Thành phố biên giới Ba Lan mở rộng cánh cửa với người tị nạn Ukraine

Người tị nạn Ukraine được ở tạm trong Nhà thờ Tin lành Chelm

Biên giới thân thiện, mến khách

Ngày 8-3, một chuyến tàu từ Lviv, miền Tây Ukraine, đến ga Chelm, tỉnh Lubelskie ở Đông-Nam Ba Lan lúc 10h44. Khi các toa tàu chạy dọc theo sân ga, bọn trẻ áp tay vào cửa sổ toa tàu hoặc đứng trên ghế để nhìn rõ hơn những gì đang chờ đợi chúng ở Ba Lan. Các bà mẹ vừa dỗ con đang khóc, vừa thu dọn hành lý. Có những bà mẹ ở Kiev mang theo con đi lánh nạn đã mất 12 tiếng đến Lviv, chờ ở thị trấn biên giới này 11 tiếng rồi lên tàu 5 tiếng mới tới được Chelm. Trong dòng người này còn có những người cao tuổi, họ đã trải qua hành trình khó khăn, sức khỏe sa sút, trình độ ngoại ngữ hạn chế và ít kinh nghiệm di chuyển hơn so với thế hệ trẻ.

Bên trong nhà ga, các tình nguyện viên phát đồ uống, súp và bánh mì cho người tị nạn mới đến. Tại quầy y tế tạm thời có các nhân viên y tế và tình nguyện viên từ Pháp và Đức, họ đến thành phố nhỏ của Ba Lan này sau khi xem bản tin về người tị nạn Ukraine. Những hộp aspirin, ibuprofen và bông băng được xếp ngay ngắn trên một chiếc bàn dài. Một tủ chứa đồ phía sau được biến thành một phòng khám lưu động. Mikael Netivi, một tình nguyện viên y tế từ Heidelberg ở Tây Nam nước Đức, cho biết: “Những người xuống khỏi những chuyến tàu này gặp phải mọi vấn đề về sức khỏe như tim mạch, mất nước… vì họ không ăn đủ, lại đi hành trình dài”. Netivi cho biết anh và một bác sĩ người Đức khác đã điều trị cho 300 trong số khoảng 9.000 người đi qua ga Chelm vào đêm hôm trước. Bên ngoài ga xe lửa, trời lạnh. Xe tải, xe khách và ô tô xếp hàng dài để chở khách. Các gia đình chờ đợi theo nhóm. Mọi người cầm những tấm biển có tên của những người họ đang mong đợi.

“Thật tuyệt vời”, chị Olea Khomenok, 37 tuổi, đến từ Lutsk, ở phía Tây Bắc Ukraine, xúc động thốt lên khi con trai chị được chào đón tại một trường học ở Chelm, Ba Lan vào ngày sinh nhật thứ 8 của cậu bé với nhiều đồ chơi, đồ ngọt và các bạn xung quanh. Khomenok từng là Hiệu phó một trường đại học ở Ukraine. Mới đến đây được vài ngày, chị đã tình nguyện làm phiên dịch cho hàng trăm nghìn người Ukraine theo bước chân của mình, băng qua Ba Lan và xa hơn nữa là Liên minh châu Âu qua Chelm, thành phố nằm trên bờ sông Ochrza gần Lublin. Con trai của Khomenok là người nói tiếng Ukraine duy nhất trong lớp học tạm thời mới của cậu bé. Chàng trai này lúc nào cũng buồn vì những gì xảy ra với gia đình mình và đất nước Ukraine, nơi cha cậu ở lại để tiếp tục chiến đấu. “Bé bị tổn thương nhưng hôm nay, tôi đã thấy một nụ cười của con”, chị Khomenok chia sẻ.

Thị trưởng bận rộn và các doanh nghiệp hào phóng

Trong những ngày này, ông Jakub Banaszek, Thị trưởng của Chelm luôn bận rộn bởi các cuộc họp và điện thoại điều phối phản ứng của thành phố với những người tị nạn. Nhà lãnh đạo tuổi khá trẻ, trạc 30 này đi vội qua hành lang của tòa nhà văn phòng gần trung tâm thành phố với hai trợ lý đang đưa cho ông các việc cần làm gấp. “Chúng tôi đang cố gắng làm mọi thứ có thể”, ông nói trong một cuộc phỏng vấn với USA Today tại văn phòng của mình. “Nhưng nếu không có sự phối hợp, công tác cứu trợ của chúng tôi sẽ không hiệu quả”. Điều này đòi hỏi thông tin liên lạc phải thông suốt khi Chelm đón hàng nghìn người tị nạn mỗi ngày, lo cho họ chỗ ăn ở, giới thiệu họ tới nơi ở tạm hoặc phương tiện di chuyển đến các thành phố khác. Ông Banaszek cũng thường xuyên trao đổi với lãnh đạo các thành phố trên khắp Ba Lan và ở các thị trấn nhỏ khác dọc theo biên giới Ukraine. Thị trấn vẫn đứng đầu về số lượng người di tản, trong khi họ chỉ có 64.000 dân và hơn 3.000 nơi ở dành cho người tị nạn, bao gồm khách sạn, nơi trú ẩn, căn hộ và nhà riêng.

