Mặt trận Tổ quốc Việt Nam trên mặt trận phòng, chống tham nhũng

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam sẽ chú ý việc tăng cường, nâng cao hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền, phổ biến giáo dục về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Ảnh: Q.V

Mặt trận Tổ quốc phối hợp tốt với cơ quan thanh tra trong phòng, chống tham nhũng

Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 đã quy định rất rõ trách nhiệm của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên trong phòng, chống tham nhũng, trước hết là tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng; phản biện xã hội, kiến nghị hoàn thiện chính sách, pháp luật về phòng, chống tham nhũng; kiến nghị việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa, phát hiện, xử lý tham nhũng; động viên Nhân dân tham gia tích cực vào việc phát hiện, phản ánh, tố cáo, cung cấp thông tin về hành vi tham nhũng...

MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên có quyền yêu cầu cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền áp dụng các biện pháp phòng ngừa tham nhũng, xác minh vụ việc tham nhũng, xử lý người có hành vi tham nhũng, thu hồi tài sản tham nhũng, kiến nghị việc bảo vệ, khen thưởng người có công phát hiện, tố cáo hành vi tham nhũng.

Thực hiện quy định của pháp luật trong đấu tranh phòng chống tham nhũng, năm 2014, Thanh tra Chính phủ đã ký chương trình phối hợp công tác trong lĩnh vực tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân với Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam.  

Sau hơn 10 năm triển khai, chương trình đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, góp phần nâng cao hiệu quả tiếp công dân xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị phản ánh chính đáng của Nhân dân, nhất là những đơn thư tố cáo hành vi tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Qua đó, hạn chế những vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách pháp luật về tiếp công dân, về giải quyết khiếu nại, tố cáo kiến nghị phản ánh của công dân trên cơ sở chức năng nhiệm vụ mỗi cơ quan. Đồng thời, nắm bắt tâm tư nguyện vọng, ý kiến, kiến nghị của công dân để thống nhất nội dung, phương thức phản ánh kịp thời với các cơ quan có thẩm quyền, từng bước hoàn thiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Thực hiện quy định trong Luật Thanh tra, Thanh tra Chính phủ đã phối hợp tốt với Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam trong đấu tranh phòng chống tham nhũng. Thanh tra các cấp cũng đã phối hợp tốt với Ủy ban MTTQ các cấp trong công tác phòng, chống tham nhũng.

Xung kích đi đầu trên mặt trận chống “giặc nội xâm”

Thực tế, trong nhiều năm qua, MTTQ và các tổ chức thành viên của Mặt trận đã xung kích đi đầu trên mặt trận phòng chống “giặc nội xâm”- thứ giặc mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt cho cái tên gắn với tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

MTTQ cùng với các  tổ chức thành viên, nhất là 5 tổ chức chính trị-xã hội (Công đoàn, Hội Nông dân Việt Nam, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Hội Cựu Chiến binh Viêt Nam) đã đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm công dân, thực hiện nghiêm pháp luật về phòng, chống tham nhũng; tuyên truyền để nhân dân, các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị nhận diện rõ và có thái độ đấu tranh với hành vi tham nhũng, tiêu cực, lãng phí.

 Bên cạnh đó, MTTQ và các thành viên tổ chức để Nhân dân tham gia giám sát, phản biện xã hội, đóng góp ý kiến hoàn thiện chính sách về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Trên cơ sở lắng nghe tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân, doanh nghiệp về những lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, các biểu hiện sách nhiễu, phiền hà người dân, doanh nghiệp, MTTQ đã yêu cầu các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền áp dụng biện pháp xác minh vụ việc tham, xử lý người có hành vi vi phạm.

 Đặc biệt, hệ thống MTTQ các cấp đã tích cực vận động Nhân dân tham gia có hiệu quả trong việc giám sát công tác cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, đại biểu dân cử; theo dõi, phát hiện và tố giác các hành vi tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Ban Thường trực MTTQ cấp xã, phường, các Ban công tác Mặt trận ở khu dân cư  đã phát huy vai trò nòng cốt là người tổ chức, là chỗ dựa để Nhân dân trên địa bàn phát huy quyền làm chủ, thực hiện cơ chế "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, giám sát, dân thụ hưởng", tham gia có hiệu quả vào công tác quản lý ở địa phương theo quy định của pháp luật, giám sát thường xuyên, chặt chẽ hoạt động của chính quyền, đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức ở cơ sở để ngăn chặn tham nhũng và việc sách nhiễu với Nhân dân.

