Phó Chánh Thanh tra TP Cần Thơ Trần Anh Đức và kim chỉ nam "Minh bạch - Hiệu quả - Liêm chính"

Phó Chánh Thanh tra TP Cần Thơ Trần Anh Đức chủ trì công bố quyết định thanh tra một số công trình, dự án có khó khăn, vướng mắc, chậm tiến độ trên địa TP Cần Thơ theo Kế hoạch 1505 của Thanh tra Chính phủ. Ảnh: PV

Theo anh Trần Anh Đức, Phó Chánh thanh tra TP Cần Thơ, nhìn nhận một cách khách quan, công tác thanh tra hành chính vẫn còn tồn tại hạn chế. Một số cuộc thanh tra hiệu quả chưa cao, đặc biệt là việc xử lý sau thanh tra đôi lúc chưa triệt để; chất lượng của vài đoàn thanh tra chưa thật sự đáp ứng yêu cầu. Nguyên nhân đến từ cả yếu tố khách quan lẫn chủ quan, trong đó có hạn chế về nhận thức, kỹ năng cũng như sự phối hợp giữa các cơ quan liên quan.

Từ thực tiễn ấy, Phó Chánh Thanh tra TP Cần Thơ cho rằng người cán bộ thanh tra cần có bản lĩnh nghề nghiệp vững vàng, đạo đức trong sáng và tinh thần trách nhiệm cao. Đồng thời, phải không ngừng rèn luyện chuyên môn, kỹ năng và phương pháp làm việc khoa học. Chỉ khi mỗi cán bộ nỗ lực hoàn thiện bản thân, đồng thời tăng cường phối hợp đồng bộ giữa các ngành, thì công tác thanh tra hành chính mới ngày càng hiệu quả, góp phần xây dựng nền hành chính minh bạch và vững mạnh.

Quá trình công tác tại Thanh tra TP Cần Thơ, theo anh Trần Anh Đức, công tác thanh tra trên địa bàn luôn được các cấp ủy Đảng, chính quyền, các ngành quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo. Hoạt động thanh tra nói chung và thanh tra hành chính nói riêng có nhiều đổi mới và đạt được những kết quả quan trọng, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý của thủ trưởng các cấp, các ngành; tăng cường pháp chế; phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật; giúp cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy định của pháp luật; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, công tác thanh tra hành chính trong thời gian qua vẫn còn có một số hạn chế, bất cập; hiệu quả công tác thanh tra có nơi còn chưa cao, đặc biệt là việc xử lý sau thanh tra còn gặp khó khăn, vướng mắc, chưa triệt để; chất lượng một số đoàn thanh tra chưa đáp ứng yêu cầu đề ra... Có nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan dẫn đến những bất cập, hạn chế nêu trên. Ngoài ra, việc rút kinh nghiệm, đề xuất cơ chế, giải pháp cũng như tăng cường nhận thức và tổ chức thực hiện nhiệm vụ thanh tra của các ngành, các cấp còn có hạn chế.

Từ đó, bản thân anh Trần Anh Đức, Phó Chánh Thanh tra TP Cần Thơ đã rút ra được một số kinh nghiệm để nâng cao chất lượng, hiệu quả để thực hiện cuộc thanh tra hành chính đạt hiệu quả cao hơn.

Thứ nhất, trong công tác xây dựng định hướng, chương trình kế hoạch thanh tra hàng năm. Theo đó, ngay từ quý III hàng năm, cơ quan thanh tra cần khảo sát, nắm tình hình để xây dựng chương trình, kế hoạch thanh tra. Cùng với đó là định hướng chung cho hoạt động thanh tra hướng vào việc phát hiện, chấn chỉnh và xử lý kịp thời các vi phạm pháp luật; kiến nghị khắc phục những sơ hở, bất cập trong công tác quản lý và cơ chế, chính sách; thúc đẩy và nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý Nhà nước, quản lý kinh tế - xã hội và cải cách hành chính, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí của các ngành, các cấp.

Thứ hai, trong quá trình tiến hành thanh tra, Phó Chánh thanh tra TP Cần Thơ cũng nhận thấy tình trạng thực tế là một số cuộc thanh tra còn kéo dài thời gian, hiệu quả chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu khẩn trương, kịp thời của công tác quản lý Nhà nước. Do đó, anh cũng mạnh dạn đề ra một số giải pháp để cuộc thanh tra đạt hiệu quả:

Đó là, các cuộc thanh tra phải được tiến hành theo đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục pháp luật quy định. Quá trình thanh tra, bên cạnh việc tuân thủ các quy định của pháp luật, nhất là quy định của Luật Thanh tra, nghị định hướng dẫn thi hành Luật Thanh tra còn phải bảo đảm đúng theo quy trình thanh tra và quy chế tổ chức và hoạt động của đoàn thanh tra do Thanh tra Chính phủ ban hành.

