TP HCM sẽ đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho cấp xã

TP HCM đang đứng trước 2 nhóm việc lớn

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bí thư Thành ủy TP Trần Lưu Quang nhấn mạnh những điểm nổi bật trong năm 2025, đặc biệt là các kết quả bước đầu trong vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đồng thời cho rằng TP phải có tư duy mới, cách làm mới, theo những nguyên tắc mới để đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới.

Ông Quang nêu rõ, TP đang đứng trước 2 nhóm việc lớn. Đó là tập trung giải quyết những vấn đề tồn đọng của TP, trong đó tập trung giải quyết những vấn đề dân sinh bức xúc như kẹt xe, ngập nước, ô nhiễm không khí; phấn đấu xây dựng một TP không ma túy.

Cùng với đó, với quy mô lớn hơn, không gian phát triển rộng hơn, TP tiếp tục gánh vác nhiệm vụ giữ vai trò đầu tàu kinh tế, trung tâm khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo của cả nước.

Về việc thành lập Văn phòng đăng ký đất đai, ông Được cho rằng về chuyên môn thì chưa nên phân cấp xuống cấp xã. Đây là mô hình quản lý thông tin đất đai cần sự thống nhất trên phạm vi cả nước, hệ thống dữ liệu phải đồng bộ, quản lý xuyên suốt từ trên xuống dưới. Việc phân cấp chỉ có thể xem xét khi cấp xã được xác định rõ phạm vi công việc được làm, có đầy đủ dữ liệu, hạ tầng kỹ thuật và đội ngũ cán bộ địa chính am hiểu chuyên môn. Theo ông Được, trong điều kiện hiện nay, việc này chưa phù hợp để triển khai.

Phân tích những thuận lợi của TP, ông Quang cho biết, Quốc hội vừa thông qua Nghị quyết 98 sửa đổi, bổ sung, mở ra cơ hội lớn để TP HCM phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới, với nhiều cơ chế, chính sách mới được trao quyền và tạo điều kiện triển khai hiệu quả.

Theo chương trình làm việc, Hội nghị tập trung thảo luận, cho ý kiến các nội dung về tình hình kinh tế - xã hội TP năm 2025 và nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2026; công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, công tác dân vận năm 2025 và nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2026.

Thảo luận tại tổ, liên quan công tác sắp xếp bộ máy, phân cấp phân quyền, một số đại biểu nêu một số vướng mắc và đề nghị sớm kiện toàn, thành lập Ban bồi thường, giải phóng mặt bằng (BT,GPMB); lập các trung tâm cung ứng dịch vụ cơ bản và các Ban quản lý dự án (BQLDA) mới tại địa phương nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và triển khai dự án. Một số ý kiến cũng thảo luận các vấn đề liên quan hoạt động phân công cán bộ, phối hợp liên ngành, quản lý đất đai, duy tu hạ tầng.

Một đại biểu cho rằng hiện nay có những tuyến đường ở các địa phương thiếu nguồn kinh phí duy tu bảo dưỡng, cỏ dại mọc um tùm, các hệ thống hạ tầng kỹ thuật cũng bị ảnh hưởng. Do đó, TP cần tính toán rà soát để phân cấp kinh phí về các địa phương.

Nói về vấn đề phân cấp đầu tư, đại diện Sở Tài chính cho biết, trong 5 năm tới, TP dự kiến bố trí 84.000 tỷ đồng cho 168 phường, xã, đặc khu nhằm giúp địa phương chủ động xem xét, quyết định đầu tư các dự án cấp thiết, cần triển khai ngay, theo nguyên tắc bình quân khoảng 100 tỷ đồng/địa phương/năm.

Sẽ giao trách nhiệm công tác BT,GPMB cho các xã

Sau khi nghe các đại biểu trình bày, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Được cho biết TP sẽ đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho cấp xã nhưng phải thực hiện theo lộ trình, bảo đảm hiệu quả và phù hợp năng lực thực tế.

Với các dự án nhóm C (dự án đầu tư công có quy mô nhỏ, tổng mức đầu tư thấp, tính chất đơn giản, tập trung vào các công trình hạ tầng thiết yếu địa phương như trường học, trạm y tế, đường giao thông nông thôn, công trình văn hóa - xã hội nhỏ, với tiêu chí cụ thể về tổng mức đầu tư), trong bối cảnh hiện nay TP chủ trương phân cấp trước để các địa phương triển khai. Hiện có 158 xã, phường đăng ký thành lập BQLDA nhưng cần rà soát kỹ xem đã đủ nhân lực, năng lực chuyên môn hay chưa.

