Thầy và trò vùng biên Sơn La khát khao có ngôi trường kiên cố

Thiếu lớp học, nhà bán trú, trang thiết bị…

Trường THCS Phiêng Khoài, xã Phiêng Khoài (huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La) nằm trên địa bàn biên giới, tiếp giáp huyện Xiềng Khọ, tỉnh Sầm Nưa của nước CHDCND Lào. Những năm qua, chất lượng giáo dục tại đây từng bước được cải thiện, song điều kiện cơ sở vật chất, đặc biệt là phòng học, nhà bán trú, phòng chức năng… vẫn là thách thức lớn đối với thầy trò nơi vùng biên viễn.

Năm học 2024–2025, nhà trường có 17 lớp với 642 học sinh, trong đó có hơn 100 em ở bán trú. Tỷ lệ học sinh dân tộc thiểu số như Mông, Thái, Xinh Mun chiếm gần 50%. Tuy nhiên, trường mới chỉ có 6 phòng học kiên cố, 7 phòng bán kiên cố, còn lại được trưng dụng từ các công trình nhà công vụ cũ, diện tích hẹp, điều kiện học tập không đảm bảo.

Các phòng chức năng cần thiết cho việc dạy học theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018 như phòng thí nghiệm, tin học, âm nhạc, mỹ thuật... hiện đều chưa có. Nhà trường phải tận dụng các không gian cũ kỹ, xuống cấp để làm nơi học tạm, ảnh hưởng lớn đến chất lượng giáo dục và sinh hoạt của học sinh.

Ông Nguyễn Quốc Cường – Hiệu trưởng Trường THCS Phiêng Khoài chia sẻ: “Cơ sở vật chất thiếu thốn kéo dài nhiều năm qua. Các phòng học xuống cấp, thiếu ánh sáng, thông gió. Nhà trường cũng chưa có phòng học bộ môn nên việc triển khai chương trình mới gặp nhiều khó khăn. Hệ thống thiết bị giảng dạy như máy tính, máy chiếu, dụng cụ thực hành… vừa thiếu, vừa không đồng bộ. Nhiều thiết bị đã lạc hậu hoặc không phù hợp với nội dung bài học”.

Gian truân hành trình đến lớp, mong ước có trường học khang trang

Không chỉ thiếu thốn cơ sở vật chất, điều kiện sinh hoạt của học sinh bán trú cũng hết sức khó khăn. Các phòng ngủ, sinh hoạt, học tập đều nằm chung trong khuôn viên trường học, thiếu riêng tư, không đảm bảo an toàn và vệ sinh. Nguồn nước sinh hoạt không ổn định, nhà vệ sinh còn thiếu và chưa được phân khu riêng biệt cho nam – nữ.

“Nhà trường mong muốn được xây dựng khu bán trú riêng biệt, có đầy đủ phòng ngủ, nhà vệ sinh, hệ thống nước sạch và tường bao để chăm sóc tốt hơn đời sống hằng ngày cho các em học sinh. Khi ăn ở được bảo đảm, các em sẽ yên tâm học tập hơn”, ông Cường chia sẻ.

Hằng ngày, học sinh vùng biên vẫn phải vượt đèo, lội suối đến lớp. Vào mùa mưa, con đường đất trơn trượt, lầy lội càng khiến việc học trở nên vất vả hơn. Em Vì Thị Nhật Lệ, học sinh lớp 7 người dân tộc Xinh Mun ở bản Con Khằm cho biết: “Nhà em xa trường, cuối tuần em phải đi bộ trên chặng đường đất ngoằn ngoèo. Lớp học của chúng em là phòng tạm, cũ kỹ và chật chội. Em mong được học trong lớp kiên cố, khang trang, có sân chơi để học ngoại khóa và vui chơi cùng các bạn”.

Hiện tại, trường chưa có sân chơi, bãi tập, nhà ăn, thư viện; công trình phụ trợ như nhà vệ sinh, nhà tắm cũng chưa đáp ứng nhu cầu cơ bản. Tất cả điều kiện trên ảnh hưởng lớn đến sự phát triển thể chất và tinh thần của học sinh.

Kiến nghị hỗ trợ xây dựng mới hệ thống cơ sở vật chất

Trước những khó khăn trên, Trường THCS Phiêng Khoài đề xuất Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Quốc phòng, các cấp chính quyền quan tâm hỗ trợ đầu tư các hạng mục trọng điểm để đảm bảo điều kiện dạy và học cho học sinh vùng biên giới.

Theo đề xuất của nhà trường, các hạng mục cần được đầu tư gồm: Một nhà hai tầng kết cấu bê tông cốt thép, mái đổ bê tông, lợp tôn chống nóng và chống thấm, gồm 8 phòng học với diện tích sàn khoảng 700m², trang thiết bị đồng bộ hoàn chỉnh; Một nhà tổ chuyên môn gồm 4 phòng, diện tích sàn khoảng 240m²; Một nhà hiệu bộ và 6 phòng chức năng với diện tích sàn khoảng 600m²; Nhà bếp và nhà ăn liên hoàn cùng kho chứa thực phẩm; Tường bao khu nội trú, sân nội trú, phòng trực bán trú; Bể chứa nước sinh hoạt (dung tích 100m³) và 4 nhà vệ sinh phục vụ khu nội trú.

Những công trình này nếu được đầu tư đúng mức sẽ góp phần cải thiện điều kiện giảng dạy, nâng cao chất lượng giáo dục và đời sống học sinh, tạo tiền đề phát triển lâu dài cho giáo dục vùng biên.

Ông Lù Văn Cường – Chủ tịch UBND huyện Yên Châu cho biết: “Những năm qua, huyện luôn chú trọng đầu tư cơ sở vật chất giáo dục cho các xã biên giới, vùng sâu vùng xa, đồng thời tích cực vận động xã hội hóa, huy động nguồn lực hỗ trợ các trường. Tuy nhiên, do điều kiện ngân sách hạn chế, trong khi nhu cầu đầu tư rất lớn, việc giải quyết toàn diện cần có thời gian và nguồn lực lâu dài”.

Ông nhấn mạnh: “Trường THCS Phiêng Khoài là một trong những điểm trường khó khăn nhất huyện, rất cần sự quan tâm hỗ trợ của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Quốc phòng cùng các nhà hảo tâm để xây dựng một ngôi trường khang trang, sạch đẹp, giúp thầy trò nơi biên giới ổn định giảng dạy và học tập lâu dài”.