Thầy giáo Gen Z dẫn dắt học sinh khám phá năng lực bản thân giữa kỷ nguyên số

Từ “lớp học sinh nhật” đến người thầy dạy đánh giá năng lực

Thầy Phúc Đức đến với nghề giáo hoàn toàn tự nhiên. Khi còn là sinh viên năm nhất trường Đại học Ngoại thương (FTU), thầy thường kèm bạn bè và làm gia sư cho học sinh cấp 3. Việc truyền đạt khiến thầy hứng thú và nhận ra mình có khả năng làm cho bài học trở nên dễ hiểu. Đúng ngày sinh nhật 18 tuổi, thầy xin bố mẹ một căn phòng nhỏ để mở lớp dạy thử. Lớp “sinh nhật” đó nhanh chóng đông dần lên, trở thành điểm khởi đầu của hành trình mà thầy chưa từng nghĩ sẽ đi xa đến vậy.

Đến năm 2021, khi đang học năm ba FTU, thầy Đức đã có 100 học sinh đầu tiên. Ban ngày học đại học, buổi tối đi dạy, thầy gần như dành trọn thời gian cho giáo dục. “Đánh đổi lớn nhất là không có nhiều thời gian vui chơi như bạn bè, nhưng mình thấy rất vui vì được đứng lớp”, thầy nhớ lại.

Bước ngoặt quan trọng đến vào năm 2023, khi thầy gia nhập Hệ thống giáo dục HSA Education - đơn vị tiên phong cho kì thi Đánh giá năng lực (ĐGNL) - Đại học Quốc gia Hà Nội với sự chuyển dịch mạnh sang đánh giá tư duy và logic ngôn ngữ.

Cũng trong năm đó, thầy hoàn thành chứng chỉ TESOL tại Đại học Sư phạm Hà Nội với kết quả xuất sắc.

“FTU cho mình tư duy logic, hiểu tâm lý học sinh. Sư phạm cho mình bộ công cụ để truyền đạt", thầy chia sẻ. Khi hai nền tảng kết hợp, phương pháp dạy của thầy trở nên khác biệt: chặt chẽ, hiện đại, gần gũi nhưng vẫn khoa học.

Những thay đổi của kỳ thi đánh giá năng lực những năm gần đây càng khiến vai trò giáo viên trở nên quan trọng hơn. Nếu trước đây, học sinh chỉ cần học ngữ pháp và từ vựng, thì nay các phần thi đòi hỏi tư duy ngôn ngữ, phân tích tình huống, suy luận và chọn đáp án logic.

“Học sinh cần hiểu bản chất ngôn ngữ chứ không chỉ ghi nhớ,” thầy Đức khẳng định. Trong lớp học, học sinh không chỉ làm bài mà còn phải giải thích vì sao mình chọn đáp án đó. Khi chữa bài, thầy yêu cầu mỗi bạn chỉ ra lỗi sai, vì thầy tin rằng nhận diện sai lầm là cách chắc chắn nhất để tiến bộ. Với tiếng Anh của kì thi đánh giá năng lực, thầy Phúc Đức luôn nhấn mạnh chiến lược phân tích, đọc tình huống và suy luận - những yếu tố quan trọng của kỳ thi mới.

Dạy tiếng Anh thời số hóa: trải nghiệm và chủ động

Trong gần 6 năm giảng dạy, thầy Hoàng Phúc Đức đã đồng hành cùng hơn 10.000 học sinh trên khắp cả nước, trong đó có khoảng 5.000 em ôn kì thi Đánh giá năng lực. Mỗi lớp học, mỗi học trò đều để lại dấu ấn riêng trong hành trình nghề giáo của thầy - từ những buổi đầu dạy thử, lớp nhỏ sinh nhật 18 tuổi, đến những giờ ôn luyện Đánh giá năng lực căng thẳng nhưng tràn đầy năng lượng tích cực.