Theo ông Được, trong thời gian vận hành, địa phương nào chứng minh được năng lực, tổ chức bộ máy và nhân sự đáp ứng yêu cầu thì sẽ xem xét tiếp tục được phân cấp làm các dự án nhóm B.

Về kinh phí cho duy tu, sửa chữa hạ tầng như đường sá, TP đang tính toán, rà soát tổng thể để sớm phân cấp cho cấp xã trong thời gian tới.

Liên quan tổ chức BQLDA, ông Được cho rằng tiếp tục duy trì 38 BQLDA khu vực hiện nay, đồng thời xem xét thành lập BQLDA tại các xã, phường đủ điều kiện về chất lượng và năng lực.

Với các địa phương chưa đáp ứng yêu cầu, khi có nhu cầu sẽ thực hiện theo hình thức "đặt hàng", tức giao cho các BQLDA khu vực hoặc các xã, phường khác đang hoạt động hiệu quả làm thay.

Thời gian tới, TP sẽ mời 158 xã, phường, đặc khu có mong muốn lập BQLDA địa phương họp rà soát, tự đánh giá lại điều kiện của mình về chuyên môn, biên chế và tổng mức kinh phí dự án; giao Sở Xây dựng thẩm định, trình TP xem xét, quyết định.

Trao đổi chung về các nội dung trên, Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang khẳng định, TP phân cấp mạnh cho các địa phương, đồng thời phải bố trí nguồn lực tương xứng để địa phương có điều kiện triển khai công việc. Việc phân bổ kinh phí cần linh hoạt, phù hợp đặc thù của từng địa bàn.

Bí thư Thành ủy cho biết, TP sẽ giao trách nhiệm công tác BT,GPMB cho các địa phương để chủ động thực hiện, qua đó tạo động lực thi đua, khuyến khích cạnh tranh lành mạnh giữa các địa phương.

Về công tác nhân sự, Giám đốc Sở Nội vụ TP HCM Phạm Thị Thanh Hiền cho biết, TP đang triển khai đề án sắp xếp đội ngũ cán bộ nhằm giải quyết vấn đề nơi thừa, nơi thiếu. Tuy nhiên, thực tế tại cơ sở đang phát sinh khó khăn: có địa phương thừa cán bộ nhưng lại thiếu cán bộ chuyên môn. Trong khi đó, một số nơi thừa thì mong muốn giữ lại số cán bộ dôi dư do khối lượng công việc lớn, dẫn đến việc luân chuyển gặp trở ngại. Bà Hiền đề nghị các địa phương có cán bộ dôi dư cần phối hợp, tạo điều kiện để luân chuyển về các nơi đang thiếu, bảo đảm yêu cầu chung của TP.

Về vấn đề này, Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang khẳng định, nguyên tắc là phải chấp hành đúng quy định theo khung biên chế chung. TP có thể xem xét một số trường hợp cá biệt, nhưng sẽ rà soát tổng thể, nơi nào thừa theo khung thì phải luân chuyển về nơi thiếu.
Ông Quang đề nghị Sở Nội vụ làm việc trực tiếp với các địa phương để xây dựng lộ trình tinh giản biên chế, luân chuyển và cân đối hài hòa giữa nơi thừa - nơi thiếu cán bộ trong toàn TP.

Nhìn nhận thực tế đang thiếu đội ngũ cán bộ có chuyên môn sâu, ông Quang đánh giá TP phải có giải pháp căn cơ về đào tạo, bồi dưỡng nhằm nâng cao trình độ, năng lực đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Trong đó, cần tổ chức đào tạo theo hướng “cầm tay chỉ việc” để cán bộ “biết làm” và “làm ngày càng giỏi hơn”.

Cùng với đó, TP sẽ đẩy mạnh chuyển đổi số, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đổi mới phương thức phân công, phân nhiệm phù hợp để bộ máy vận hành thông suốt, hiệu quả cao nhất.

Đặc biệt, ông Quang chia sẻ, TP sẽ hướng tới việc thay đổi hình thức các cuộc họp, giảm các cuộc họp không cần thiết; đòi hỏi lãnh đạo các cấp cũng phải có trách nhiệm hơn, dũng cảm hơn, dám chịu trách nhiệm về quyết định của mình, không còn tình trạng họp nhưng không giải quyết được vấn đề.