Du lịch y tế: Mặt trái của ngành nha khoa Anh

Vì vậy, họ phải rẽ hướng sang Thổ Nhĩ Kỳ điều trị với chi phí hợp lý, thời gian nhanh chóng.

Đảm bảo mọi dịch vụ

Trong những ngày hè nóng nực ở thành phố Antalya (Thổ Nhĩ Kỳ), một khu nghỉ dưỡng nằm sát bên bãi biển xanh thẳm chật kín người Anh. Họ nằm trên ghế tắm nắng hoặc bơi lội dưới làn nước trong xanh. Nhưng họ đến đây không phải để du lịch. Các khu nghỉ dưỡng ở Antalya liên kết với phòng khám nha khoa để bán các gói chữa bệnh cho người nước ngoài.

Phòng khám nha khoa đã chuẩn bị đầy đủ dịch vụ từ di chuyển, ăn ở, nghỉ ngơi cho những “khách du lịch” trong quá trình điều trị, thường kéo dài từ 3 đến 15 ngày. Hầu hết họ là người Anh không thể chi trả phí điều trị nha khoa tại quê nhà.

Susan, thợ làm tóc ngoài 30 tuổi sống tại Norwich (Anh) đã đến Thổ Nhĩ Kỳ để điều trị bệnh nướu răng. Cô nói: “Khách sạn đẹp, gần biển nên tôi có thể đi dạo. Nhưng thực ra, chúng tôi không phải khách du lịch đang trong một kì nghỉ thực sự. Chúng tôi đến đây vì không có lựa chọn nào khác. Tôi không thể chịu đựng nỗi đau thêm nữa”.

Đây là lần thứ 2 Susan đến Antalya. Lần đầu tiên, vào khoảng 2 năm trước, Susan cảm thấy đau răng và tìm đến một phòng khám công do bác sĩ thuộc NHS tổ chức. Cô được chẩn đoán mắc bệnh nướu răng, được vệ sinh nướu và cho về nhưng sau đó, Susan cảm thấy đau hơn, đến mức cô không thể nhai bất kì món nào.

Khi gọi điện phản ánh tình trạng với nha sĩ, cô nhận được thông báo phòng khám đã kín lịch bệnh nhân đăng kí nên không thể tiếp tục điều trị cho Susan. Nếu muốn được thăm khám, Susan phải đặt lịch nhưng sẽ phải chờ đợi rất lâu.

Lựa chọn tiếp theo của Susan là đăng ký khám tại phòng tư nhưng giá cao “cắt cổ”. Một lần chụp X-quang tư nhân có giá 50 bảng Anh và 300 bảng Anh cho một lần nhổ răng. Với 4 chiếc răng đau, Susan sẽ mất 1,2 nghìn bảng, chưa kể các chi phí khác như chụp X-quang, tư vấn, thuốc men…

Nghe bạn bè giới thiệu, cô tìm hiểu về dịch vụ nha khoa tại Thổ Nhĩ Kỳ với giá rẻ hơn rất nhiều. Tiền nhổ răng, chụp X-quang, tư vấn, chi phí di chuyển và ăn ở 7 ngày tại Thổ Nhĩ Kỳ để điều trị bệnh có giá là 1,2 nghìn bảng Anh, bằng với việc nhổ 4 chiếc răng ở Anh. Không đắn đo nhiều, Susan quyết định đăng kí và được điều trị tận tình.

Sau hơn 1 năm, cô quay lại Thổ Nhĩ Kỳ để trồng răng mới với giá 2,8 nghìn bảng cho mọi dịch vụ từ khách sạn, đưa đón, điều trị, không gồm vé máy bay.

Ở Anh, gần 50% dân số trưởng thành mắc bệnh viêm nha chu, một dạng nặng của bệnh nướu răng có thể dẫn đến hư tổn nướu, tủy và phải nhổ răng. Bệnh nhân cần phải gặp nha sĩ và các chuyên gia vệ sinh răng miệng thường xuyên để kiểm soát căn bệnh này. Nhưng 9 trong 10 phòng khám nha khoa NHS tại Anh không thể tiếp nhận bệnh nhân trưởng thành mới, trong khi 8 trong 10 phòng khám không tiếp nhận trẻ em mới.

Từ năm 2018, Vương quốc Anh ghi nhận hơn 218 nghìn ca nhập viện vì răng sâu, trong đó hơn 100 nghìn bệnh nhân là trẻ em. Ước tính, khoảng 40% bệnh nhân nhi đã không đi khám nha sĩ trong một năm qua. Vào năm 2023, khoảng 6 triệu người trưởng thành ở Anh trải qua những cơn đau kéo dài hơn 2 tuần do vấn đề răng miệng.

Sử dụng thuốc giảm đau paracetamol quá liều vì đau răng là nguyên nhân khiến bệnh nhân phải nhập viện cấp cứu. Nếu không được điều trị, nhiễm trùng răng có thể lan sang các bộ phận khác của cơ thể, gây biến chứng đe dọa tính mạng. Trong một số trường hợp, bệnh nhân có thể tử vong.

