Lào Cai tăng tốc chuẩn bị khởi công tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng
Trong bối cảnh nhu cầu vận tải ngày càng gia tăng, đặc biệt là vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu qua cửa khẩu quốc tế Lào Cai, dự án tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng đang được đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị khởi công. Đây là một trong những dự án hạ tầng chiến lược, kết nối trực tiếp với hành lang kinh tế Côn Minh – Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, mở ra cơ hội lớn cho phát triển giao thương khu vực trung du và miền núi phía Bắc.
Công tác đo đạc giải phóng mặt bằng đang được gấp rút hoàn thành. Ảnh: Bùi Bình
Dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng có quy mô chưa từng có, đi qua địa phận tỉnh Lào Cai dài 143,29 km, diện tích đất dự kiến thu hồi khoảng 1.397 ha, ảnh hưởng đến gần 6.700 hộ dân, trong đó trên 2.100 hộ cần tái định cư. Đây được xem là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt của cả hệ thống chính trị.
Không chỉ là những con số khô cứng, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) còn gắn liền với cuộc sống, sinh kế và những nỗi niềm của người dân. Tại xã Quy Mông, buổi làm việc giữa tổ công tác và Nhân dân không phải là một cuộc họp hội trường căng thẳng mà diễn ra như một cuộc trò chuyện gần gũi.
Người dân bày tỏ mong muốn đền bù nhanh gọn, hợp lý để ổn định cuộc sống; những khoản đầu tư trước đây chưa kịp sinh lợi cũng được đề nghị xem xét hỗ trợ. Ông Lương Công Hiến, Trưởng phòng Kinh tế xã Quy Mông thay mặt tổ công tác đã lắng nghe, ghi nhận và khẳng định sẽ báo cáo cấp trên để giải quyết thấu tình, đạt lý, không để người dân chịu thiệt.
Cán bộ xã Tân Hợp đo đạc tính phương án bồi thường. Ảnh: Bùi Bình
Ở phường Âu Lâu, tuyến đường sắt chạy qua 12 km, ảnh hưởng đến 44 tổ chức và cá nhân. Địa phương đã bố trí 3 khu tái định cư tại Nước Mát, Đoàn Kết và Đồng Danh. Nhờ sự vào cuộc của chính quyền, nhiều hộ dân đã chủ động bàn giao mặt bằng. Ông Lê Ái Toàn, tổ dân phố Nước Mát, có gần 2.000 m² đất bị thu hồi, phấn khởi chia sẻ: “Chúng tôi hiểu đây là dự án lớn, mang lại lợi ích lâu dài cho quốc gia và Nhân dân, nên gia đình đồng thuận cao”.
Tại xã Châu Quế, dự án đi qua với chiều dài 19,3 km, diện tích thu hồi hơn 215 ha, ảnh hưởng đến 664 hộ dân. Địa phương đã kiểm đếm xong 152 hộ và quy hoạch 5 khu tái định cư. Nhiều hộ dân, dù phải rời xa ngôi nhà gắn bó hàng chục năm, vẫn đồng lòng hiến đất vì sự phát triển chung. Ông Dương Quốc Phòng xúc động chia sẻ: “Ngôi nhà sàn bê tông của gia đình trị giá gần 1 tỷ đồng, nhưng tôi tin có đường sắt, kinh tế địa phương sẽ khởi sắc hơn, nên tôi sẵn sàng ủng hộ”.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thành Sinh kiểm tra khu vực được bố trí xây dựng tái định cư tại xã Tân Hợp. Ảnh: Bùi Bình
Nhận thức rõ tầm quan trọng của dự án, tỉnh Lào Cai đã thành lập Ban Chỉ đạo GPMB do Bí thư Tỉnh ủy Trịnh Xuân Trường trực tiếp làm Trưởng ban. Bí thư Tỉnh ủy nhấn mạnh: “Đây là công trình trọng điểm quốc gia, cách làm phải khẩn trương, khoa học và thống nhất”.
