Lan tỏa mạnh mẽ những giá trị nhân văn

Sức sống lâu bền của một cuộc thi ý nghĩa

Tiếp nối thành công 13 mùa giải trước, Cuộc thi viết lần thứ 14 vẫn có sức lan tỏa mạnh mẽ, thu nhiều kết quả đáng ghi nhận. Ban tổ chức nhận được hơn 200 tác phẩm của các cây viết chuyên và không chuyên trong cả nước; trong đó hơn 150 tác phẩm đăng tải trên Báo QĐND. Sau hai vòng chấm sơ khảo và chung khảo, Ban tổ chức Cuộc thi viết lựa chọn 21 tác phẩm xuất sắc để trao giải: 1 giải nhất, 3 giải nhì, 7 giải ba, 10 giải khuyến khích.

Theo đánh giá của Ban tổ chức, chất lượng các tác phẩm dự thi năm nay khá đồng đều. Nhiều tác phẩm có cách thể hiện sinh động, hấp dẫn, phản ánh sức lao động báo chí, tinh thần đam mê, dấn thân của các tác giả. Thiếu tướng Đoàn Xuân Bộ, Tổng biên tập Báo QĐND, Trưởng ban tổ chức Cuộc thi viết đánh giá: “Cuộc thi đã phát hiện tập thể, cá nhân điển hình thuộc mọi thành phần, lứa tuổi, nghề nghiệp, có những việc làm bình dị hằng ngày, toát lên vẻ đẹp cao quý, mang lại nhiều ý nghĩa tốt đẹp cho xã hội. Đó là những tấm gương học tập và làm theo Bác Hồ rất thiết thực; là những mạch nguồn trong trẻo tích tụ từ muôn ngả làm nên cuộc sống tươi đẹp của chúng ta hôm nay”.

Hội đồng chung khảo Cuộc thi viết “Những tấm gương bình dị mà cao quý” lần thứ 14 họp chấm giải. Ảnh: THÙY NGÂN

Được phát động từ tháng 4-2008, nhân kỷ niệm 60 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc, tính đến năm nay, Cuộc thi viết đã trải qua chặng đường hơn 15 năm. Qua 14 lần tổ chức, Cuộc thi viết đã nhận được gần 4.000 tác phẩm dự thi; trong đó gần 2.000 tác phẩm được đăng tải trên Báo QĐND; hàng trăm tác giả đã được Ban tổ chức trao giải; 19 tập sách “Những tấm gương bình dị mà cao quý” được phát hành rộng rãi trong toàn quốc.

Cuộc thi đã phát hiện, tôn vinh hàng nghìn tấm gương tiêu biểu; giới thiệu và nhân rộng những mô hình hay, cách làm sáng tạo; thể hiện rõ tinh thần học tập và làm theo gương Bác trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân.

Theo nhà báo Nguyễn Đức Lợi, Phó chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam: 14 lần tổ chức là chặng đường đủ để minh chứng thuyết phục cho sức sống bền bỉ, ý nghĩa, sức lan tỏa của Cuộc thi viết được đông đảo bạn đọc và nhân dân cả nước quan tâm. Cuộc thi góp phần khơi dậy tinh thần yêu nước, niềm tự hào dân tộc, củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nước; tạo động lực mạnh mẽ để cán bộ, đảng viên và nhân dân tích cực đóng góp công sức, trí tuệ vào công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc. 

Cuộc thi viết đã khẳng định nét đặc sắc, sáng tạo, hiệu quả của Báo QĐND trong việc cổ vũ, động viên các tầng lớp nhân dân thực hành học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Cuộc thi viết cho thấy, trong dòng chảy báo chí cách mạng Việt Nam, Báo QĐND có vai trò tích cực trong đấu tranh trực diện phê phán cái xấu, tiêu cực, phản bác các quan điểm, luận điệu sai trái của các thế lực thù địch; đồng thời đề cao trách nhiệm của tờ báo chiến sĩ trong phát hiện, tuyên truyền, làm lan tỏa những tấm gương người tốt-việc tốt, những giá trị tốt đẹp trong xã hội, góp phần “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”, làm cho “cái tốt nảy nở như hoa mùa xuân”.

Kiếm tìm những “vỉa quặng” chân - thiện - mỹ

Để làm nên giá trị, sức sống lâu bền của cuộc thi, Ban tổ chức Cuộc thi viết không ngừng đổi mới, sáng tạo, làm việc công tâm, khách quan. Đặc biệt, các tác giả đã dấn thân, lăn lộn cơ sở, thậm chí “lao tâm khổ tứ” để phát hiện những “vỉa quặng” chân-thiện-mỹ trong mỗi con người, lan tỏa những giá trị sống tốt đẹp đến toàn xã hội, góp phần làm rạng rỡ hình ảnh con người Việt Nam hôm nay.

Để khắc họa hình ảnh “Già Phống-người nửa thế kỷ giữ cột mốc miền biên viễn Hà Quảng”, tác giả Nguyễn Văn Hiền đã có những ngày lăn lộn, ăn ở, sinh hoạt cùng già Phống như người con trong gia đình. Cùng già Phống tuần tra trên núi đá bỏng rát, tác giả quan sát, ghi nhận nhiều chi tiết đắt giá. Với thể loại phóng sự, sử dụng ngôn ngữ đặc sắc chạm đến trái tim người đọc, lồng ghép video clip, tác giả đã khắc họa sinh động hình ảnh già Phống với đôi chân thoăn thoắt trên những dốc đá tai mèo lởm chởm dựng đứng. Già Phống hiện lên vừa dung dị, gần gũi, lại vừa sừng sững như cây cổ thụ trên đá núi với “đôi chân đã quen dốc, đôi mắt đã quen rừng, con tim hướng về mốc”, gây ấn tượng mạnh cho người đọc. 