Phần lớn cư dân Chelm đã tham gia trợ giúp người tị nạn Ukraine, bằng việc kiếm thức ăn, quyên góp vật dụng hay cho tiền. Một chủ sở hữu bất động sản cho thuê căn hộ trên Airbnb cho biết, ông dành tất cả tài sản của mình cho những người tị nạn, từ chối khách du lịch hoặc những người khác. Các công ty tiện ích bao trả điện và nước cho các khu dân cư tị nạn. Các cửa hàng điện thoại di động ở Chelm cung cấp bộ sạc dự phòng miễn phí cho thiết bị, cùng với thẻ SIM Ba Lan với dữ liệu và phút gọi miễn phí.

Alicja Brzozowska, chủ sở hữu của Hotel Duet, cho biết: “Tôi không chắc doanh nghiệp như chúng tôi có thể tiếp tục làm việc này trong bao lâu, nhưng chúng tôi muốn giúp đỡ họ”. Brzozowska đã biến khách sạn của cô thành nơi ở miễn phí và trung tâm quyên góp cho người tị nạn. Brzozowska và quản lý khách sạn, Agata Holub Vel Golab cho biết, họ có thể tiếp tục cho đến đầu tháng 4, khi khách sạn được đặt cho mùa cưới. “Đồ ăn ở đây quá ngon”, Ann Belichenko, 16 tuổi, người nói tiếng Anh duy nhất trong gia đình, nói khi cô bé cùng mẹ, dì và em họ 3 tháng tuổi ngồi ăn tại nhà hàng của khách sạn. Giọng Belichenko run lên khi cô kể lại cuộc chạy trốn của họ từ gần thành phố Kharkiv phía đông Ukraine. Khi xe tăng lăn bánh vào làng, họ không có đủ thời gian để chào tạm biệt người bà cao tuổi. Người chồng của dì đã chở 4 người đến biên giới và người đàn ông ấy đã khóc khi chia tay vì chiến tranh, không chắc liệu họ có gặp lại được nhau nữa hay không.

Hàng triệu người Ukraine đã đổ về các thành phố, thị trấn biên giới Ba Lan

Nhen lên hy vọng 

Cuối tuần trước, các nhà lãnh đạo của hai thành phố lớn nhất Ba Lan, Warsaw và Krakow cho biết, họ không thể tiếp nhận thêm người tị nạn Ukraine. Trong các tuyên bố trên Twitter và Facebook, thị trưởng của cả hai thành phố đều nói rằng, khi có thêm 300.000 người đến Warsaw và 100.000 người đến Krakow trong 2 tuần qua, nguồn lực và cơ sở hạ tầng của họ trải ra đã quá mỏng. Họ đề nghị Liên minh châu Âu giúp đỡ và sẽ phân bổ những người tị nạn mới đến các thành phố nhỏ hơn của Ba Lan.

Việc Ba Lan mở rộng cửa tiếp nhận hàng trăm nghìn người Ukraine chạy nạn do bom đạn giữa lúc nhiệt độ ngoài trời đóng băng là sự đảo ngược đáng kể so với phản ứng của chính phủ nước này trong cuộc khủng hoảng người tị nạn ở châu Âu vào năm 2016. Khi đó, Warsaw phần lớn từ chối cho phép người Syria và công dân ở các vùng xung đột Trung Đông nhập cảnh. Ông Mateusz

Klinowksi, giáo sư luật và là cựu thị trưởng của một thị trấn gần Krakow lý giải: “Giờ đang xảy ra chiến tranh ở biên giới của chúng tôi và người Ba Lan cảm thấy gần gũi hơn về mặt văn hóa với người Ukraine. Vì thế, Ba Lan tiếp nhận nhiều người xin tị nạn hơn”.

Cách trung tâm thị trấn không xa, Nhà thờ Tin lành Chelm là trung tâm đông đảo người Ukraine tìm kiếm một bữa ăn nóng, một nơi để ngủ và tính những bước tiếp theo. Các chuyến xe buýt đến và đi suốt cả ngày, một số đưa người tị nạn lên đường đến các nước châu Âu khác. Nhà thờ đã biến thành nơi đặt được khoảng 200 chiếc giường. “Chúng tôi muốn mang đến cho họ giường ngủ, thức ăn và cả hy vọng nữa. Hy vọng vì chúng tôi cố gắng tìm và gửi họ đến những nơi an toàn ở Ba Lan hoặc một quốc gia châu Âu khác”, mục sư Henrik Skrzypkowski nói.

Chiến sự xảy ra đã cướp đi rất nhiều thứ của người Ukraine - nhà cửa, công việc, cuộc sống - nhưng nó không thể dập tắt tiếng cười khúc khích và tiếng hét vui đùa của những đứa trẻ trong Nhà thờ Tin lành Chelm. Trong khu vui chơi có một tấm thảm lớn, bàn và bút màu để tô màu, cô bé Eva Terasenko, 8 tuổi say sưa vẽ. “Cháu luôn mơ mọi thứ sẽ ổn như trước đây”, Terasenko nói.

(Theo USA Today)