Số lượng học trò không chỉ là con số mà còn là minh chứng cho niềm tin, sự nỗ lực và phương pháp dạy hiệu quả của thầy. Là giáo viên thuộc thế hệ Gen Z, thầy Phúc Đức nhìn nhận rõ sự thay đổi của học sinh hiện nay: nhanh, nhạy, chủ động và có khả năng khai thác tài nguyên trên mạng rất tốt. Các bạn tiếp cận tiếng Anh qua video, podcast, ứng dụng, nền tảng học trực tuyến và đặc biệt là AI. Nhưng chính sự phong phú này lại dẫn đến thách thức lớn là nhiễu thông tin, mất tập trung và không biết chọn đúng hướng học.

Với điều đó, thầy Đức xem một phần vai trò của mình là “người lọc nhiễu” - giúp học sinh tìm lại nhịp học, tập trung đúng trọng tâm và phân biệt thông tin chính xác trên internet.

“Trên mạng có quá nhiều nội dung khiến học sinh dễ hoang mang. Thầy cô không chỉ dạy kiến thức mà cần giúp các bạn giữ nhịp độ học,” thầy nói.

Trong bối cảnh AI xuất hiện khắp nơi, từ Grammarly đến các ứng dụng luyện viết, phân tích ngữ pháp, thầy Phúc Đức không cấm học sinh sử dụng mà hướng dẫn cách tận dụng. Thầy giáo trẻ cho biết: “AI là công cụ, còn tư duy ngôn ngữ thì phải do mình rèn. Tôi luôn khuyến khích các bạn dùng AI để kiểm tra bài, ghi chú từ vựng, đọc ví dụ nhưng quá trình tư duy và luyện đề phải là của chính các bạn”.

Phương pháp “active learning” là dấu ấn lớn trong cách dạy của thầy. Học sinh được học bằng trải nghiệm: viết từ mới ra giấy nhớ và dán khắp nhà, đọc từ vựng khi mở tủ lạnh, trước khi ngủ hay thậm chí trong nhà vệ sinh. “Tiếng Anh là ngôn ngữ, gặp nhiều thì nhớ. Học sinh phải thực hành ở mọi nơi”, thầy chia sẻ.

Dù dạy nhiều lớp, có trung tâm riêng và tham gia viết sách hỗ trợ cho các kỳ thi, năng lượng của thầy lúc nào cũng tích cực. Bí quyết đến từ việc vận động: cầu lông, gym, bơi, xem phim để tái tạo năng lượng. Sau mỗi buổi dạy, thầy dành 30 phút đọc phản hồi học sinh để nghĩ cách làm mới bài dạng.

Khi được hỏi thế hệ giáo viên mới cần điều gì, thầy Đức trả lời ngắn gọn: “Đó là chân thành và liên tục cập nhật. Học sinh bây giờ tinh lắm. Thầy cô dạy cho vui, dạy hời hợt hay thiếu chuẩn, các bạn biết ngay. Giáo viên thời đại số phải dạy bằng trải nghiệm thật, bằng cảm xúc thật”.

Ở thầy Đức, hình ảnh người thầy Gen Z không chỉ nằm ở sự thành thạo công nghệ, mà còn ở tinh thần không ngừng học hỏi và sẵn sàng thay đổi vì học sinh. Với thầy, mỗi giờ học tiếng Anh là một hành trình mở ra tự tin mới cho các em, dù ở phòng học hay qua màn hình.

Cách thầy tiếp cận kì thi đánh giá năng lực và ứng dụng AI không phải để “làm cho đủ”, mà để giúp học sinh học thông minh hơn, đúng bản chất hơn. Và có lẽ, điều đọng lại nhất chính là sự tận tâm nhẹ nhàng nhưng bền bỉ - yếu tố đã giúp thầy Hoàng Phúc Đức trở thành điểm tựa của rất nhiều thế hệ học trò.