Điểm sáng về phòng, tránh tai nạn đuối nước trong học sinh

Thêm bể bơi, giảm nguy cơ tai nạn đuối nước

Để giảm nguy cơ tai nạn đuối nước thì trẻ em nhất thiết phải được học bơi và được trang bị kỹ năng xử lý dưới nước. Muốn thế, trước hết cần có bể bơi ở ngay trong trường học hoặc khu dân cư. Trong khi nhiều địa phương than khó không bố trí được thì câu chuyện của Quỹ Cộng đồng phòng tránh thiên tai trong việc huy động nguồn lực xã hội là một điểm sáng. Bốn năm qua, quỹ đã tích cực kêu gọi các tổ chức xã hội, các nhà hảo tâm chung tay xây dựng được 119 bể bơi trong trường học trị giá hơn 71 tỷ đồng tại 36 tỉnh, thành phố trên cả nước. Trong năm 2022 và những năm tới, các dự án bể bơi trường học vẫn đang và sẽ được quỹ tiếp tục triển khai.

Lễ khánh thành bể bơi tại xã Khánh Thiện (huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình) do Quỹ Cộng đồng phòng tránh thiên tai tài trợ.

Trung tướng Lê Phúc Nguyên, Phó chủ tịch thường trực Quỹ Cộng đồng phòng tránh thiên tai cho biết: “Xây dựng bể bơi trường học có vốn đầu tư không lớn nhưng hiệu quả xã hội rất lớn. Mỗi lần khánh thành và bàn giao một công trình bể bơi, được chứng kiến niềm vui của học sinh, các thầy, cô giáo và phụ huynh học sinh, chúng tôi như được tiếp thêm động lực để tiếp tục thực hiện công việc có ý nghĩa này. Không chỉ hỗ trợ xây dựng bể bơi, chúng tôi còn phối hợp với tổ chức đoàn thanh niên ở các địa phương hỗ trợ các trường tập huấn nâng cao chất lượng nhân lực huấn luyện bơi. Trong thời gian tới, theo đề nghị của một số trường, chúng tôi đang nghiên cứu về việc triển khai tổ chức thi bơi hằng năm cho những học sinh, thanh thiếu niên ở các địa bàn mà quỹ hỗ trợ xây bể bơi. Chúng tôi muốn tạo ra một phong trào học kỹ năng bơi và phòng, tránh đuối nước thực sự rộng rãi, tạo sự lan tỏa tích cực và bắt đầu từ chính học sinh”.

Một trong những tiêu chí hàng đầu của Quỹ Cộng đồng phòng tránh thiên tai là “An ninh, minh bạch về tài chính”. Trung tướng Lê Phúc Nguyên cho biết: “Tại mỗi bể bơi, Quỹ Cộng đồng phòng tránh thiên tai vận động các nhà tài trợ hỗ trợ địa phương 600 triệu đồng. Khi triển khai dự án, quỹ cử người đến tìm hiểu, khảo sát và hỗ trợ địa phương lập hồ sơ dự án và địa phương trực tiếp làm chủ đầu tư. Hồ sơ dự án sẽ được chuyển tới các nhà tài trợ thẩm định và chuyển cho địa phương phê duyệt. Kinh phí hỗ trợ dự án, ngoài phần đối ứng của các địa phương, được nhà tài trợ giải ngân theo tiến độ thi công cho đến khi hoàn thành, nghiệm thu và bàn giao đưa vào sử dụng. Như vậy, các công trình bể bơi, tùy theo điều kiện và nhu cầu cụ thể, các địa phương tự thiết kế, lập hồ sơ dự án, tổ chức thầu và giám sát thi công, bảo đảm tiến độ và chất lượng. Tổng kinh phí mỗi bể bơi có mái che, hàng rào bảo vệ, các công trình phụ trợ... trên dưới một tỷ đồng”.

Xã hội hóa trong phổ cập bơi, mô hình cần được nhân rộng

Theo thống kê của Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, trung bình mỗi năm ở Việt Nam có hơn 2.000 trẻ em tử vong do đuối nước. Mặc dù trong những năm gần đây có xu hướng giảm nhưng tỷ lệ trẻ em đuối nước ở Việt Nam vẫn cao hơn các nước trong khu vực Đông Nam Á và cao gấp 8 lần các nước có thu nhập cao. Có thể nhận thấy, nguyên nhân đầu tiên dẫn đến tai nạn đuối nước là do các em thiếu sự giám sát của người lớn, tự ý rủ nhau đi chơi hay đi tắm ở sông, hồ nguy hiểm. Tuy nhiên, nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến đuối nước là nhiều trẻ em vẫn chưa biết bơi, chưa được trang bị đủ kiến thức, kỹ năng nhận biết nguy hiểm và kỹ năng an toàn trong môi trường nước.

Trong những năm qua, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội phối hợp với một số đơn vị liên quan đã tổ chức nhiều đợt tập huấn trang bị kiến thức phòng, tránh đuối nước, tuyên truyền để gia đình và xã hội quan tâm hơn đến tai nạn đuối nước cho trẻ. Tuy nhiên, việc phòng tránh đuối nước vẫn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt thiếu rất nhiều nguồn lực để thực hiện.

Để phòng, tránh đuối nước hiệu quả cho trẻ em thì không đâu thuận lợi bằng từ chính trường học. Tuy nhiên, việc tổ chức dạy bơi cho học sinh trong các nhà trường còn gặp rất nhiều khó khăn, như: Thiếu bể bơi, thiếu giáo viên hoặc thiếu kinh phí và cơ chế duy trì, vận hành... Ông Trần Văn Lam, Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục thể chất, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết: “Xã hội hóa trong phổ cập bơi cần phải tiếp tục được nhân rộng trong thời gian tới. Một số tỉnh, thành phố đã tạo được cơ chế xã hội hóa để đầu tư bể bơi trong trường học, giúp bảo đảm điều kiện dạy bơi cho học sinh. Tuy nhiên, ở nhiều nơi, dù có nguồn vốn nhưng việc đầu tư xây dựng bể bơi cũng khó triển khai do vướng quy định về cơ chế, thủ tục”.

Việc xây dựng bể bơi trong trường học đã khó, vận hành hiệu quả bể bơi đó lại càng khó hơn. Nhìn nhận những tồn tại đang diễn ra tại địa phương, ông Giáp Văn Khanh, Trưởng phòng Quản lý Thể dục thể thao, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum, bày tỏ: “Toàn tỉnh Kon Tum hiện có 30 bể bơi được xây dựng trong các trường tiểu học và trung học cơ sở. Tuy nhiên, nhiều bể bơi sau khi hoàn thành rơi vào tình trạng "đắp chiếu" vì thiết kế không phù hợp, thiếu kinh phí hoạt động và thiếu đội ngũ giáo viên đủ chuyên môn. Để phòng, tránh đuối nước hiệu quả, tôi cho rằng ngoài sự chung tay của các nguồn lực xã hội, rất cần một giải pháp mang tính căn cơ, đồng bộ từ Trung ương xuống địa phương”.

Qua thực tế, cách làm hay của Quỹ Cộng đồng phòng tránh thiên tai trong việc kêu gọi nguồn lực xã hội xây bể bơi và trang bị kỹ năng an toàn trong môi trường nước cho học sinh là một mô hình cần được nhân rộng. Bà Nguyễn Thị Chiên, Phó vụ trưởng Vụ Thể dục thể thao quần chúng (Tổng cục Thể dục thể thao) khẳng định: “Chúng tôi cũng sẵn sàng hỗ trợ về chuyên môn khi cần” .

Bài và ảnh: HOA LƯ