Cựu chiến binh Trần Qúy Bình cùng các đồng đội khảo sát xây dựng nhà bia xã Thanh Thủy (Vị Xuyên, Hà Giang). Ảnh: PHẠM KIÊN

Khi quyết định viết bài về Nguyễn Tài Nam trong tác phẩm “Giành giật từng giây phút để phụng sự cuộc đời”, tác giả Trương Nhất Vương không nghĩ lại gặp nhiều khó khăn đến vậy. Nhân vật là người khuyết tật không nói, không nghe được, tất cả mọi cuộc phỏng vấn đều thông qua tin nhắn điện thoại. Nhiều lần tác giả nản lòng, nhưng chính sức sống, tấm lòng cao cả của “ông tiên trẻ” Nguyễn Tài Nam đã thôi thúc anh tiếp tục thực hiện tác phẩm. Bằng bút pháp miêu tả, tường thuật dẫn dắt sự kiện, tác giả khắc họa rõ nét khát vọng sống nhân ái của Nguyễn Tài Nam-một người trẻ tàn tật, chỉ với một ngón tay và bàn phím, cùng trái tim nhân ái đã giúp ích cho vô số hoàn cảnh có tương lai tốt hơn.

Để hoàn thành tác phẩm dự thi, nhiều tác giả đã có quá trình "sống" cùng nhân vật. Đó là trường hợp của hai tác giả Linh Oanh-Phương Thảo khi viết tác phẩm: “Người phụ nữ Việt làm nên kỳ tích”. Chị Thảo Griffiths thường xuyên di chuyển nhiều nơi trên thế giới. Lúc thì do lệch múi giờ, khi lại do chương trình làm việc của chị Thảo dày đặc nên việc phỏng vấn và hồi âm giữa hai bên nhiều khi gián đoạn. Phải mất thời gian dài, cộng với sự hỗ trợ của các phương tiện công nghệ, những khó khăn mới dần được hóa giải.

Viết về người tốt-việc tốt là đề tài khó, bởi người tốt như quặng quý không lộ thiên, thường khiêm tốn, không thích phô trương, gây nhiều khó khăn trong tìm hiểu, tiếp cận thông tin. Để viết tác phẩm “Người thương binh tiên phong chống tiêu cực”, tác giả Nguyễn Việt Hà đã nhiều lần thuyết phục để nhân vật nhất trí cho “đưa” công việc thầm lặng của mình lên báo...

Theo đánh giá của Ban tổ chức, những tác phẩm đoạt giải cao năm nay là nhờ các tác giả biết vượt qua lối mòn trong cách thể hiện. Cùng với đó, ngôn ngữ trong nhiều tác phẩm rất sinh động, súc tích, giàu hình ảnh, diễn đạt ngắn gọn, có tính biểu cảm, mang dấu ấn cá nhân sâu sắc, đưa các tập thể, cá nhân điển hình gần với người đọc.

Miệt mài cống hiến, làm đẹp cho đời

Cuộc thi năm nay, các tác giả đã khắc họa sâu đậm nhiều tấm gương trên các lĩnh vực của đời sống xã hội. Đó là nữ doanh nhân tâm huyết với nghề, trọn nghĩa với đời; là người lính biên phòng “khắc tinh” của tội phạm ma túy nhưng bình xét khen thưởng lại nhường người khác; đó là các giáo viên “mũ nồi xanh” Việt Nam ngày đêm lan tỏa phẩm chất Bộ đội Cụ Hồ ở Abyei hay những cựu chiến binh vừa tiên phong trên mặt trận phòng, chống tiêu cực, vừa âm thầm thắp lửa tri ân đồng đội...

Đặc biệt, Cuộc thi viết còn kịp thời phát hiện những tấm gương là người Việt Nam thành danh ở nước ngoài nhưng tâm hồn, trái tim luôn hướng về Việt Nam để đóng góp cho quê hương, đất nước. Ở họ vừa mang nét bình dị trong nhân cách, đạo đức, lối sống, vừa có nhiều đột phá, đóng góp xuất sắc cho xã hội. Đây là điểm mới, làm cho cuộc thi ngày càng được lan tỏa, có sức sống lâu bền, phản ánh đa chiều cuộc sống và làm nổi lên gam màu của sự tốt đẹp, tích cực...

Từ thành công qua 14 lần tổ chức Cuộc thi viết, hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập QĐND Việt Nam; 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân; 80 năm Ngày truyền thống Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam, Báo QĐND tiếp tục phối hợp với Vụ Báo chí-Xuất bản/Ban Tuyên giáo Trung ương; Nhà xuất bản QĐND và các đơn vị liên quan tổ chức phát động Cuộc thi viết lần thứ 15 (2023-2024) với chủ đề "Dấu ấn bộ đội thời bình".

Ban tổ chức hy vọng, bằng tình cảm, trách nhiệm của mỗi người đối với Tổ quốc và nhân dân, Cuộc thi viết lần thứ 15 sẽ nhận được sự tham gia, ủng hộ của đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân. Đặc biệt, các tác giả có thêm cảm hứng sáng tạo trên hành trình tìm tòi, phát hiện những “vỉa quặng” chân-thiện-mỹ trong xã hội nói chung, cán bộ, chiến sĩ QĐND Việt Nam nói riêng để “Mỗi người tốt, việc tốt là một bông hoa đẹp, cả dân tộc ta là một rừng hoa đẹp”.

PHẠM KIÊN