Để cụ thể hóa chỉ đạo, ngày 25/8, UBND tỉnh đã thành lập 4 tổ công tác liên ngành, bám sát địa bàn, kịp thời tháo gỡ khó khăn. Lãnh đạo tỉnh liên tục kiểm tra thực địa, đối thoại trực tiếp với người dân để giải quyết vướng mắc. Với tinh thần “90 ngày đêm hoàn thành GPMB dự án”, đến ngày 12/9, toàn bộ 143,29 km tuyến chính đã hoàn tất đo đạc, 45 khu tái định cư được quy hoạch, nhiều khu đã khởi công xây dựng.
Song song đó, tỉnh cũng triển khai di dời 104 dự án trong KCN Đông Phố Mới và 2 cụm công nghiệp liên quan đến thi công ga Lào Cai mới. Đến nay, dự án đã giải ngân trên 144 tỷ đồng, một minh chứng cho quyết tâm chính trị và sự đồng thuận của nhân dân.
Không chỉ là nỗ lực riêng của Lào Cai, dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng nhận được sự chỉ đạo sát sao từ Chính phủ. Ngày 15/9/2025, Văn phòng Chính phủ ban hành Thông báo số 483 truyền đạt kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính. Theo đó, trong tháng 10/2025, phải hoàn tất việc xây dựng và công bố tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật cho tuyến đường sắt tốc độ cao. Công nghệ lựa chọn phải bảo đảm an toàn, hiện đại, phù hợp điều kiện Việt Nam.
Bộ Ngoại giao phối hợp với Bộ Xây dựng chuẩn bị phiên họp đầu tiên của Ủy ban liên hợp hợp tác đường sắt Việt Nam – Trung Quốc, bàn về hiệp định nối ray, chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực. Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao khẩn trương xử lý thủ tục đất đai, rừng và đánh giá tác động môi trường. Bộ Xây dựng phối hợp các bộ, ngành cập nhật số liệu đất đai khi điều chỉnh hướng tuyến và hoàn thiện báo cáo nghiên cứu khả thi.
Thủ tướng yêu cầu các Bộ: Xây dựng, Khoa học và Công nghệ, Tài chính, Ngoại giao định kỳ mỗi thứ Bảy hàng tuần báo cáo trực tiếp tới Thủ tướng và các Phó Thủ tướng. Cách làm này thể hiện sự chỉ đạo sát sao, bảo đảm tiến độ khởi công dự án vào ngày 19/12/2025.
Nhiều nhà xây 2 tầng kiên cố nằm trong diện giải phóng mặt bằng. Ảnh: Bùi Bình
Tuyến đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng dài 390,9 km, trong đó đoạn qua tỉnh Lào Cai dài 143,29 km, có 4 nhà ga và 5 trạm kỹ thuật. Tổng mức đầu tư đoạn qua Lào Cai hơn 203.000 tỷ đồng, trong đó chi phí bồi thường, hỗ trợ tái định cư lên tới 35.751 tỷ đồng. Đây không chỉ là con số khổng lồ, mà còn là minh chứng cho sự ưu tiên đặc biệt của Nhà nước đối với vùng biên giới, cửa khẩu.
Mặc dù quá trình triển khai còn gặp khó khăn, song với quyết tâm của cấp ủy, chính quyền và sự đồng thuận của Nhân dân, dự án đang tiến những bước chắc chắn. Câu chuyện ở xã Quy Mông, Âu Lâu hay Châu Quế chỉ là những lát cắt nhỏ, phản ánh tinh thần trách nhiệm và sự chia sẻ vì lợi ích chung.
Dự án đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng không chỉ nối liền các vùng kinh tế, mà còn nối liền ý Đảng với lòng dân. Khi chuyến tàu tương lai lăn bánh, đó sẽ là thành quả chung của sự đồng lòng, quyết tâm, mở ra cơ hội giao thương, hội nhập và phát triển bền vững cho cả vùng Tây Bắc và đất nước.
In bài viết
