Hy vọng sống từ cái chết

Bệnh nhân nào cũng mong muốn điều kỳ diệu sẽ xảy ra, thế nhưng danh sách chờ ghép tạng của Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia hiện có tới gần 6.000 trường hợp (thực tế số người có chỉ định ghép tạng còn lớn hơn rất nhiều). Trong khi đó, trung bình mỗi năm chỉ có 3-5 người chết não hiến tạng. Một con số quá ít ỏi! Bởi vậy, hầu hết bệnh nhân chờ ghép tạng đang rơi vào tình cảnh mòn mỏi đợi chờ trong vô vọng.

Các bác sĩ thực hiện ca mổ. Ảnh minh họa: VTV

Để có thể ghép tạng cho nhiều người, phát triển mạnh kỹ thuật này thì nguồn tạng từ người cho chết não đóng vai trò chủ yếu. Tuy nhiên, trong khi ở các nước phát triển, hơn 90% ca ghép tạng là từ người cho chết não thì ngược lại, ở nước ta, theo thống kê, hơn 90% ca ghép lại từ người cho sống. Rất khó để người cho sống đáp ứng đủ nhu cầu ghép tạng của hàng nghìn trường hợp, vì vậy, không ít bệnh nhân đã và sẽ tử vong do không được ghép tạng kịp thời. Đồng thời, điều này còn khiến tình trạng mua bán tạng trái phép diễn biến ngày càng phức tạp, gây ra những hệ lụy khôn lường.

“Chết phải toàn thây” là suy nghĩ, quan niệm có lúc đã tồn tại phổ biến trong xã hội, khiến nhiều người không muốn đăng ký hiến tạng hoặc không để người thân của mình hiến tạng khi không may gặp sự cố, tai nạn dẫn tới chết não. Không hiến tạng là một sự lựa chọn cố hữu, nhưng cũng từ xa xưa đã có triết lý “cứu một mạng người còn hơn xây tòa tháp 7 tầng”. Không có gì cao cả, nhân văn và ý nghĩa hơn khi người chết não hiến tạng để cứu sống nhiều sinh mạng khác! Vì một nguyên do nào đó, cái chết không hề mong muốn sẽ từ chỗ khổ đau nhen nhóm lên nguồn hy vọng, mở ra cơ hội cho người đang chết mòn vì bệnh lý. Đó cũng chính là điều mà y học hiện đại có thể làm được để cứu rỗi con người.

Khi danh sách người được chỉ định ghép tạng đang dài ra từng ngày và mỗi năm có hàng chục nghìn người chết não thì việc thúc đẩy gia tăng số người chết não hiến tạng là việc làm ý nghĩa và cấp thiết.

Quan niệm, tâm lý, suy nghĩ của con người không phải là bất biến, có thể thay đổi khi nhận thức thay đổi. Do vậy, tuyên truyền, vận động làm thay đổi nhận thức của xã hội, để mỗi người thấy được ý nghĩa nhân văn của hành động hiến tạng là chìa khóa để giải bài toán khổ đau, nhân rộng nghĩa cử cao đẹp này.

Cùng với đó, phải rà soát, sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi hơn cho việc hiến tạng. Điển hình như Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác năm 2006 quy định chỉ người từ đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ mới có quyền hiến mô, bộ phận cơ thể của mình khi còn sống, sau khi chết và hiến xác. Điều này vô tình đã khiến một số trường hợp người chết não chưa đủ 18 tuổi không thể hiến tạng, mặc dù bản thân và gia đình có tâm nguyện.

Mặt khác, rất cần có những cơ chế hợp lý, phù hợp với pháp luật và thực tiễn để tôn vinh, tri ân người hiến tạng.

PHƯƠNG HIỀN