Nguy cơ virus bại liệt xâm nhập cao, Bộ Y tế yêu cầu các địa phương kích hoạt biện pháp phòng chống

PGS.TS Nguyễn Thị Liên Hương, Thứ trưởng Bộ Y tế yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur; và các bệnh viện trực thuộc Bộ về việc tăng cường phòng, chống bệnh bại liệt.

Theo Bộ Y tế, Việt Nam đã được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) công nhận thanh toán bệnh bại liệt từ năm 2000. Thành quả này được duy trì ổn định suốt hơn hai thập kỷ.

Tuy nhiên, WHO cảnh báo Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia nguy cơ cao xâm nhập virus bại liệt, đe dọa trực tiếp đến thành quả phòng bệnh đã đạt được, đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp tại nhiều nước trên thế giới.

Bộ Y tế đề nghị UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo UBND cấp xã và các ban ngành, đoàn thể phối hợp với ngành y tế quyết liệt triển khai công tác phòng, chống bại liệt, nhất là tại các tỉnh giáp Lào; khu vực có người trở về từ quốc gia hoặc vùng đang có dịch.

Với các tỉnh biên giới Việt – Lào, Bộ Y tế yêu cầu chủ động phối hợp, chia sẻ thông tin dịch tễ và triển khai các biện pháp phòng chống chung.

Sở Y tế các tỉnh được giao phối hợp với Viện Vệ sinh dịch tễ, Pasteur tiến hành đánh giá nguy cơ bại liệt tại địa phương, xây dựng kế hoạch phòng, chống tương ứng và gửi kết quả về Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương để tổng hợp báo cáo Bộ Y tế.

Các cơ sở y tế phải tăng cường giám sát liệt mềm cấp (AFP), xử lý kịp thời ca bệnh nghi ngờ và nhập dữ liệu lên hệ thống trong vòng 48 giờ theo Thông tư 54/2015/TT-BYT.

Bộ Y tế yêu cầu các địa phương khẩn trương rà soát tiền sử tiêm chủng của trẻ, tổ chức tiêm bù và tiêm vét vắc xin bại liệt (IPV, bOPV) cho những trường hợp chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đủ liều, đặc biệt tại các khu vực có tỷ lệ tiêm chủng thấp, vùng khó khăn và địa bàn biên giới. Đồng thời, các tỉnh phải duy trì tiêm chủng thường xuyên trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng, bảo đảm an toàn và hiệu quả.

Cùng với đó, Bộ Y tế nhấn mạnh yêu cầu không để xảy ra lây nhiễm chéo trong bệnh viện, đề nghị các cơ sở khám chữa bệnh thực hiện tốt việc thu dung và điều trị kịp thời các ca nghi bại liệt, hạn chế tối đa trường hợp nặng và tử vong. Các cơ sở y tế phải tuân thủ nghiêm quy định về kiểm soát nhiễm khuẩn, vệ sinh – khử khuẩn môi trường trong quá trình khám chữa bệnh.

Công tác truyền thông phòng dịch cũng được yêu cầu đẩy mạnh đến từng hộ dân. Các địa phương phải tăng cường hướng dẫn người dân thực hiện vệ sinh cá nhân, vệ sinh an toàn thực phẩm, ăn chín uống chín, sử dụng nước sạch, xử lý chất thải đúng quy định, tiêm chủng đầy đủ cho trẻ và đến ngay cơ sở y tế khi xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ bệnh. Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch cùng các cơ quan báo chí được đề nghị phối hợp với ngành y tế đa dạng hóa hình thức truyền thông, đặc biệt đối với người trở về từ vùng dịch.

Để bảo đảm nguồn lực ứng phó, Sở Tài chính các tỉnh cần kịp thời bổ sung kinh phí cho hoạt động giám sát, lấy mẫu, vận chuyển mẫu và tiêm vét vắc xin bại liệt; đồng thời các địa phương phải tổ chức các đoàn kiểm tra liên ngành để giám sát việc thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế.

Bộ Y tế cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho các Viện Vệ sinh dịch tễ và Pasteur, gồm hướng dẫn địa phương giám sát liệt mềm cấp (AFP) và bại liệt theo quy định, rà soát địa bàn có tỷ lệ tiêm chủng thấp để hỗ trợ tiêm bổ sung, phối hợp đánh giá nguy cơ và xây dựng kế hoạch ứng phó. Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương được giao xây dựng bộ công cụ đánh giá nguy cơ, hoàn thành trong tháng 11/2025 và tổng hợp báo cáo toàn quốc trước ngày 10/12.

Đối với hệ thống bệnh viện tuyến Bộ, Bộ Y tế yêu cầu tăng cường hỗ trợ chuyên môn cho địa phương thông qua tập huấn về chẩn đoán, điều trị, phòng ngừa lây nhiễm; giám sát và báo cáo kịp thời các ca liệt mềm cấp; đồng thời phối hợp với y tế dự phòng trong việc lấy và xử lý mẫu xét nghiệm theo quy định.