Chống hàng giả, hàng nhái ngày càng phức tạp

Hàng giả, hàng nhái cũng... đăng ký bản quyền

Chủng loại hàng hóa bị làm giả, làm nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ rất đa dạng, từ hàng may mặc, thời trang, tiêu dùng, thực phẩm, mỹ phẩm, thuốc lá... đến những sản phẩm có giá trị cao như máy tính, điện thoại hay các sản phẩm đồ chơi lắp ghép dành cho trẻ em... Lập doanh nghiệp và trà trộn hàng giả để tiêu thụ; lợi dụng thương mại điện tử để tiêu thụ hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ; thậm chí tự sản xuất hàng nhái, đăng ký bản quyền và kiện ngược lại cơ quan chức năng khi bị xử lý... là những vi phạm kiểu mới đang được đẩy mạnh ngăn chặn, xử lý bằng những biện pháp mới, hiệu quả hơn.

Tình trạng hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ đang ngày càng phức tạp và tinh vi. Đặc biệt, internet là "mặt trận" rất nóng trong việc chống hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Ông Trần Hữu Linh, Tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương cho biết, có đến 80-90% hàng giả, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ đang được tiêu thụ, mua bán trên mạng.

Lực lượng quản lý thị trường TP Hà Nội phát hiện cơ sở buôn bán thực phẩm chức năng giả tại huyện Hoài Đức.

Theo ông Trần Hữu Linh, sự nhức nhối của tình trạng này đang thể hiện ở cả 3 khía cạnh, bao gồm các vấn đề vi phạm về thương hiệu và nhãn hiệu của sản phẩm; chủng loại sản phẩm bị làm giả, làm nhái và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; phương thức kinh doanh sản phẩm, hàng giả, hàng nhái.

"Hiện nay đối tượng làm hàng giả rất tinh vi và nghiên cứu pháp luật rất kỹ để luồn lách qua mặt cơ quan nhà nước, cơ quan thực thi pháp luật. Rất nhiều sản phẩm hàng giả được làm giống hoặc gần giống hàng thật và cũng đăng ký bản quyền. Với những vụ việc này, để xử lý tranh chấp mất rất nhiều thời gian, thậm chí nhiều khi lực lượng như chúng tôi còn bị các đối tượng kiện ngược lại", ông Trần Hữu Linh chia sẻ.

Vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ không chỉ gây thất thu ngân sách, ảnh hưởng trực tiếp tới quyền lợi của người tiêu dùng mà còn tác động xấu tới giá trị thương hiệu của các doanh nghiệp làm ăn chân chính, ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài.

Doanh nghiệp cần chủ động phòng ngừa 

Thực tế cho thấy, hiện nay, các văn bản pháp luật, chế tài xử lý hành vi làm hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của Việt Nam khá hoàn chỉnh; cùng với đó là sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng. Tuy nhiên, vấn nạn trên vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm mà còn gia tăng. Nhiều ý kiến cho rằng, nếu chỉ trông cậy vào cơ quan nhà nước thì rất khó và không bao giờ chúng ta giải quyết được vấn nạn này. Để chống hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, cần phải quan tâm nhiều đến việc phòng ngừa.

Theo luật sư Nguyễn Tiến Lập, Trọng tài viên Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam, trước hết, cần bắt đầu từ sự chủ động của chính doanh nghiệp, thông qua hoạt động quảng bá sản phẩm, chỉ rõ những dấu hiệu nhận biết hàng giả, hàng nhái cũng như có kênh phân phối sản phẩm chất lượng tốt tới tận tay người tiêu dùng. Đặc biệt, các doanh nghiệp cần tăng cường quản lý, giám sát tiêu thụ hàng hóa và chủ động khiếu nại khi bị xâm phạm nhãn hiệu.

Cùng quan điểm, ông Trần Hữu Linh cho rằng, tất cả chủ thể, từ người sản xuất, người bán cho đến người tiêu dùng đều phải có trách nhiệm trong cuộc chiến chống hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Thông thường, các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp Việt Nam thường có tâm lý e ngại, khi biết sản phẩm của mình bị làm giả trên thị trường sẽ ngại ảnh hưởng đến thương hiệu nên tránh né, dẫn đến người tiêu dùng biết thương hiệu sản phẩm có hàng giả nên có thể không mua nữa. Song theo ông Trần Hữu Linh, điều này càng khiến cho vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ lộng hành. Do vậy, tốt nhất doanh nghiệp cần chủ động phối hợp trực tiếp với các lực lượng chức năng, lực lượng thực thi như quản lý thị trường để cung cấp thông tin hàng giả, phối hợp kiểm tra, xử phạt, xử lý ngay. 

Để nâng cao hiệu quả trong việc phòng, chống hàng nhái, hàng giả trong thời gian tới, lực lượng quản lý thị trường tiếp tục tập trung triển khai kế hoạch về chống hàng giả tại các địa bàn trọng điểm, các ổ nhóm, tụ điểm nổi cộm; triển khai đồng bộ các hoạt động chống hàng giả, hàng nhái, hàng vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trên môi trường thương mại điện tử; tăng cường công tác tuyên truyền để dần thay đổi tâm lý, thói quen thỏa hiệp sử dụng hàng giả, hàng vi phạm của một bộ phận người tiêu dùng; tổ chức các tuần lễ trưng bày hàng thật-hàng giả để cung cấp cho người tiêu dùng những dấu hiệu nhận biết hàng giả...

Bài và ảnh: VŨ DUNG