Các bệnh về răng miệng tại Vương quốc Anh xuất hiện nhiều và tương đối nguy hiểm nhưng bệnh nhân không thể đăng kí điều trị ngay lập tức mà phải đợi đặt lịch trong thời gian dài.

Hồi tháng 2/2024, cảnh sát phải chấn chỉnh hoạt động của một phòng khám nha khoa mới mở ở Bristol do số lượng người đăng kí tăng vọt, gây mất trật tự xã hội. Những người này hy vọng có thể đăng kí vào một phòng khám NHS.

Vào những năm 1990, nha khoa hầu như được cung cấp hoàn toàn thông qua các dịch vụ công NHS. Số lượng nha sĩ tư nhân chỉ đạt khoảng 500 người. Nhưng hiện nay, số lượng nha sĩ NHS ở Anh đạt mức thấp kỷ lục với khoảng 22,5 nghìn người trong năm 2022 – 2023, giảm gần 700 người so với cùng kì năm trước đó.

Vì số lượng bác sĩ ít, việc đặt lịch khám nha sĩ NHS vô cùng tốn thời gian. Trong khi đó, số lượng nha sĩ tư nhân tăng lên kéo theo dịch vụ bên ngoài ngày càng đắt đỏ.

Đại dịch Coivd-19 khiến việc chờ đợi khám dịch vụ công ngày càng dài hơn do số lượng y bác sĩ thấp, khối lượng công việc quá tải. Tại thị trấn Bridlington, hạt Yorkshire, người dân phải chờ 8 – 9 năm để được khám và điều trị bởi nha sĩ NHS duy nhất.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến cuộc khủng hoảng trong ngành nha khoa NHS. Những năm qua, Chính phủ Anh đã cắt giảm nguồn ngân sách cho nha khoa trong khi lạm phát, chi phí sinh hoạt tăng cao.

Nhiều phòng khám không đủ khả năng hoạt động. Dịch Covid-19 xuất hiện gây áp lực lớn lên ngành y tế khiến số lượng y, bác sĩ rời ngành tăng đột biến. Điều này tiếp tục tác động mạnh lên sự tồn tại của ngành nha khoa và khiến ngành này ngày một thiếu nhân lực và bệnh nhân không tìm được nơi điều trị.

Dữ liệu của Chính phủ Anh chỉ ra hơn 2 triệu người lớn phải di chuyển ít nhất 60 km đến nha sĩ. Điều này không chỉ tiếp tay cho việc hình thành ngành “du lịch nha khoa”, mà còn phơi bày bất bình đẳng trong việc tiếp cận hệ thống chăm sóc sức khỏe tại Anh.

Báo chí Anh từng đưa tin sự việc một người phụ nữ 90 tuổi phải di chuyển nhiều giờ bằng xe bus để đến phòng khám công NHS. Hoặc những người tị nạn chiến tranh Ukraine đã từ hạt West Sussex (Norwich, Anh) trở về Ukraine thay vì phải chờ đợi quá lâu để gặp nha sĩ NHS. Nhiều người không thể trả chi phí di chuyển hoặc khám tư nhân nên buộc phải chờ đợi trong đau đớn.

Khó khăn ở Anh đang “làm giàu” cho nhiều nha sĩ tại Thổ Nhĩ Kỳ. Một số khu phố đang thay đổi nhanh chóng khi các phòng khám nha khoa, phòng khám sức khỏe mọc lên như nấm, chỉ phục vụ đối tượng là bệnh nhân nước ngoài.

Chủ sở hữu một phòng khám nha khoa ở Thổ Nhĩ Kỳ kể: “Khi châu Âu phong tỏa vì Covid-19, Thổ Nhĩ Kỳ vẫn cho phép người nước ngoài nhập cảnh, tạo nên ngành ‘du lịch y tế’. Đó là lúc ngành nha khoa bắt đầu, thu hút ngày càng nhiều bệnh nhân đến từ Anh và Ireland. Đối với họ, chi phí ở đây rất, rất rẻ”.

Nguyên nhân cho sự chênh lệch giá cả đầu tiên nằm ở việc đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ đang giảm giá trị so với đồng bảng Anh. Bên cạnh đó là chi phí lao động thấp, các phòng khám cạnh tranh ngày càng cao và cả động lực làm việc của các bác sĩ.

Nhiều nha sĩ đến Thổ Nhĩ Kỳ để chạy trốn cuộc xung đột trong nước như Syria, Iraq, Afghanistan, Iran… Họ làm việc chăm chỉ để xây dựng lại cuộc sống, sự nghiệp và tài sản đã mất.

