Để công nghiệp song hành với phát triển đô thị

Cũng có trường hợp người dân phải tái định cư, nhường đất cho khu công nghiệp để đáp ứng đủ quy mô cần thiết và tránh ảnh hưởng đến sinh hoạt, đời sống. Thực tiễn cho thấy, đã xuất hiện những xung đột khi địa phương vừa muốn phát triển công nghiệp, vừa định hướng xây dựng đô thị văn minh, hiện đại, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân. 

Một trong những thách thức lớn nhất khi phát triển sản xuất công nghiệp, đặc biệt với những ngành cần sử dụng nhiều tài nguyên thiên nhiên, đó là giải quyết bài toán về bảo vệ môi trường, như: Xử lý nước thải, khí thải, tiếng ồn, sự cố, cháy nổ... Mô hình mới về phát triển công nghiệp song hành cùng đô thị đang được một số địa phương hướng đến. Để thực hiện thành công mô hình này, ngay từ quy hoạch cần phân định rõ các phân khu chức năng như nhà máy sản xuất, nơi xây dựng đô thị, nhà ở, các công trình công cộng cho người dân cũng như phục vụ chính lực lượng lao động của khu công nghiệp. Cùng với đó là hạ tầng kỹ thuật, các hạng mục về cấp nước, xử lý nước thải, chất thải, hệ thống giao thông, không gian xanh...

Đô thị Việt Nam sẽ phát triển mạnh mẽ và đột phá. Ảnh minh họa: Chinhphu.vn

Muốn xây dựng hệ sinh thái gắn kết giữa công nghiệp và đô thị, việc ưu tiên công nghiệp xanh cần được chú trọng hơn nữa. Đó là các lĩnh vực tập trung nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, kinh tế tri thức, tuần hoàn, ít phát thải ra môi trường. Thực tế, đã có những địa phương kiên quyết từ chối dự án gây tác động xấu đến môi trường sống như sản xuất vật liệu xây dựng, hóa chất... dù có thể mang đến nguồn thu ngân sách trước mắt hay giải quyết việc làm cho lao động tại chỗ. Song hành cùng công nghiệp xanh là các khu đô thị văn minh, sinh thái, tạo dựng môi trường sống hấp dẫn, đồng bộ, cung cấp đầy đủ dịch vụ thiết yếu. Đây cũng là điều kiện thu hút các chuyên gia, nhân lực chất lượng cao đến sống và làm việc. Đồng thời, cần quan tâm đến bố trí tái định cư tại chỗ và tuyển dụng, đào tạo nhân lực cho địa phương, tạo sinh kế bền vững cho người dân.

Để thu hút được nhà đầu tư chiến lược, gia tăng nguồn lực cho mỗi địa phương cũng như cả nước, việc tạo nền tảng, môi trường hấp dẫn có ý nghĩa quyết định. Cùng với đó, cần tính toán suất đầu tư trên mỗi diện tích đất và nâng cao giá trị gia tăng để sử dụng đất hiệu quả, cân nhắc với những nhà đầu tư vốn ít nhưng thâm dụng tài nguyên. Việt Nam có đầy đủ cơ sở, điều kiện để lựa chọn mô hình phù hợp, lĩnh vực ưu tiên, hướng đến phát triển cân bằng, hài hòa, bền vững, đặt bảo vệ môi trường là tiêu chí quan trọng hàng đầu, kiên định với mục tiêu không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng kinh tế.

ĐỖ MẠNH HƯNG