Trong công tác chuẩn bị trước khi tiến hành thanh tra, cần nắm thông tin về nội dung thanh tra; khảo sát xây dựng đề cương, kế hoạch thanh tra chi tiết, có trọng tâm, trọng điểm; đề xuất cơ cấu thành viên đoàn thanh tra cho phù hợp, đủ trình độ, năng lực, có tác phong, đạo đức tốt trước khi ban hành quyết định thanh tra, đây là bước đầu của giai đoạn chuẩn bị thanh tra trong quy trình tiến hành một cuộc thanh tra hành chính. Kết quả khảo sát tốt chính là một nhân tố quan trọng bảo đảm hiệu quả của cuộc thanh tra, nhất là đối với nội dung thanh tra rộng lớn, có tính chất phức tạp, những cuộc thanh tra đột xuất, phải tiên lượng được phần việc và tính phức tạp của nó để chủ động thực hiện.

Công tác tổ chức đoàn thanh tra luôn là khâu quyết định trong các cuộc thanh hành chính mà trong đó con người là yếu tố quan trọng. Việc bố trí, sắp xếp các cán bộ có năng lực, kinh nghiệm, có phẩm chất đạo đức để làm “trụ cột” trong các đoàn thanh tra là sự đảm bảo hiệu quả của cuộc thanh tra. Tùy theo quy mô, tính chất cuộc thanh tra để lựa chọn, cơ cấu thành viên đoàn thanh tra cho phù hợp, có kiến thức chuyên môn, năng lực và phẩm chất đạo đức. Nhất là chọn Trưởng đoàn thanh tra phải có trình độ, am hiểu nhiều về công tác thanh tra, phải quản lý và điều hành được đoàn thanh tra, xử lý các tình huống trong quá trình thanh tra.

Phải thường xuyên duy trì chế độ thông tin, báo cáo và xử lý vấn đề phát sinh giữa thành viên đoàn thanh tra, thảo luận kỹ nhằm phát hiện kịp thời những vướng mắc để xử lý ngay trong quá trình thanh tra.

Cùng với đó, việc lập biên bản trong quá trình thanh tra phải chặt chẽ, đảm bảo đầy đủ tính pháp lý, làm căn cứ để phục vụ cho việc ban hành kết luận thanh tra. Đối với thành viên nào của đoàn thanh tra, tuy nắm được chuyên môn nghiệp vụ của các ngành kinh tế, kỹ thuật nhưng hạn chế về nghiệp vụ thanh tra nên cần kịp thời hướng dẫn lập biên bản, viết các báo cáo… về phần việc được giao.

Ngoài ra, đối với cuộc thanh tra có tình tiết phức tạp thì cần phải thẩm tra, xác minh, làm rõ, trích lục các hồ sơ, tài liệu cũ hoặc trưng cầu ý kiến của các ngành chuyên môn để làm cơ sở phục vụ cho kết luận thanh tra.

Cuối cùng, phải có biện pháp xử lý hoặc xin ý kiến đề xuất xử lý kịp thời đối với đối tượng thanh tra có sự cản trở, chống đối, bất hợp tác, như: không cung cấp, cung cấp không đúng, không đầy đủ thông tin tài liệu, tẩu tán, tiêu hủy chứng cứ, cố tình dây dưa kéo dài thời gian làm việc, hoặc tạo ra nhiều khó khăn, cản trở hoạt động của đoàn thanh tra…

Kinh nghiệm thứ ba, theo Phó Chánh thanh tra TP Cần Thơ, việc xây dựng báo cáo kết quả thanh tra của thành viên, của nhóm hoặc tổ và của đoàn thanh tra đôi khi còn chậm, vi phạm thời hạn theo quy định của Luật Thanh tra. Việc xây dựng báo cáo kết quả thanh tra đôi khi thường dàn trải, chưa nêu bật được tính chất, mức độ sai phạm và trách nhiệm của cá nhân có liên quan; chưa xem xét đầy đủ các sự kiện có liên quan, chứng cứ chưa chắc chắn nên khi đánh giá, kết luận rất khó, chưa đáp ứng được yêu cầu để phục vụ cho việc ban hành kết luận thanh tra. Do đó, bằng trải nghiệm thực tế của bản thân, anh Đức cũng đề xuất một số giải pháp:

Trưởng đoàn thanh tra phải chủ động bao quát, định hướng, xem xét kết quả thanh tra của các thành viên đoàn thanh tra ngay trong thời gian thanh tra. Nhất là khâu thu thập chứng cứ, ký kết số liệu, lập biên bản đối với các thiếu sót, sai phạm của đối tượng thanh tra.

