổng trong giáo dục ý thức pháp luật và ứng xử văn minh từ gia đình, nhà trường đến xã hội.

Thực tế cho thấy, những hành vi nhỏ như đỗ xe lấn chiếm vỉa hè, vứt rác bừa bãi, gây tiếng ồn… nếu không được nhắc nhở và xử lý kịp thời sẽ dần hình thành thói quen xấu. Khi người nhắc nhở lại bị trừng phạt bằng bạo lực, thông điệp gửi tới xã hội là “im lặng thì an toàn hơn”. Đó là điều nguy hiểm, trái ngược hoàn toàn với tinh thần pháp quyền.

Để ngăn chặn tình trạng này, bên cạnh việc cơ quan công an khẩn trương điều tra, xử lý nghiêm theo quy định, cần nhấn mạnh vai trò của tuyên truyền pháp luật. Những vụ việc bạo lực công cộng phải được đưa ra xét xử công khai, kịp thời để răn đe, đồng thời khuyến khích người dân tin rằng pháp luật luôn đứng về phía họ khi hành động đúng.

Ý kiến của Luật sư Đức cũng gợi mở rằng, một xã hội văn minh bắt đầu từ việc tôn trọng luật pháp trong từng hành vi nhỏ. Đỗ xe đúng chỗ, tôn trọng người nhắc nhở, giải quyết mâu thuẫn bằng đối thoại, đó không chỉ là ý thức cá nhân mà còn là trách nhiệm công dân.

Các cơ quan truyền thông, trong đó có Báo Thanh tra, cần đẩy mạnh tuyên truyền những tấm gương hành xử văn minh, đồng thời phân tích sâu các vụ việc vi phạm để định hướng dư luận.
Vụ việc người phụ nữ ở Hà Nội bị hành hung khi nhắc đỗ xe sai là một lát cắt cho thấy thách thức trong việc xây dựng xã hội văn minh, thượng tôn pháp luật. Cái sai không chỉ nằm ở hành động bạo lực của cá nhân, mà còn ở sự lỏng lẻo trong ý thức chấp hành luật của một bộ phận người dân. Khi mỗi công dân hiểu rằng pháp luật là “hàng rào” bảo vệ lợi ích chung, từ chuyện nhỏ nhất như đỗ xe, thì xã hội mới thực sự văn minh.

Và như Luật sư Đức khẳng định, chỉ khi xử lý nghiêm minh song hành với giáo dục ý thức pháp luật, chúng ta mới ngăn được những bi kịch đáng tiếc lặp lại.