Thủ tướng Anh bất ngờ ấn định bầu cử sớm

Thông báo của ông Sunak đã kết thúc nhiều tháng đồn đoán về thời điểm tiến hành cuộc tổng tuyển cử-vốn được cho là một cuộc bỏ phiếu đầy bất trắc có thể chấm dứt 14 năm cầm quyền của Đảng Bảo thủ, khi mà các cuộc thăm dò ý kiến trước bầu cử đều cho thấy Công đảng đối lập đang dẫn trước với cách biệt khá lớn. “Bây giờ là thời điểm để người dân Anh lựa chọn tương lai của mình”, Thủ tướng Sunak tuyên bố, không quên nhấn mạnh những thành tựu mà chính phủ do ông đứng đầu đem lại cho nước Anh.  

Reuters nhận định, bằng thông báo ấn định ngày bầu cử, Thủ tướng Sunak sẽ có 6 tuần thúc đẩy các nỗ lực vận động tranh cử trong bối cảnh không mấy thuận lợi: Công đảng đang dẫn trước Đảng Bảo thủ cầm quyền tới 20 điểm phần trăm; trong khi bản thân ông Sunak dường như cũng đang bị cô lập bởi chính một số thành viên trong đảng của mình và ngày càng phụ thuộc vào nhóm cố vấn đang nỗ lực lèo lái để đưa ông vượt qua một chiến dịch tranh cử đầy u ám. Dĩ nhiên, không phải vô cớ mà Thủ tướng Sunak chấp nhận mạo hiểm: Lạm phát được kiềm chế, kinh tế tăng trưởng với tốc độ nhanh nhất trong gần 3 năm là những điểm cộng giúp đương kim Thủ tướng tự tin bước vào cuộc đua. Theo một số nhà lập pháp bảo thủ, không loại trừ điều kiện kinh tế có thể xoay chiều và trở nên tồi tệ hơn, bởi vậy, giờ chính là thời điểm thích hợp để tổ chức bầu cử.

Thủ tướng Anh Rishi Sunak công bố ngày bầu cử bên ngoài Văn phòng Thủ tướng Anh ở số 10 phố Downing (London), ngày 22-5. Ảnh: Reuters

Tính đến thời điểm hiện tại, ông Sunak mới đảm nhiệm vị trí Thủ tướng Anh được chưa đầy hai năm, dù trước đó, ông từng trải qua nhiều vị trí quan trọng như lãnh đạo ngân hàng, Bộ trưởng Tài chính. Trong nhiệm kỳ của mình, Thủ tướng Sunak đã nhiều lần cố gắng xoay chuyển vận mệnh của Đảng Bảo thủ cùng nỗ lực xây dựng hình ảnh mình như một nhà cải cách táo bạo, một nhà kỹ trị hiệu quả, một người luôn bám sát kế hoạch nhằm cải thiện đời sống của người dân Anh, khi mà hàng triệu người dân đảo quốc sương mù vẫn phải vật lộn với cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt.

Sau thông báo bầu cử của Thủ tướng Sunak một ngày, ngày 23-5, cả hai đảng chính ở Anh là Đảng Bảo thủ và Công đảng đều tuyên bố bắt đầu chiến dịch vận động tranh cử. Trong khi Đảng Bảo thủ cáo buộc Công đảng sẵn sàng tăng thuế một khi nắm chính phủ và sẽ không đem lại sự an toàn cho nước Anh trong một thế giới ngày càng nguy hiểm thì ở chiều ngược lại, Công đảng cáo buộc chính phủ do Đảng Bảo thủ lãnh đạo đã quản lý nền kinh tế một cách yếu kém trong 14 năm qua, khiến cuộc sống của người dân Anh ngày càng trở nên tồi tệ; rằng sự hỗn loạn trong việc bổ nhiệm vị trí Thủ tướng đã không mang lại sự ổn định mà các doanh nghiệp mong muốn. Nếu Công đảng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tới đây, nước Anh-vốn nổi tiếng với sự ổn định chính trị-sẽ có 6 thủ tướng chỉ trong 8 năm qua.

Nền kinh tế lớn thứ sáu thế giới đã trải qua nhiều năm tăng trưởng thấp và lạm phát cao, nay dường như vẫn đang “đánh vật” để có được thành công kể từ sau quyết định rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) năm 2016 trong “cuộc ly hôn thế kỷ” mang tên Brexit. Đã xuất hiện một vài dấu hiệu cho thấy đảo quốc sương mù đang lấy lại đà hồi phục sau cú sốc kép từ đại dịch Covid-19 và giá năng lượng, thực phẩm tăng vọt do cuộc xung đột ở Ukraine. Bối cảnh đó khiến kinh tế trở thành một trong những “chiến địa” vận động tranh cử quan trọng nhất.

Bên cạnh đó, Đảng Bảo thủ cầm quyền có thể đặt nỗ lực giải quyết vấn đề di cư bất hợp pháp làm trọng tâm chiến dịch tranh cử. Tháng trước, Nghị viện Anh đã thông qua Đạo luật An toàn Rwanda gây tranh cãi do Chính phủ của Thủ tướng Sunak đệ trình, với kỳ vọng sẽ ngăn chặn và giải quyết được vấn đề di cư trái phép, vốn là nguồn gốc “cơn đau đầu kinh niên” của nước Anh. Trong khi đó, Công đảng lại tìm cách nêu bật những cam kết, nỗ lực nhằm giảm bớt tình trạng giá cả tăng vọt, những căng thẳng trong dịch vụ y tế ở nước Anh, đồng thời xoáy vào những vụ bê bối đã làm xói mòn danh tiếng của Đảng Bảo thủ trong lòng đông đảo cử tri Anh.

HÀ PHƯƠNG