Đề cao vai trò của Việt Nam trong quan hệ đa phương, thúc đẩy quan hệ song phương

Phóng viên (PV): Đề nghị Bộ trưởng cho biết kết quả của Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Australia?

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn: Có thể nói, đây là hội nghị có ý nghĩa đặc biệt vì 50 năm là "dấu mốc vàng" của quan hệ ASEAN và Australia để từ đó đề ra định hướng cho sự phát triển quan hệ trong giai đoạn mới. Hội nghị đã thành công tốt đẹp, với nhiều kết quả quan trọng.

Thứ nhất, các nhà lãnh đạo hai bên cùng đề cao tầm quan trọng và giá trị của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện đối với mỗi bên cũng như khu vực, trong đó, tin cậy chính trị ngày càng gia tăng; hợp tác thương mại, kinh tế, văn hóa-xã hội... và những lĩnh vực mới đều đang được triển khai rất năng động, hiệu quả.

Thứ hai, phát huy bề dày 50 năm hợp tác, hai bên nhất trí về những định hướng lớn thúc đẩy hợp tác toàn diện trên tất cả lĩnh vực thời gian tới, đó là: (i) Tạo chuyển biến mạnh mẽ trong hợp tác kinh tế, nhất là thương mại và đầu tư, đẩy mạnh hợp tác trong các lĩnh vực mới như đổi mới sáng tạo, kinh tế số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng, thương mại điện tử; (ii) tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực chính trị, quốc phòng, an ninh, hợp tác biển, an ninh mạng; đẩy mạnh hợp tác giáo dục, đào tạo, lao động, du lịch, trao đổi văn hóa, giao lưu nhân dân, nhất là giữa thanh niên và lãnh đạo trẻ hai bên.

Thứ ba, hai bên nhất trí đề cao văn hóa đối thoại và hợp tác, xây dựng lòng tin và ngăn ngừa xung đột, vai trò của luật pháp quốc tế và chủ nghĩa đa phương trong ứng xử và trong hợp tác cùng đối phó thách thức chung; nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông; giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982.

Hội nghị đã thông qua hai văn kiện quan trọng là "Tuyên bố Melbourne-Đối tác vì tương lai" và "Tuyên bố tầm nhìn của lãnh đạo ASEAN-Australia-Đối tác vì hòa bình và thịnh vượng", làm cơ sở để triển khai quan hệ đối tác chiến lược toàn diện ASEAN-Australia thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn. Ảnh: TTXVN

PV: Đề nghị Bộ trưởng cho biết sự tham gia và đóng góp của đoàn Việt Nam tại hội nghị?

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn: Ngay từ đầu, Việt Nam đã tham gia chủ động, tích cực, cả trong quá trình chuẩn bị, xây dựng chương trình nghị sự và đàm phán văn kiện, cũng như tham gia, đóng góp quan trọng vào thành công chung của hội nghị. Đặc biệt, các phát biểu sâu sắc, toàn diện, mang tầm chiến lược của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính được các nước đánh giá cao, vừa đánh giá đúng tầm mức quan hệ ASEAN-Australia 50 năm qua, vừa đề xuất tầm nhìn, định hướng tương lai và các đề xuất, sáng kiến thúc đẩy quan hệ trong thời gian tới.

Các nước ấn tượng với những số 3 mà Thủ tướng Việt Nam đề xuất. Đó là 3 đột phá, 3 tăng cường và 3 cùng cho quan hệ ASEAN-Australia thời gian tới.

3 đột phá gồm đột phá trong hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư; đột phá trong hợp tác phát triển nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao và hợp tác lao động; đột phá trong hợp tác về khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo, trong đó tập trung phát triển kinh tế số, chuyển đổi xanh, những ngành, lĩnh vực mới nổi như chip bán dẫn, trí tuệ nhân tạo.

3 tăng cường gồm tăng cường tin cậy chính trị, đề cao văn hóa đối thoại và hợp tác, thúc đẩy xây dựng lòng tin và ngoại giao phòng ngừa, khuyến khích các nước lớn đóng góp có trách nhiệm với khu vực; tăng cường hợp tác tiểu vùng, thu hẹp khoảng cách phát triển vì phát triển bao trùm, bền vững; tăng cường hợp tác văn hóa và giao lưu nhân dân, đặc biệt là giữa thế hệ trẻ hai bên, qua đó củng cố nền tảng xã hội lâu dài, bền chặt quan hệ.