Các cơ quan báo chí trong MTTQ đã phát huy vai trò tiên phong, xung kích trên mặt trận phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Giải báo chí toàn quốc về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực lãng phí do Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam phối hợp tổ chức đã thu hút hàng nghìn tác phẩm dự giải. Trong các Giải báo chí Quốc gia, Giải Búa Liềm Vàng những năm gần đây, tỷ lệ tác phẩm có nội dung phòng, chống tham nhũng dự thi ước tính từ 30-40% tổng số tác phẩm dự giải...

Cần hoàn thiện thể chế để phát huy hơn nữa vai trò của MTTQ Việt Nam trên mặt trận phòng, chống tham nhũng

Thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Phong trào chống tham ô, lãng phí, quan liêu ắt phải dựa vào lực lượng quần chúng thì mới thành công”, trên trận tuyến phòng chống “giặc nội xâm” muốn giành thắng lợi, phải xây dựng được thế trận lòng dân. Phải động viên được quần chúng tham gia đông đảo. Công khai, dân chủ là một trong những biện pháp hữu hiệu để phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, để người dân tham gia vào giám sát hoạt động của người có chức vụ, quyền hạn. Việc giám sát này không chỉ dừng lại ở các biện pháp phòng ngừa mà còn theo đến cùng khi các vụ án tham nhũng bị phát hiện, điều tra, xử lý. Bằng uy tín, kinh nghiệm của mình, MTTQ và các tổ chức thành viên trong sẽ tập hợp được đông đảo quần chúng giám sát  được các nguồn thu nhập và những biến động về tài sản của người có nhiệm vụ, quyền hạn nhằm phòng ngừa, phát hiện tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Tuy nhiên, cũng cần phải có cơ chế khuyến khích người dân cung cấp những thông tin tố giác tham nhũng và cơ chế bảo vệ người tố giác hành vi tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.

Mặc dù Luật Tố cáo và Luật Phòng, chống tham nhũng hiện hành đã có những quy định về bảo vệ người tố giác, nhưng việc áp dụng trên thực tế còn nhiều hạn chế. Các quy định về bảo vệ an toàn tính mạng, danh dự, nhân phẩm, tài sản của người tố giác chưa được thực hiện nghiêm túc. Vai trò của MTTQ và các tổ chức thành viên ở địa phương trong việc hỗ trợ, bảo vệ hội viên chưa được phát huy đúng mức. Cần tăng cường sự vào cuộc của MTTQ và các tổ chức thành viên các cấp để trở thành chỗ dựa vững chắc cho các hội viên trong quá trình tố cáo tham nhũng, tiêu cực, đồng thời kiến nghị hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ người tố giác.

Để phát huy hơn nữa vai trò của MTTQ và các tổ chức thành viên trong công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, các cơ quan chức năng cần hỗ trợ các hội viên trong việc tiếp cận thông tin, pháp lý khi tham gia tố cáo. Có thể thành lập các tổ tư vấn pháp luật miễn phí dành riêng cho các tổ chức thành viên của MTTQ, giúp họ hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực. Mặt khác, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nêu gương những người dũng cảm trong cuộc chiến chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Việc biểu dương, khen thưởng kịp thời sẽ khích lệ tinh thần đấu tranh của quần chúng Nhân dân, đồng thời lan tỏa những giá trị tốt đẹp trong cộng đồng.

Theo Quy định số 67-QĐ/TW của Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực có nhiệm vụ chỉ đạo xử lý các vụ án, vụ việc tham nhũng hoặc có dấu hiệu tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm. Ba năm qua, nhiều ban chỉ đạo cấp tỉnh đã hoạt động hiệu quả, nhưng một số địa phương vẫn còn hoạt động cầm chừng. Nhân dân mong muốn, sau khi thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, cần khẩn trương kiện toàn, nâng cao hiệu quả hoạt động của Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực cấp tỉnh và các cơ quan chức năng phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực ở các địa phương sau hợp nhất, sát nhập; tăng cường kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực trong tổ chức và hoạt động ở cấp cơ sở.

Ngoài xử lý những vụ việc tham nhũng, lãng phí, tiêu cực nổi cộm ở địa phương, Nhân dân còn mong muốn ban chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực cần quan tâm xử lý “tham nhũng vặt”. Đó là vụ việc nhũng nhiễu, tiêu cực trong khu vực hành chính, dịch vụ công, những lĩnh vực mà người dân thường xuyên phải tiếp xúc.

Mặt khác, cần đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, cải cách mạnh mẽ các thủ tục hành chính, hạn chế tiếp xúc trực tiếp để phòng ngừa tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động công vụ; khẩn trương xây dựng, kết nối, chia sẻ dữ liệu quốc gia, tích hợp các dữ liệu của bộ, ngành, địa phương, bảo đảm đồng bộ, liên thông, dễ khai thác, sử dụng để phục vụ công tác kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán trên dữ liệu nhằm phát hiện, cảnh báo sớm, ngăn chặn kịp thời vi phạm.