Đứt gánh giữa đường

Theo Reuters, Nissan và Honda dường như đã “đường ai nấy đi” sau những bất đồng trong đàm phán sáp nhập. Ngày 6-2, Giám đốc điều hành của Nissan Makoto Uchida đã gặp người đồng cấp Honda Toshihiro Mibe để thông báo rằng ông muốn chấm dứt các cuộc đàm phán sáp nhập.

Giám đốc điều hành của Nissan Makoto Uchida (bên trái) và người đồng cấp Honda Toshihiro Mibe trong cuộc họp báo chung ngày 23-12-2024 tại Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: Reuters

Trước đó, hai nhà sản xuất ô tô này đã ký một biên bản ghi nhớ vào tháng 12-2024 để thảo luận việc sáp nhập dưới một công ty mẹ nhằm tạo ra nhà sản xuất ô tô lớn thứ ba thế giới. Nhưng các cuộc đàm phán đã trở nên phức tạp bởi sự khác biệt ngày càng tăng. Theo đài NHK, lập trường hiện tại của Honda là không chấp nhận sáp nhập trừ khi Nissan đồng ý trở thành công ty con. Trong khi đó, Nissan quyết liệt phản đối ý tưởng này. Christopher Richter, nhà phân tích ô tô Nhật Bản tại công ty môi giới CLSA, nói với Reuters: "Tin tức lộ ra cho biết Nissan không muốn trở thành công ty con của Honda. Điều này cho thấy quyền kiểm soát là một vấn đề gây tranh cãi".

Honda là nhà sản xuất ô tô lớn thứ hai tại Nhật Bản, chỉ sau Toyota, trong khi Nissan đứng thứ ba. Hiện nay, giá trị vốn hóa thị trường của Honda ở mức hơn 50 tỷ USD, gấp gần 5 lần Nissan. Theo các chuyên gia trong ngành, nếu thương vụ sáp nhập đổ vỡ, Nissan có thể rơi vào khủng hoảng trong bối cảnh hãng này đang đối mặt với vô vàn khó khăn. Mới đây, Nissan cho biết thu nhập ròng của hãng trong nửa đầu năm tài chính 2024 đã giảm tới 94% và buộc phải lên kế hoạch sa thải 9.000 công nhân, giảm 20% sản lượng trên toàn cầu. Không chỉ vậy, tình hình tài chính bấp bênh cũng khiến Nissan khó thu hút các nhà đầu tư. Theo Bloomberg, Nissan là hãng xe có tỷ lệ vay nợ so với thu nhập cao nhất trong số các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản. Năm 2026, Nissan và các công ty trong tập đoàn sẽ phải đối mặt với khoản nợ kỷ lục lên tới 5,6 tỷ USD.

Trong khi đó, Honda cũng đối mặt với nhiều thách thức. Công ty đã công bố kế hoạch chỉ bán xe không phát thải tại các thị trường lớn vào năm 2040. Nhưng quá trình chuyển đổi diễn ra chậm chạp vì giá xăng tương đối thấp, cơ sở hạ tầng sạc không đủ và sự cạnh tranh gia tăng kéo nhu cầu về xe điện tại Mỹ và châu Âu xuống thấp. Doanh số bán xe của Honda đã giảm 4,6% xuống còn 3,8 triệu xe vào năm ngoái, trong khi sản lượng toàn cầu giảm 11% xuống còn 3,7 triệu xe. Cả Honda và Nissan đều là những công ty từng dẫn đầu ngành công nghiệp ô tô trong quá khứ, nay đã tụt hậu rất xa so với Toyota, Tesla và BYD trên thị trường xe điện và xe hybrid.

Bởi vậy, việc Honda và Nissan đàm phán sáp nhập được cho là giải pháp để hai bên tận dụng thế mạnh của nhau, tăng khả năng cạnh tranh trước Tesla và các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc trong ngành công nghiệp ô tô đang thay đổi nhanh chóng. Trên lý thuyết, công nghệ hybrid của Honda có thể giúp Nissan hiện đại hóa dòng sản phẩm, trong khi cơ sở hạ tầng sạc cho xe EV của Nissan có thể là bệ phóng để Honda cạnh tranh trong thị trường xe điện.

Việc Honda và Nissan thắt chặt hợp tác còn là cơ hội khởi tạo một thế lực mới trong ngành ô tô toàn cầu. Cả hai công ty có thể tích hợp các nguồn lực quản lý, bao gồm kiến thức, nhân lực và công nghệ, tạo ra sức mạnh tổng hợp lớn hơn, tăng khả năng thích ứng với các biến động của thị trường và kỳ vọng cải thiện giá trị doanh nghiệp trong trung và dài hạn. Bên cạnh đó, Nissan và Honda có thể đóng góp lớn hơn vào sự phát triển của ngành công nghiệp ô tô Nhật Bản, mang đến các sản phẩm, dịch vụ đổi mới và hấp dẫn hơn cho khách hàng.

Tuy nhiên, những khác biệt giữa hai “ông lớn” đã khiến việc sáp nhập trở nên khó khăn. Sau khi thông báo tạm dừng đàm phán với Honda, Nissan đang tìm kiếm một đối tác mới. Theo Reuters, Foxconn, gã khổng lồ công nghệ nổi tiếng với việc lắp ráp iPhone, là ứng cử viên tiềm năng cho vị trí này. Dẫu vậy, Honda không loại trừ khả năng sẽ tiếp tục hợp tác với Nissan trong tương lai, chỉ là quy mô sẽ nhỏ hơn. Các nguồn tin cho biết hai công ty vẫn có thể hợp tác về phần mềm xe điện và phát triển pin, mặc dù thông tin chi tiết vẫn còn mơ hồ.

BẢO CHÂU