Thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo vùng Đồng bằng sông Hồng

Hoạt động khởi nghiệp vẫn mang tính hình thức

Vùng ĐBSH gồm 11 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Thái Bình, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình. Bộ trưởng Bộ KHCN Huỳnh Thành Đạt cho biết, hiện nay, tại vùng ĐBSH có hơn 150 cơ sở giáo dục trình độ đại học, 14/17 phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, hơn 500 tổ chức KHCN, 291 tổ chức nghiên cứu và phát triển. Đây cũng là địa bàn hoạt động của nhiều tập đoàn kinh tế lớn với các dự án công nghệ cao trong lĩnh vực công nghiệp và nông nghiệp. Các khu công nghệ cao, khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đóng vai trò đầu tàu, mở đường cho việc đưa nhanh tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt, hoạt động KHCN và ĐMST của vùng thời gian qua chưa xứng với tiềm năng, lợi thế. Dù số lượng các cơ sở nghiên cứu trong vùng nhiều nhưng chưa hình thành được mạng lưới các tổ chức KHCN mạnh. Năng lực thương mại hóa kết quả nghiên cứu của các tổ chức còn hạn chế; số lượng sáng chế, giải pháp hữu ích chưa nhiều; chưa thu hút, đào tạo được nhiều nhân lực chất lượng cao.

TS Đàm Quang Thắng, Chủ tịch Hội đồng cố vấn khởi nghiệp ĐMST quốc gia cho rằng, việc triển khai các hoạt động khởi nghiệp ĐMST tại vùng ĐBSH thời gian qua đã được quan tâm và đầu tư, tuy nhiên, các hoạt động khởi nghiệp vẫn mang tính hình thức, phong trào. Các dự án thiếu tính thực tiễn dẫn đến khi triển khai thực tế không đạt hiệu quả như mong muốn, nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp khó phát triển. Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu nguồn lực để triển khai các hoạt động, các địa phương chưa mạnh dạn đưa ra những cơ chế hay sáng kiến hỗ trợ khởi nghiệp ĐMST. Ngoài ra, việc liên kết, hỗ trợ, hợp tác của các thành tố trong hệ sinh thái khởi nghiệp địa phương như cố vấn, huấn luyện viên, chuyên gia và doanh nghiệp chưa gắn kết chặt chẽ.

Nhân viên công ty cổ phần dược mỹ phẩm tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc (Hà Nội) nghiên cứu trong phòng thí nghiệm.

Hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo vùng

Để vùng ĐBSH có thể trở thành trung tâm KHCN và ĐMST hàng đầu của cả nước, theo ông Phạm Hồng Quất, Cục trưởng Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp KHCN (Bộ KHCN), cần hình thành hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST vùng để mở rộng thị trường và huy động được các nguồn lực tổng hợp cùng cộng hưởng tạo ra giá trị kinh tế bằng việc khai thác cơ sở dùng chung, nguồn lực chung. Ví như một chuyên gia về ĐMST có thể trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm cho nhiều địa phương cùng lúc thay vì riêng lẻ, rời rạc tại từng địa phương. Cùng với đó, các sản phẩm, dịch vụ thành công của startup sau khi thử nghiệm tại khu vực địa lý này hiệu quả thì có thể nhân rộng, áp dụng tại những nơi khác có đặc điểm tương tự. Điều này sẽ giải quyết được vấn đề hạn chế về nguồn lực của một số địa phương.

Ông Trần Lê Đoài, Phó chủ tịch UBND tỉnh Nam Định kiến nghị, vùng ĐBSH cần đổi mới toàn diện trên các hoạt động quản lý, triển khai nhiệm vụ KHCN, hỗ trợ các hoạt động khởi nghiệp ĐMST theo hướng công khai, minh bạch, khách quan. Bên cạnh đó, vùng cần đẩy mạnh chuyển đổi số, đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong việc chuyển giao tài sản hình thành trong nhiệm vụ KHCN sử dụng vốn Nhà nước.

Các chuyên gia đề xuất, vùng ĐBSH cần tập trung đầu tư phát triển các khu công nghệ cao, các khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Đẩy mạnh các hoạt động nghiên cứu cơ bản, nhất là các nghiên cứu định hướng ứng dụng để tiến tới sáng tạo, tự chủ và cạnh tranh về công nghệ ở những lĩnh vực then chốt như: Trí tuệ nhân tạo, điện tử-bán dẫn, tự động hóa, công nghệ sinh học và y-dược, công nghệ vật liệu mới... Vùng cũng cần có những sáng kiến, cơ chế, chính sách để phát triển nguồn lực tại chỗ, thu hút được nhân lực chất lượng cao không chỉ ở các địa phương, vùng kinh tế khác mà còn từ mạng lưới chuyên gia trên khắp thế giới về ĐMST.

Bài và ảnh: LA DUY