Phát hiện mắc bệnh nguy hiểm sau 30 năm liên tục hút thuốc

Ông N.V.Đ (63 tuổi, trú tại Hà Nội) đến khám tại Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Thanh Xuân vì gần đây xuất hiện những cơn đau đầu âm ỉ, không kèm chóng mặt, không buồn nôn, không choáng váng hay yếu tay chân. Bác sĩ phát hiện ông bị hẹp động mạch cảnh nặng do xơ vữa. 

Điều đáng lưu ý, ông Đ. có tiền sử hút thuốc lá gần 30 năm (18 - 20 bao/tháng), đây một trong những yếu tố nguy cơ chính gây xơ vữa động mạch và bệnh tim mạch. Tuy nhiên, gia đình không có tiền sử bệnh tim mạch và chưa từng có triệu chứng nghi ngờ đột quỵ trước đó. 

Sau đó, ông Đ. được bác sĩ chỉ định thực hiện xét nghiệm và các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu tìm nguyên nhân gây đau đầu. Kết quả phát hiện nhiều bất thường như: Hẹp nặng 90% động mạch cảnh trong bên phải, lóc tách nhỏ gốc động mạch cảnh trong bên trái; Bệnh động mạch vành mạn tính; Rối loạn lipid máu...

Theo BS.CKII Trần Hải Nam, Phòng khám Đa khoa Medlatec Thanh Xuân, hẹp động mạch cảnh nặng do xơ vữa là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây đột quỵ. Bệnh có thể làm giảm lưu lượng máu lên não, tăng nguy cơ tắc nghẽn, gây tổn thương não vĩnh viễn, liệt nửa người hoặc tử vong. Do đó, tầm soát mạch cảnh định kỳ là chìa khóa để phòng ngừa.

Bệnh động mạch cảnh do xơ vữa là tình trạng hẹp hoặc tắc nghẽn động mạch cảnh chung do sự tích tụ của các mảng xơ vữa bên trong lòng mạch. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây đột quỵ, đặc biệt ở người cao tuổi và có yếu tố nguy cơ như hút thuốc - nguy cơ bị đột quỵ cao gấp 2-4 lần so với người không hút, rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp...

“Trường hợp của ông Đ đã hút thuốc lá gần 30 năm (tương đương hơn 6.000 bao), đi khám vì các cơn đau đầu nhẹ thoáng qua nhưng đã phát hiện mảng xơ vữa gây hẹp 90% gốc động mạch trong phải, lóc tách nhỏ gốc động mạch cảnh trong. Đây là minh chứng rõ ràng cho tác động nghiêm trọng và âm thầm của thuốc lá lên hệ mạch máu não và tim mạch.

Bên cạnh đó, khi thấy các dấu hiệu không rõ ràng như: Chóng mặt, buồn nôn, yếu liệt tay chân hay rối loạn ý thức, người bệnh vẫn tiềm ẩn nguy cơ cao bị đột quỵ nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời”, bác sĩ Nam nêu rõ.

Theo thống kê, khoảng 1 trong 5 trường hợp tử vong do bệnh tim có liên quan trực tiếp đến việc hút thuốc. Khói thuốc lá là hỗn hợp độc hại của hơn 7.000 hóa chất và khi hít vào có thể cản trở các quá trình quan trọng trong cơ thể. Một trong những quá trình này là việc cung cấp máu giàu oxy đến tim và phần còn lại của cơ thể.
Khi hít thở, phổi sẽ lấy oxy và đưa nó đến tim, nơi bơm máu giàu oxy này đến phần còn lại của cơ thể thông qua các mạch máu. Nhưng khi hít phải khói thuốc lá, máu được phân phối đến phần còn lại của cơ thể sẽ bị nhiễm hóa chất khói. Những hóa chất này có thể gây tổn hại cho tim và mạch máu của bạn, gây ra các bệnh tim mạch.

Ngoài việc làm tổn thương vĩnh viễn tim và mạch máu, khói thuốc lá còn có thể gây ra bệnh lý tim mạch bằng cách thay đổi thành phần hóa học máu của bạn và gây ra mảng bám bao gồm cholesterol, mô sẹo, canxi, chất béo và các vật liệu khác tích tụ trong các động mạch. Sự tích tụ mảng bám này có thể dẫn đến một căn bệnh gọi là xơ vữa động mạch. Khi các hóa chất trong khói thuốc lá gây xơ vữa động mạch và làm dày thành mạch, các tế bào máu sẽ khó di chuyển qua các động mạch và các mạch máu khác để đến các cơ quan quan trọng như tim và não. Điều này có thể tạo ra cục máu đông và cuối cùng gây ra cơn đau tim hoặc đột quỵ, thậm chí tử vong.
Khói thuốc lá chứa khí CO. Hít phải khí CO sẽ làm lượng oxy trong máu bị sụt giảm do Hemoglobin(Hb) có vai trò vận chuyển Oxy từ phổi đến các mô, Hemoglobin có ái lực cao hơn với khí CO, do đó thay vì kết hợp với Oxy thì Hemoglobin kết hợp nhiều hơn với khí CO. Tim phải hoạt động mạnh hơn bình thường để bù đắp lượng oxy bị giảm, để lại nhiều biến chứng nguy hiểm theo thời gian.

Thành phần nicotine trong khói thuốc là nguyên nhân chính khiến nhiều người trở nên nghiện thuốc lá. Khi vào cơ thể, nicotin kích thích sản sinh adrenaline gây ra biểu hiện như tim đập mạnh, nhịp tim nhanh, huyết áp tăng cao. Do đó, thuốc lá có thể gây ra bệnh tăng huyết áp cho người hút…