Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động gắn với chất lượng phục vụ người dân

Kinh nghiệm, bài học thực tiễn rút ra sau năm đầu thực hiện là cơ sở để thành phố tiếp tục điều chỉnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả của mô hình trong thời gian tới.

Lấy người dân là trung tâm phục vụ

Gặp gỡ, trò chuyện với nhiều người dân phường Thạch Bàn (quận Long Biên), chúng tôi nhận rõ sự phấn khởi khi một năm nay, bà con muốn xin chứng thực sao y bản chính các văn bản, giấy tờ không còn phải đợi lâu như trước. Chị Nguyễn Thị Hương hồ hởi: “Tại bộ phận “một cửa”, cán bộ tư pháp của phường thẩm định, nếu giấy tờ hợp lệ sẽ được ký, đóng dấu và trả hồ sơ ngay cho người dân”. Đây là một ví dụ cụ thể minh chứng cho hiệu quả mà mô hình chính quyền đô thị mang lại cho người dân Thủ đô kể từ ngày 1-7-2021.

Theo đồng chí Nguyễn Văn Thắng, Chủ tịch UBND phường Thạch Bàn, việc chủ tịch UBND phường ủy quyền cho cán bộ tư pháp ký, đóng dấu vào các văn bản sao, chứng thực chữ ký là một giải pháp cải cách hành chính mang tính đột phá. Việc này vừa tạo thuận lợi cho người dân, vừa giúp lãnh đạo phường có thời gian nhiều hơn cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và kiểm soát công việc hiệu quả.

Giải quyết thủ tục hành chính cho người dân tại bộ phận “một cửa” phường Khương Đình, quận Thanh Xuân, TP Hà Nội.

Tại UBND phường Tây Mỗ (quận Nam Từ Liêm), đội ngũ công chức nỗ lực bắt nhịp với công việc từ khi thực hiện mô hình chính quyền đô thị, đặc biệt là triển khai nội dung ủy quyền ký chứng thực. Công chức tư pháp-hộ tịch Đỗ Tuấn Anh chia sẻ: “Trung bình mỗi ngày tôi ký hơn 100 hồ sơ, chiếm gần 80% tổng số hồ sơ chứng thực, chưa hồ sơ nào bị chậm. Việc ủy quyền ký chứng thực đòi hỏi chúng tôi phải nắm chắc chuyên môn nghiệp vụ, chủ động sắp xếp thời gian khoa học, nâng cao tinh thần trách nhiệm để bảo đảm tiến độ, nhu cầu của người dân”.

Áp dụng mô hình chính quyền đô thị, dù không còn HĐND phường nhưng quyền dân chủ và giám sát của người dân vẫn được bảo đảm bằng nhiều hình thức. Đó là khẳng định của nhiều lãnh đạo UBND phường trên địa bàn thành phố. Tại phường Hoàng Liệt (quận Hoàng Mai), trong một năm qua, ngoài 45 buổi tiếp công dân tại trụ sở UBND phường, chính quyền phường còn tổ chức hai hội nghị đối thoại giữa chủ tịch UBND phường với nhân dân; việc giải quyết các kiến nghị của bà con tại hội nghị đối thoại đạt 99%. 

Không có HĐND phường, ý kiến cử tri phản ánh như thế nào? Trả lời câu hỏi này, Chủ tịch UBND phường Cầu Dền (quận Hai Bà Trưng) Hoàng Anh Tuấn khẳng định, nhờ công nghệ thông tin, lãnh đạo phường tiếp nhận phản ánh qua nhiều kênh khác nhau nên tương tác kịp thời trước các ý kiến của người dân. Nếu thấy chưa thỏa đáng, bà con phản ánh nguyện vọng thông qua Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể. Như vậy, việc tinh gọn bộ máy, người dân không mất đi quyền dân chủ, thậm chí có điều kiện hơn trong việc tiếp cận với chính quyền cơ sở khi triển khai chính quyền đô thị.

Phó giám đốc Sở Nội vụ TP Hà Nội Nguyễn Chí Đoàn cho biết, thành phố xác định việc triển khai thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại 175 phường thuộc 12 quận và thị xã Sơn Tây là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị. Thành ủy, HĐND và UBND thành phố ban hành các kế hoạch, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành, đơn vị liên quan, trong đó tập trung vào công tác sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy tại các phường; xây dựng, ban hành quy chế làm việc mẫu của đảng ủy, UBND phường phù hợp với mô hình mới; ban hành bổ sung các văn bản quy định, hướng dẫn các nội dung mới liên quan đến mô hình chính quyền đô thị.