Cùng với đó, các thành viên đoàn thanh tra được phân công tổng hợp báo cáo thành phần, báo cáo chung phải dành thời gian nghiên cứu xây dựng dự thảo báo cáo kết quả thanh tra trước khi kết thúc thanh tra (không nên đợi khi đã kết thúc thanh tra tại đơn vị được thanh tra), nhằm kịp thời tổng hợp báo cáo kết quả thanh tra trình người ra quyết định thanh tra xem xét và ban hành kết luận thanh tra theo quy định.

Xây dựng báo cáo và kết luận thanh tra phải phản ánh đúng sự thật khách quan, thể hiện đầy đủ các nội dung đã thanh tra và kết quả thu thập được, không bỏ sót, bỏ ngoài những vi phạm, sai phạm đã được phát hiện... Nội dung phải cụ thể, có trọng tâm, trọng điểm, kịp thời; cần có sự chủ động cập nhật dần số liệu, tình hình để dự thảo báo cáo, không chờ đến khi kết thúc thanh tra. Đoàn thanh tra cũng phải chú ý, xem xét, lắng nghe đến ý kiến giải trình của đối tượng thanh tra và của các cơ quan, tổ chức có liên quan, đặc biệt là những ý kiến tham gia của các ngành chuyên môn. Ngoài ra, chủ động liên hệ để trao đổi nghiệp vụ liên quan những vấn đề khó khăn, vướng mắc và tranh thủ sự hỗ trợ, hướng dẫn trực tiếp về chuyên môn, nghiệp vụ của Thanh tra cấp trên.

Thứ tư, trong một số cuộc thanh tra, việc tổ chức thực hiện các kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra của đối tượng thanh tra, của các cơ quan, tổ chức, đơn vị có trách nhiệm phải thi hành kết luận thanh tra (quyết định thu hồi tiền, thu hồi đất, giảm trừ quyết toán...) chậm triển khai tổ chức thực hiện hoặc thực hiện chưa nghiêm túc, kịp thời hoặc thực hiện không đầy đủ nội dung, dẫn đến có đơn vị tỷ lệ thu hồi sau thanh tra còn hạn chế; việc xử lý trách nhiệm của các tập thể, cá nhân có vi phạm ở một số đơn vị còn hình thức, chưa nghiêm túc, chủ yếu là rút kinh nghiệm hoặc chưa tương xứng với mức độ vi phạm.

Về vấn đề này, Phó Chánh Thanh tra TP Cần Thơ Trần Anh Đức cũng đưa ra giải pháp, đó là, để nâng cao chất lượng kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra thì việc ban hành kết luận thanh tra, các kiến nghị và các quyết định xử lý kết quả thanh tra phải đúng pháp luật, khách quan, kịp thời, nghiêm minh, nhưng cũng phải bảo đảm phù hợp với thực tiễn và có tính khả thi. Đối với các trường hợp vi phạm nghiêm trọng, có dấu hiệu vi phạm pháp luật thì phải kịp thời làm thủ tục chuyển hồ sơ cho cơ quan công an để điều tra làm rõ.

Phải tổ chức thực hiện kết luận thanh tra quyết liệt, ngay sau khi có kết luận, kiến nghị thanh tra và chỉ đạo xử lý sau thanh tra của cấp có thẩm quyền.

Cùng với đó là nâng cao nhận thức về vai trò, tầm quan trọng của hoạt động theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động thanh tra. Tăng cường trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước và thủ trưởng cơ quan thanh tra trong công tác chỉ đạo, điều hành và nâng cao chất lượng hoạt động theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra.

Ngoài ra, phải thực hiện công khai, minh bạch kết luận, quyết định xử lý về thanh tra và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết định xử lý về thanh tra.

Với anh Trần Anh Đức, Phó Chánh thanh tra TP Cần Thơ, công tác thanh tra không chỉ là nhiệm vụ được giao mà còn là trách nhiệm, là niềm đam mê và tâm huyết với nghề, vì sự minh bạch, liêm chính trong quản lý Nhà nước. Anh luôn xem mỗi cuộc thanh tra là một cơ hội để góp phần xây dựng nền hành chính công khai, hiệu quả, vì lợi ích của nhân dân và sự phát triển bền vững của TP.

Trong quá trình công tác, anh không chỉ nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao mà còn tích cực chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ đồng nghiệp, xây dựng tập thể đoàn kết, vững mạnh. Sự tận tụy, bản lĩnh và tinh thần trách nhiệm của anh đã trở thành tấm gương sáng, góp phần lan tỏa giá trị nghề nghiệp cao quý của người cán bộ thanh tra: “Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng và khiêm tốn”, vì một xã hội ngày càng công bằng, văn minh, minh bạch và phát triển.