Giai đoạn 2021 - 2025: Giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống người dân
Trong giai đoạn 2021 - 2025, diện mạo nông thôn Việt Nam đổi thay từng ngày. Tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, hạ tầng và chất lượng cuộc sống người dân không ngừng được cải thiện, các dịch vụ xã hội cơ bản được mở rộng, giúp người dân dần tiếp cận cuộc sống ấm no, hạnh phúc.
Phụ nữ vùng cao giới thiệu sản phẩm OCOP – kết quả từ hành trình khởi nghiệp và giảm nghèo bền vững. Ảnh: Ngọc Hoa
Thống kê cho thấy, sau gần 5 năm triển khai, Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025 đã tạo chuyển biến rõ rệt trong đời sống người dân, góp phần thúc đẩy kinh tế xã hội phát triển nhanh, toàn diện và bền vững.
Theo ông Trần Nhật Lam, Phó Chánh Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), đến cuối năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo cả nước chỉ còn 1,93%, hộ nghèo tại các huyện nghèo còn 24,86%, và hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số giảm xuống 12,55%.
Tính đến giữa năm 2025, 19 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo đã thoát khỏi tình trạng nghèo, vượt chỉ tiêu Quốc hội và Chính phủ giao.
Đến hết tháng 6/2025, cả nước có 6.084/7.669 xã đạt chuẩn nông thôn mới, 2.567 xã đạt chuẩn nâng cao và 743 xã kiểu mẫu, tăng 700 xã so với cuối năm 2021. Ở cấp tỉnh, 13 tỉnh, thành phố đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới, đạt 87% mục tiêu giai đoạn 2021 - 2025. Thu nhập bình quân người dân nông thôn năm 2024 đạt 54 triệu đồng/năm, tăng 1,3 lần so với năm 2020.
Cùng với đó, các phong trào như "Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới" hay "Vì người nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau" được triển khai sâu rộng, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ. Cả nước đã huy động được 3,7 triệu tỷ đồng cho xây dựng nông thôn mới, hàng triệu hộ dân hiến hơn 98,2 triệu m² đất, đóng góp hàng chục nghìn tỷ đồng và hàng triệu ngày công lao động.
Hạ tầng nông thôn được cải thiện rõ rệt, sinh kế người dân được củng cố, dịch vụ xã hội cơ bản y tế, giáo dục, nước sạch, thông tin được mở rộng; tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh và bền vững. Việt Nam tiếp tục được đánh giá là hình mẫu thế giới về thực hiện các mục tiêu thiên niên kỷ, đặc biệt trong giảm nghèo và phát triển nông thôn.
Ngay tại Hà Nội, nơi khởi động chương trình nông thôn mới từ năm 2010 với chỉ 1 tiêu chí/xã, đến nay 100% xã không còn hộ nghèo.
Hạ tầng nông thôn đã phát triển đồng bộ: 100% đường xã, liên thôn được bê tông hoặc nhựa hóa, 100% trạm y tế xã đạt chuẩn quốc gia, 95% người dân có bảo hiểm y tế, 96% trường học đạt chuẩn, 95% hộ dân sử dụng nước sạch, và hệ thống thủy lợi đảm bảo tưới tiêu cho hơn 95% diện tích canh tác.
Dù đạt kết quả tích cực, đại diện Văn phòng Điều phối Nông thôn mới Trung ương cho biết, một số địa phương vẫn còn tỷ lệ tái nghèo cao, giải ngân vốn sự nghiệp còn chậm, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa. Một số cấp ủy, chính quyền chưa nhận thức đầy đủ vai trò của chương trình, việc chỉ đạo phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững chưa thật sự sâu sát.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam cho biết, giai đoạn tới, chương trình sẽ bám sát Nghị quyết của Đảng và Chính phủ, phát triển theo hướng nông thôn mới có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc, hướng đến chất lượng và bền vững.
Theo chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang chủ trì xây dựng Chương trình Mục tiêu quốc gia tích hợp mới "Xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 - 2035", nhằm thống nhất quản lý và triển khai đồng bộ trên toàn quốc.
Phát triển kinh tế rừng gắn với chăn nuôi, hướng đi hiệu quả trong chương trình giảm nghèo bền vững. Ảnh: Ngọc Hoa
Chương trình sẽ chia làm hai giai đoạn: Từ 2026 - 2030 triển khai mục tiêu đến năm 2030, từ 2031 - 2035 tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ đến năm 2035. Mục tiêu tổng quát là xây dựng nông thôn mới hiện đại, toàn diện, thích ứng biến đổi khí hậu, phát triển hài hòa giữa kinh tế, xã hội, môi trường, giữ gìn bản sắc văn hóa và giá trị truyền thống.
Chương trình cũng hướng tới thúc đẩy kinh tế nông thôn đa giá trị, gắn với giảm nghèo đa chiều, tăng trưởng xanh, chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.
Theo ông Trần Nhật Lam, đến năm 2030, chương trình đặt mục tiêu thu nhập bình quân người dân nông thôn gấp 2,5 - 3 lần so với năm 2020, tỷ lệ nghèo đa chiều giảm 1 - 1,5%/năm, riêng tại xã nghèo giảm ít nhất 3%/năm, 100% xã nghèo thoát nghèo, 65% xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó 10% đạt chuẩn nông thôn mới hiện đại.
Đến năm 2035, mục tiêu nâng cao hơn: thu nhập người dân nông thôn tăng ít nhất 1,6 lần so với năm 2030, 85% xã đạt chuẩn nông thôn mới, khoảng 30% xã đạt chuẩn nông thôn mới hiện đại, và 10 - 12 tỉnh, thành hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới.
Ông Phạm Hồng Đào, Phó Chánh Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo, nhấn mạnh trong bối cảnh đất nước chuyển sang mô hình phát triển nhanh, xanh và bền vững, công tác giảm nghèo phải đổi mới cách tiếp cận, gắn với tăng trưởng xanh, bảo vệ môi trường và thích ứng biến đổi khí hậu.
"Người nghèo phải được tiếp cận đầy đủ, bình đẳng và chất lượng các dịch vụ xã hội cơ bản. Phải hướng đến xây dựng cộng đồng xanh, hài hòa, hạnh phúc, nơi người dân thực sự cảm nhận được chất lượng cuộc sống và tinh thần phục vụ của chính quyền", ông Đào nói.
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026 - 2035 thực hiện trên phạm vi toàn quốc, tại tất cả 34 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; tất cả 2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu; tất cả các thôn (thôn, làng, ấp, bản, buôn, bon, phum, sóc,…) của các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Đối tượng thụ hưởng của chương trình là hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo, người dân, cộng đồng dân cư, hợp tác xã, tổ hợp tác, doanh nghiệp và các tổ chức khác có liên quan trên địa bàn cả nước, trong đó, ưu tiên địa bàn nông thôn, xã nghèo.
Thời gian thực hiện Chương trình trong 10 năm, từ năm 2026 đến năm 2035, chia làm 2 giai đoạn.
In bài viết
