Tín hiệu phục hồi mạnh mẽ của kinh tế vùng Đông Nam Bộ

Điểm sáng tài khóa giữa bối cảnh nhiều khó khăn

9 tháng đầu năm 2025, Đồng Nai và Tây Ninh là hai địa phương ghi nhận kết quả thu ngân sách ấn tượng nhất vùng Đông Nam Bộ. Đồng Nai thu hơn 73.000 tỷ đồng, đạt 104% dự toán Chính phủ giao, trong khi Tây Ninh vượt 105,6% với tổng thu hơn 39.000 tỷ đồng.

Đây là hai trong số ít địa phương hoàn thành sớm chỉ tiêu năm, góp phần tạo nên bức tranh tài khóa tích cực cho toàn vùng. Trong khi đó, TP HCM đầu tàu kinh tế của cả nước thu ước đạt hơn 570.000 tỷ đồng, tương đương 81,8% dự toán năm và tăng hơn 15% so với cùng kỳ.

Điều đáng chú ý là kết quả trên đạt được trong tình hình hoạt động xuất khẩu và sản xuất công nghiệp vẫn còn nhiều thách thức. Thị trường tiêu thụ chậm, giá nguyên liệu và chi phí logistics tăng cao, nhưng các địa phương vẫn giữ vững được tốc độ tăng thu.

Tại Đồng Nai, nguồn thu nội địa ổn định, xuất nhập khẩu phục hồi và thu từ đấu giá đất đạt gần 6.800 tỷ đồng, tăng mạnh so với năm trước. Tây Ninh cũng ghi nhận thu nội địa đạt 108,4%, trong đó tiền sử dụng đất đạt 176,4% kế hoạch, phản ánh hiệu quả điều hành ngân sách và khai thác nguồn lực địa phương.

Theo các chuyên gia, việc nhiều tỉnh công nghiệp trọng điểm đạt kết quả vượt thu giữa thời điểm khó khăn cho thấy sức phục hồi nội sinh của khu vực Đông Nam Bộ. Nền kinh tế đang tái cấu trúc theo hướng hiệu quả và bền vững hơn, khi nguồn thu không chỉ dựa vào đất đai, mà còn đến từ sản xuất - dịch vụ và xuất nhập khẩu.

Từ vượt thu đến hiệu quả điều hành

Kết quả vượt thu không chỉ đến từ tăng trưởng kinh tế mà còn là thành quả của công tác quản lý thuế, chống thất thu và số hóa quy trình quản lý tài chính.

Theo ông Nguyễn Toàn Thắng, Trưởng Thuế tỉnh Đồng Nai, sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan, ban, ngành là yếu tố quyết định: “Công tác thu ngân sách nhà nước được chỉ đạo sát sao từ Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh; đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ với các địa phương cơ sở để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, triển khai đồng bộ các giải pháp thu đúng, thu đủ và bền vững”.

Nhờ đó, thu nội địa của tỉnh Đồng Nai luôn duy trì ổn định, nhiều khoản thu đạt và vượt tiến độ so với cùng kỳ.

Tại Tây Ninh, cơ quan thuế địa phương đã chủ động rà soát, dự báo và phân bổ chỉ tiêu thu từ đầu năm. Lãnh đạo Thuế tỉnh Tây Ninh cho biết: “Trong tổng thu hơn 39.000 tỷ đồng, thu nội địa chiếm 24.842 tỷ đồng, trong đó khoản thu từ tiền sử dụng đất đạt 8.462 tỷ đồng, vượt 144,4% dự toán. Chúng tôi đã triển khai đồng bộ từ cấp tỉnh đến cấp xã, chú trọng các lĩnh vực trọng điểm, tránh thất thu, bảo đảm cân đối ngân sách”.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng hóa đơn điện tử, quản lý dữ liệu doanh nghiệp bằng công nghệ số giúp ngành thuế Tây Ninh tăng hiệu quả giám sát và minh bạch hóa quy trình.

Mặc dù kết quả thu ngân sách vượt dự toán là tín hiệu tích cực, song vấn đề chi ngân sách, đặc biệt là giải ngân vốn đầu tư công vẫn là “điểm nghẽn” cần tháo gỡ.

Tính đến cuối tháng 9/2025, Đồng Nai mới giải ngân khoảng 45% kế hoạch, Tây Ninh đạt hơn 53%, trong khi nhiều dự án hạ tầng trọng điểm liên kết vùng vẫn chậm tiến độ. Việc “thu tốt nhưng chi chậm” khiến dòng vốn chưa được chuyển hóa kịp thời thành hạ tầng, công trình dân sinh hay động lực tăng trưởng mới cho nền kinh tế.

Trước thực tế này, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành kế hoạch tăng tốc giải ngân, yêu cầu các chủ đầu tư đẩy nhanh hồ sơ, tháo gỡ vướng mắc mặt bằng và rút ngắn thời gian thanh toán vốn. Tây Ninh cũng triển khai “tổ phản ứng nhanh” xử lý thủ tục hành chính trong 72 giờ, hướng đến mục tiêu giải ngân đạt chỉ tiêu được giao vào cuối năm.

Việc cải thiện tốc độ chi đầu tư công sẽ giúp nguồn thu vượt dự toán được chuyển hóa thành các công trình, dự án cụ thể, góp phần thúc đẩy tăng trưởng GRDP và tạo thêm việc làm cho người dân địa phương.