Làm tươi mới nghệ thuật truyền thống

Bên cạnh nỗ lực làm mới và phần dàn dựng sáng tạo, các nghệ sĩ trẻ còn được sự hỗ trợ, hướng dẫn của Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) Thanh Ngoan và ca sĩ Hà Myo.

Nói về việc kết hợp chất liệu truyền thống vào không gian nghệ thuật đương đại, NSND Thanh Ngoan khẳng định đây không còn là điều mới, nhưng mỗi lần xuất hiện vẫn mang giá trị văn hóa. Khán giả xem "Em xinh say hi" dành nhiều lời khen ngợi: "Bài này quá xuất sắc, vì giữ giá trị truyền thống dân tộc của Việt Nam". NSND Thanh Ngoan cho biết, bà từng ủng hộ nhiều nghệ sĩ trẻ như Hòa Minzy, Hoàng Thùy Linh hay Hà Myo khi họ đưa âm hưởng dân gian vào các sản phẩm âm nhạc mới. Theo bà, đó là một cách tiếp cận thông minh và gần gũi với giới trẻ. Khi người trẻ thấy truyền thống được thể hiện trong hình thức mới mẻ, hấp dẫn, họ sẽ không còn cảm giác xa cách, mà trái lại, dễ tiếp nhận và dần muốn tìm hiểu sâu hơn. 

NSND Thanh Ngoan nhấn mạnh, yếu tố truyền thống phải là gốc rễ. Theo bà, các nghệ sĩ có phát triển hay sáng tạo đến đâu, thì việc quay trở lại với văn hóa nguồn cội là điều rất quan trọng. Chính bản sắc dân tộc ấy là điểm tựa để âm nhạc Việt có chỗ đứng riêng khi hòa mình vào dòng chảy toàn cầu. Bà mong muốn các nghệ sĩ trẻ tiếp tục khai thác sâu hơn nữa yếu tố truyền thống trong các chương trình hiện đại. Tuy vậy, để xác định rằng việc kết hợp truyền thống trong âm nhạc đương đại đã trở thành một xu hướng bền vững, NSND Thanh Ngoan cho rằng vẫn còn quá sớm. Bà nhận định, đây mới chỉ là giai đoạn thử nghiệm và phát triển. Một xu hướng thực sự bền vững cần có thời gian kiểm chứng, được công chúng đón nhận rộng rãi và chứng minh được giá trị thẩm mỹ cũng như chiều sâu văn hóa qua năm tháng, giống như những bài ca đi cùng năm tháng hay những tinh hoa nghệ thuật dân gian đã được chắt lọc qua nhiều thế hệ. Tính bền vững không thể đến từ sự bùng nổ nhất thời, mà cần có sự tiếp nối, kế thừa và phát triển liên tục.

Từ thực tế đó, NSND Thanh Ngoan kỳ vọng thế hệ nghệ sĩ trẻ cần chủ động đào sâu tìm hiểu, nghiên cứu nghiêm túc để nắm được tinh thần, ngôn ngữ, phong cách biểu hiện của từng loại hình nghệ thuật truyền thống. Chỉ khi hiểu sâu, người nghệ sĩ mới có thể sáng tạo một cách có căn cứ, không rơi vào tình trạng hời hợt, thiếu tính bản địa hoặc bị đồng hóa bởi các trào lưu quốc tế.

Bằng sự trải nghiệm và tâm huyết tích lũy qua nhiều năm hoạt động nghệ thuật, NSND Thanh Ngoan vẫn đang tiếp tục đóng vai trò là cố vấn, người dẫn lối giữa thế hệ đi trước và lớp nghệ sĩ trẻ tiếp cận với nghệ thuật truyền thống trong các sản phẩm đương đại. Với bà, mỗi lần nghệ thuật truyền thống được cất lên trên sân khấu đương đại là một lần khẳng định rằng, nghệ thuật truyền thống không “cất kho”, hay trong bảo tàng, mà vẫn đang sống, đang lan tỏa, đang tiếp tục tìm kiếm vị trí xứng đáng trong đời sống văn hóa hôm nay. Lớp nghệ sĩ trẻ với tinh thần cầu thị, sáng tạo và trách nhiệm sẽ là những người tiếp bước, giữ cho dòng chảy ấy luôn tươi mới, không bao giờ bị đứt gãy.

PHẠM THỨ