Mỹ tục xin chữ đầu xuân

Đây không chỉ là dịp bày tỏ lòng thành kính của hậu thế với các bậc tiền nhân, nhằm đề cao sự học, tô thắm truyền thống trọng trí tuệ của người Việt mà còn nhắc nhở và phát huy đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, truyền thống “Tôn sư trọng đạo” của dân tộc ta.

Khai bút đầu xuân là “khai chữ, khai tâm, khai trí, khai nghiệp, khai nghề”. Nét bút đầu tiên của năm mới vào ngày đại cát mang ý nghĩa rất quan trọng, tượng trưng cho sự khởi đầu năm mới của sự nghiệp, sự học, sự viết trong năm.

Qua năm tháng, nét đẹp khai bút, xin chữ đầu năm thuở ấy vẫn được lưu giữ đến ngày nay; thu hút đông đảo những ai quan tâm tới văn hóa truyền thống tới xin chữ, để cầu cho việc học hành được thuận lợi, làm lễ dâng hương và báo công với thầy.

Thầy đồ Nguyễn Đình Kế, Câu lạc bộ Thư pháp tỉnh Hải Dương khai bút đầu Xuân Giáp Thìn 2024 tại đền thờ Chu Văn An

Người lớn tuổi thường xin chữ: Phúc, thọ, trường. Người lao động thường xin chữ: Chuyên, cần. Học trò xin chữ: Đạt, tiến, thành...

Năm nay, lễ khai bút Xuân Giáp Thìn 2024 diễn ra vào ngày mồng 8 tháng Giêng (âm lịch) tại đền thờ thầy giáo Chu Văn An (phường Văn An, TP Chí Linh, tỉnh Hải Dương) thu hút đông đảo du khách và người dân địa phương. Lễ khai bút với các nội dung: Lễ cáo yết, văn tế dâng hương, diễn văn khai bút... với sự tham gia của các thư pháp gia cao tuổi.

Bạn Cao Trương Quốc Khánh (sinh năm 2001, đang học tại Trường Đại học Y Hà Nội), tham gia xin chữ tại đền thờ Chu Văn An chia sẻ: “Đây là lần đầu tiên em tham gia xin chữ đầu xuân. Năm nay, em xin chữ “đạt” để hy vọng sẽ có một năm mới học tập thuận lợi và may mắn”.

Đền thờ Chu Văn An tại phường Văn An, TP Chí Linh, tỉnh Hải Dương

Xưa kia, sau khi “vạn thế sư biểu-Chu Văn An” lui về ở ẩn và dạy học tại núi Phượng Hoàng, TP Chí Linh, tục xin chữ và lộc học đã trở thành nét đẹp văn hóa, thu hút hàng nghìn người dân và du khách thập phương đổ về đền thờ thầy Chu Văn An mỗi dịp đầu xuân. Khi thầy Chu Văn An cáo quan về ở ẩn tại Chí Linh. Thầy mở lớp dạy học cho con em nhân dân trong vùng. Học trò đến xin học rất đông, nhiều học trò của thầy Chu Văn An đỗ đạt, hiển vinh. Tương truyền, xưa kia học trò đến thăm thường được thầy hỏi han, trò chuyện, lúc ra về thầy Chu Văn An sẽ tự tay viết tặng học trò một chữ bằng màu son, ứng với nguyện vọng hoặc là phương châm sống, phấn đấu của người đó. Học trò nào cũng đều coi những chữ đó như báu vật và đem về treo ở nơi trang trọng nhất trong nhà...

Bài và ảnh: LAN ANH