3 cùng gồm cùng xây dựng một khu vực đoàn kết và tự cường; cùng thúc đẩy một khu vực tôn trọng luật pháp quốc tế và hành xử dựa trên luật lệ; cùng xây dựng, định hình cấu trúc khu vực mở, bao trùm, đề cao chủ nghĩa đa phương với ASEAN đóng vai trò trung tâm.

Sự tham gia của Việt Nam tại hội nghị đã góp phần đề cao vai trò của Việt Nam trong quan hệ ASEAN-Australia, đồng thời thông qua ASEAN thúc đẩy quan hệ song phương Việt Nam-Australia phát triển ngày càng thực chất, hiệu quả hơn trong thời gian tới.

PV: Đề nghị Bộ trưởng cho biết những kết quả nổi bật của chuyến thăm chính thức Australia và New Zealand của Thủ tướng Chính phủ và phu nhân?

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Bùi Thanh Sơn: Ngay sau khi tham dự Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN-Australia, Thủ tướng Phạm Minh Chính và phu nhân cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã thăm chính thức Australia và New Zealand, hai đối tác chiến lược của Việt Nam ở Nam Thái Bình Dương. Chuyến thăm đến hai nước đã thành công về mọi mặt, là dấu mốc quan trọng trong quan hệ giữa Việt Nam với hai nước. 

Tại Australia, điểm nổi bật nhất của chuyến thăm là việc Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã cùng Thủ tướng Australia Anthony Albanese công bố nâng cấp quan hệ Việt Nam-Australia lên đối tác chiến lược toàn diện. Hai Thủ tướng đã nhất trí phối hợp chặt chẽ để thực hiện 6 phương hướng lớn, bao gồm: (i) tin cậy chính trị, ngoại giao cao hơn, chiến lược hơn; (ii) hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư bao trùm, thực chất, hiệu quả hơn, tận dụng các tiềm năng của hai nền kinh tế có tính bổ trợ cao; (iii) thúc đẩy hợp tác khoa-học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh mạnh mẽ hơn; (iv) hợp tác văn hóa, giáo dục-đào tạo, môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu toàn diện, sâu sắc hơn; (v) giao lưu nhân dân, kết nối giữa các thế hệ rộng mở và chân thành hơn; (vi) hiểu biết, thông cảm và chia sẻ nhiều hơn về hợp tác quốc phòng, an ninh.

Trong chuyến thăm, các bộ, ngành hai nước đã ký kết 13 văn kiện hợp tác trong các lĩnh vực khác nhau. Các trường đại học hai nước cũng đã ký 9 thỏa thuận hợp tác.

Tại New Zealand, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có cuộc hội đàm sâu rộng với Thủ tướng Christopher Luxon và gặp một số lãnh đạo cấp cao New Zealand. Qua chuyến thăm, hai bên tăng cường sự tin cậy chính trị, hiểu biết lẫn nhau, cũng như hợp tác trong các lĩnh vực thương mại, nông nghiệp, giáo dục, giao lưu nhân dân và cùng với đó mở ra cơ hội hợp tác trong một số lĩnh vực mới như ứng phó với biến đổi khí hậu, chuyển đổi số...

Hai bên cũng thống nhất phối hợp đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại để đưa kim ngạch thương mại hai chiều đạt mục tiêu 2 tỷ USD trong năm nay và nghiên cứu những biện pháp nhằm đưa đầu tư hai chiều đạt 500 triệu USD vào năm 2030, cam kết cùng hợp tác đóng góp cho hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực. Nhân dịp này, các bộ, ngành hai bên đã ký kết 3 văn kiện hợp tác trong lĩnh vực giáo dục, kinh tế-thương mại và tài chính. 

Cả Australia và New Zealand đều đánh giá cao vị thế, vai trò ngày càng tăng của Việt Nam ở khu vực và trên thế giới; nhất trí tiếp tục hợp tác, ủng hộ nhau tại các diễn đàn khu vực và quốc tế, vì lợi ích của nhân dân, vì hòa bình, ổn định và phát triển của khu vực và trên thế giới.

PV: Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!

HỒ QUANG PHƯƠNG (ghi)