Từ năm 2022, Thổ Nhĩ Kỳ đón 1,2 triệu khách nước ngoài theo hướng “du lịch y tế”, tăng 308% so với năm ngoái. Trong đó, khoảng 250 nghìn người điều trị nha khoa. Một trong những phòng khám nha khoa nổi tiếng nhất ở thủ đô Istanbul chỉ có 15 bệnh nhân người Anh vào năm 2019, nhưng con số đó đã tăng lên 2,2 nghìn vào năm 2023 và dự kiến đạt 5.500 vào năm 2024.

Thành phố Antalya đã trở thành trung tâm điều trị y tế cho du khách nói tiếng Anh. Năm 2023, hơn 1,3 triệu người đến thành phố từ Vương quốc Anh, tăng gần 15% so với năm trước đó.

Giống như Susan, một nhóm người từ xứ Wales đã lái xe đến Thổ Nhĩ Kỳ khám răng vì họ “không có dịch vụ nha khoa NHS ở quê nhà”. Nhóm gồm những gia đình 2 thế hệ, trong đó có những cặp vợ chồng đã nghỉ hưu và không thể chi trả chi phí khám nha khoa đắt đỏ. Bằng cách đi cùng nhau, họ có thể san sẻ phí di chuyển.

Bà Anya đã nghỉ hưu kể lại: “Hồi còn nhỏ, tôi hay bị sâu răng nhưng có thể đi khám nha sĩ thường xuyên nên tôi vốn không nghĩ khám răng có gì khó. Nếu bạn bị đau và muốn đi khám, chỉ cần gọi điện đặt lịch. Đó là vào những năm 1990”. Sau khi sinh con, bận rộn cho gia đình và công việc, Anya không còn đi khám răng thường xuyên.

Cho đến một ngày bị đau nhức răng dữ dội, bà tìm đến nha sĩ nhưng không được xếp lịch điều trị. Y tá bảo Anya phải đợi nhiều tháng hoặc tìm một phòng khám khác không được NHS chi trả. Ở những phòng khám như vậy, giá khám chữa răng lên đến 6 nghìn bảng Anh.

Gia đình Anya đã đến Thổ Nhĩ Kỳ khám nha khoa. Cả gia đình 4 người cùng khám và điều trị nhưng số tiền chưa tới 6 nghìn bảng.

Không phải ai cũng đến Antalya để làm cấp cứu. Nhiều người đã về hưu tại xứ Wales đã liên hệ với nhiều phòng khám ở Thổ Nhĩ Kỳ để so sánh giá cả, phương pháp điều trị và các gói khách sạn trước ít nhất một năm. Họ lên kế hoạch cẩn thận cho việc cấy ghép răng như làm răng giả, bọc răng sứ…

Giống như mọi hình thức chăm sóc y tế, điều trị nha khoa cũng có rủi ro. Hầu hết các phòng khám ở Thổ Nhĩ Kỳ đều có chế độ bảo hành 10 năm. Họ cũng trả hồ sơ bệnh án chi tiết cho bệnh nhân đề phòng trường hợp người bệnh vì lý do nào đó phải đi khám tại địa phương.

Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân Anh bị kẹt giữa hai lựa chọn khó khăn: Bị chỉ trích vì đi nước ngoài, nhưng không thể nhận được dịch vụ chăm sóc nha khoa giá cả phải chăng tại Anh trước và sau khi trở về. Hiệp hội Nha khoa Anh đang kêu gọi chính phủ tăng hành động để cải thiện tình trạng trong nước; đồng thời, tuyên truyền, cảnh báo người dân không ra nước ngoài điều trị.

Nhiều chuyên gia cảnh báo “du lịch nha khoa” rất nguy hiểm và nếu việc điều trị xảy ra sự cố, các nha sĩ Anh sẽ không can thiệp vì họ không muốn chịu trách nhiệm cho các di chứng sau đó. Ngoài ra, các chuyên gia cho rằng người Anh đến Thổ Nhĩ Kỳ làm răng chỉ vì yếu tố thẩm mỹ như làm răng giả, răng sứ…

Nhưng các nha sĩ Thổ Nhĩ Kỳ không nghĩ đây là phương pháp làm răng thẩm mỹ hay xa xỉ mà chỉ là bước phát triển trong nha khoa để giúp bệnh nhân có cuộc sống tốt hơn. Thủ thuật này không được NHS chi trả, chỉ có ở các phòng khám tư đắt đỏ.

Tuy nhiên, nỗ lực trên không giải quyết được những khó khăn mà bệnh nhân Anh phải đối mặt khi cơn đau răng hoành hành mà không thể đặt lịch khám trong nước. “Các nha sĩ ở Anh nói nếu tôi đến Thổ Nhĩ Kỳ, họ sẽ không chạm vào người tôi. Nhưng tôi không bận tâm vì vốn dĩ cũng chẳng có cuộc hẹn nào. Họ đã không giúp tôi ngay từ đầu và đó là lý do tại sao những bệnh nhân như tôi phải đến Thổ Nhĩ Kỳ”, chị Susan nói.