Sau một năm thực hiện, qua thực tiễn hoạt động và báo cáo đánh giá của các đơn vị cho thấy, tổ chức bộ máy chính quyền tại phường được tinh gọn, bảo đảm hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Việc không tổ chức HĐND phường; UBND phường là chính quyền địa phương ở phường, là cơ quan hành chính thuộc UBND quận, theo đúng tinh thần Nghị quyết số 18 Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng lần thứ sáu, khóa XII. Tổ chức bộ máy chính quyền trong khu vực các quận gọn nhẹ hơn, hoạt động nhanh nhạy, thông suốt hơn; cơ quan hành chính phường tích cực, chủ động điều hành, quyết định nhanh những vấn đề cấp bách tại địa bàn trên cơ sở xác định rõ trách nhiệm, rõ người, rõ việc, qua đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của bộ máy hành chính nhà nước nhưng vẫn bảo đảm quyền đại diện và quyền làm chủ của nhân dân...

Cơ chế đồng bộ để vận hành thông suốt

Bên cạnh hiệu quả bước đầu, thực tiễn cho thấy, việc thực hiện mô hình chính quyền đô thị bộc lộ một số khó khăn, hạn chế. Đó là, một số phường còn bỡ ngỡ chưa chủ động trong việc tổ chức triển khai thực hiện nhiệm vụ theo thẩm quyền mới. Ở những phường có dân số đông, đồng nghĩa với khối lượng công việc lớn, gây áp lực trong thực hiện các nhiệm vụ quản lý nhà nước đối với công chức phường.

Số lượng biên chế công chức làm việc bình quân tại các phường là 15 người/phường, về cơ bản bằng mức bình quân công chức cấp xã, chưa có cơ chế chính sách đặc thù đối với các phường có quy mô dân số lớn. Nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND quận tăng trong khi số lượng đại biểu chuyên trách của HĐND quận, thị xã còn ít nên việc tổ chức các hoạt động giám sát mới được duy trì ở mức độ như trước khi thực hiện thí điểm mô hình chính quyền đô thị, chưa có sự thay đổi tích cực rõ nét, chủ động thực sự về số lượng và chất lượng khi không tổ chức HĐND ở phường.

Cùng với đó, thực hiện theo cơ chế quản lý mới, phường là một đơn vị dự toán, phụ thuộc vào dự toán của cơ quan cấp trên nên một số nhiệm vụ phát sinh, đột xuất, không có trong dự toán gặp khó khăn khi triển khai thực hiện. Việc bố trí kinh phí chi lương, phụ cấp, các khoản theo lương và chi hoạt động của đảng ủy, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị-xã hội nằm trong kinh phí dự toán của UBND phường chưa thật sự thuận lợi, chưa bảo đảm tính chủ động trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo của đảng ủy và hoạt động của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cũng như các tổ chức chính trị-xã hội tại phường...

Người dân quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) thực hiện thủ tục hành chính tại bộ phận “một cửa”. Ảnh: HẢI PHONG

Để việc triển khai chính quyền đô thị đạt hiệu quả cao trong thời gian tới, đồng chí Phạm Tuấn Long, Chủ tịch UBND quận Hoàn Kiếm đề xuất cần xem xét, điều chỉnh các quy định liên quan đến chế độ chính sách, chuyển đổi cán bộ phường thành công chức hành chính làm việc tại phường để đồng nhất trong quản lý tổ chức bộ máy, tạo động lực để đội ngũ cán bộ phường yên tâm công tác; UBND thành phố sớm ban hành đề án vị trí việc làm đối với đội ngũ công chức phường. Đại diện UBND quận Ba Đình kiến nghị, cần hướng dẫn cụ thể việc xây dựng dự toán kinh phí đối với các nhiệm vụ, hoạt động đặc thù của UBND phường, bởi khi thực hiện thí điểm chính quyền đô thị thì thẩm quyền, cơ chế vận hành của phường thay đổi nhưng nhiệm vụ của hệ thống chính trị cơ sở không thay đổi...

Thực hiện hiệu quả mô hình chính quyền đô thị được TP Hà Nội xác định là nhiệm vụ trọng tâm, hướng đến phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của Thủ đô. Việc nhận diện những khó khăn, vướng mắc phát sinh để có những điều chỉnh kịp thời trong quá trình triển khai sẽ giúp thành phố hoàn thiện hơn mô hình thí điểm, thực hiện tốt nhiệm vụ đề ra.

ĐÀO HỒNG - NGUYỆT ÁNH