Chính phủ đề xuất không được yêu cầu cá nhân cung cấp phiếu lý lịch tư pháp số 2

Sáng 27/10, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình trình Quốc hội báo cáo tóm tắt các dự án luật: Luật Thi hành tạm giữ, tạm giữ và cấm đi khỏi nơi cư trú; Luật Thi hành án hình sự sửa đổi và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp.

Với Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp, theo Phó Thủ tướng Thường trực, cơ bản giữ nguyên phạm vi điều chỉnh so với luật năm 2009.

Dự thảo luật gồm 3 điều; bổ sung 02 điều mới; bãi bỏ 5/57 điều của Luật Lý lịch tư pháp hiện hành. Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cho biết, dự thảo luật mở rộng mục đích quản lý lý lịch tư pháp; sửa đổi mô hình Cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp một câp tập trung, thống nhất.

Đáng chú ý, dự thảo luật sửa đổi, bổ sung quy định “cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 nhằm khắc phục tình trạng lạm dụng Phiếu lý lịch tư pháp số 2”. Nội dung này, theo dự án luật, phải phù hợp với quy định pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Cũng theo Phó Thủ tướng Thường trực, dự thảo luật bổ sung một số quy định liên quan đến việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp cho cơ quan, tổ chức thay cho Phiếu lý lịch tư pháp.

Dự thảo luật chuyển việc thực hiện dịch vụ công cấp Phiếu lý lịch tư pháp từ Bộ Tư pháp sang Bộ Công an. Theo đó, dự thảo luật hợp nhất quy định về nhiệm vụ của cơ quan công an trong việc cung cấp thông tin lý lịch tư pháp về án tích; quuy định thủ tục yêu câu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1 và số 2.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, ủy ban cơ bản tán thành với phạm vi và các nội dung sửa đổi, bổ sung Luật Lý lịch tư pháp như Chính phủ trình, song có 2 nội dung đề nghị tiếp tục nghiên cứu.

Thứ nhất, về Phiếu lý lịch tư pháp số 1 và Phiếu lý lịch tư pháp số 2, ông Tùng cho biết một số ý kiến đề nghị cần đánh giá tác động kỹ lưỡng quy định về việc cơ quan, tổ chức không được yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 (khoản 4 Điều 7), bởi có thể khiến người dân gặp khó khăn khi thực hiện các thủ tục về xin thị thực, xuất cảnh, nhập cư... mà quốc gia sở tại yêu cầu phải cung cấp các thông tin liên quan đến án tích.

Ý kiến này đề nghị nghiên cứu, chỉnh lý quy định theo hướng xác định rõ một số trường hợp cụ thể mà cơ quan, tổ chức có thể yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2.

Cũng theo ông Tùng, có quan điểm khác cho rằng quy định của dự thảo luật vẫn khó có thể khắc phục tình trạng lạm dụng yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 vì nếu các cơ quan, tổ chức, nhất là cơ quan, tổ chức nước ngoài vẫn yêu cầu, cá nhân vẫn miễn cưỡng phải cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2 để có thể hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục.

Do đó, ý kiến này đề nghị nghiên cứu, bỏ hẳn quy định về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2, nội dung này chỉ được lưu giữ trong cơ sở dữ liệu và phục vụ việc tra cứu, sử dụng của các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền. Thông tin về tình trạng án tích của cá nhân đã được thể hiện trên Phiếu lý lịch tư pháp số 1 nên trong trường hợp cần thiết, cá nhân có thể cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1 cho cơ quan, tổ chức có yêu cầu.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến cho rằng, không chỉ đối với Phiếu lý lịch tư pháp số 2 mà thực tiễn cũng cho thấy đang tồn tại việc lạm dụng đối với yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 1, tạo ra gánh nặng không cần thiết cho cả người dân và cơ quan quản lý Nhà nước.

Để khắc phục tình trạng này, ý kiến trong cơ quan thẩm tra đề nghị tiếp tục cân nhắc, chỉnh lý quy định về mục đích quản lý lý lịch tư pháp tại khoản 4 Điều 3 của dự thảo luật cho phù hợp với tình hình thực tiễn và chủ trương cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính; bổ sung vào dự thảo luật quy định mang tính nguyên tắc về những trường hợp cơ quan, tổ chức được phép yêu cầu cá nhân cung cấp Phiếu lý lịch tư pháp.

Về thủ tục yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, cơ quan thẩm tra đề xuất việc chỉnh lý các quy định về trình tự, thủ tục cũng như hồ sơ yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp trong dự thảo luật để bảo đảm thực hiện đúng yêu cầu, chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.