Chung tay xoa dịu nỗi đau da cam

Phóng viên (PV): Những năm qua, công tác chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân CĐDC/dioxin đạt được kết quả đáng ghi nhận nào, thưa đồng chí?

Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh: Chiến tranh đã lùi xa nhưng CĐDC/dioxin do quân đội Mỹ phun rải xuống chiến trường miền Nam trong 10 năm (1961-1971) đã gây ra hậu quả thảm khốc, lâu dài cả về môi trường và sức khỏe con người, làm cho hơn 4,8 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm, hơn 3 triệu người trong số đó là nạn nhân. Nhiều nạn nhân là thế hệ thứ hai, thứ ba, thứ tư vẫn phải chịu di chứng và hậu quả nặng nề của CĐDC/dioxin.

Những năm qua, Đảng, Nhà nước, các bộ, ngành đã quan tâm xây dựng, ban hành nhiều văn bản pháp luật liên quan đến nhiệm vụ khắc phục hậu quả chất độc hóa học (CĐHH) sau chiến tranh, đồng thời đặc biệt coi trọng giải quyết chế độ, chính sách đối với người có công với cách mạng nói chung, người hoạt động kháng chiến bị nhiễm CĐHH nói riêng. Đến nay, hơn 350.000 người hoạt động kháng chiến bị nhiễm CĐHH và con đẻ của họ được hưởng trợ cấp hằng tháng theo Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng. Công tác vận động nguồn lực xã hội, chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân được các cấp hội nạn nhân CĐDC/dioxin triển khai tích cực, hiệu quả, được nhiều tổ chức, cá nhân, các nhà hảo tâm ở trong nước và nước ngoài ủng hộ. Phong trào “Hành động vì nạn nhân CĐDC Việt Nam”, do Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam phát động ngày càng lan tỏa sâu rộng, được sự hưởng ứng tích cực của cộng đồng xã hội trong nước, quốc tế, thiết thực góp phần xoa dịu nỗi đau da cam.

Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh.

PV: Thưa đồng chí, trong kết quả chung đó có sự quan tâm thường xuyên của Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam và các cơ quan, đơn vị Quân đội?

Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh: Từ khi Hội Nạn nhân CĐDC/dioxin Việt Nam được thành lập (ngày 10-1-2004) đến nay, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam và các cơ quan, đơn vị toàn quân thường xuyên quan tâm, giúp đỡ tổ chức hội các cấp và nạn nhân CĐDC cả về vật chất, tinh thần, nhất là quan tâm đến đời sống, sinh hoạt của các cựu chiến binh, thương binh, nạn nhân CĐDC tại trung tâm bảo trợ xã hội các tỉnh, thành phố.

Cục Chính sách, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam thường xuyên phối hợp với Hội và Cục Người có công, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội nghiên cứu tham mưu, đề xuất sửa đổi Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng (trong đó có người hoạt động kháng chiến bị nhiễm CĐHH), xử lý thông tin liên quan đến quyền lợi, chế độ, chính sách đối với nạn nhân CĐDC. Các cơ quan, đơn vị Quân đội tích cực tham gia các hoạt động do Hội tổ chức; nhiều doanh nghiệp, đơn vị Quân đội ủng hộ, giúp đỡ nạn nhân CĐDC hàng chục tỷ đồng. Hội ký kết chương trình phối hợp hoạt động với Văn phòng Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn và CĐHH sau chiến tranh ở Việt Nam (Ban chỉ đạo 701), Binh chủng Hóa học, Trung tâm Nhiệt đới Việt-Nga, Học viện Quân y...; thực hiện các công trình nghiên cứu về CĐDC và thực hiện dự án xông hơi, giải độc, chăm sóc, phục hồi sức khỏe cho nạn nhân...

Sự giúp đỡ to lớn, hiệu quả của Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam và các cơ quan, đơn vị Quân đội đối với Hội và nạn nhân CĐDC trong nhiều năm qua thiết thực góp phần xoa dịu nỗi đau da cam và tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức hội các cấp hoàn thành tốt nhiệm vụ.

PV: Nhìn lại nhiệm kỳ Đại hội IV thì công tác vận động nguồn lực chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân có những chuyển biến tích cực như thế nào, thưa đồng chí?

Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh: Có thể khẳng định, từ khi Ban Bí thư ban hành Chỉ thị số 43-CT/TW ngày 14-5-2015 về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giải quyết hậu quả CĐHH do Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam”, thể hiện sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước, cấp ủy, chính quyền, cán bộ, đảng viên và toàn hệ thống chính trị đối với việc giải quyết hậu quả CĐHH, giúp đỡ nạn nhân CĐDC và hoạt động của tổ chức hội các cấp. Chế độ, chính sách đối với nạn nhân được bảo đảm đúng quy định; nhiều chế độ, chính sách tiếp tục được bổ sung, sửa đổi phù hợp, kịp thời. Công tác tuyên truyền, vận động, đấu tranh đòi công lý cho nạn nhân CĐDC/dioxin Việt Nam được phối hợp triển khai chặt chẽ, kiên trì, đúng chủ trương đối ngoại của Đảng, Nhà nước, đạt được kết quả đáng khích lệ.

Lãnh đạo Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam trao xe lăn tặng nạn nhân da cam TP Hà Nội và tỉnh Bắc Giang. Ảnh: TUẤN TRỌNG

Trong nhiệm kỳ 2018-2023, các cấp hội từ Trung ương đến cơ sở nỗ lực tuyên truyền, vận động nguồn lực, gắn Phong trào thi đua “Vì nạn nhân CĐDC” với các phong trào, các cuộc vận động, nhân ngày kỷ niệm, lễ, tết... Tính từ đầu nhiệm kỳ đến tháng 11-2023, các cấp hội trong toàn quốc vận động Quỹ Nạn nhân CĐDC đạt hơn 2.300 tỷ đồng (bao gồm tiền và hiện vật). Từ nguồn hỗ trợ đó, các cấp hội chi giúp đỡ nạn nhân gần 2.200 tỷ đồng; xây dựng hơn 4.840 căn nhà tình thương; tặng 24.830 suất học bổng; khám, chữa bệnh, cấp thuốc miễn phí cho hàng trăm nghìn lượt người.

Công tác chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân mang tính bền vững hơn, tập trung vào việc hỗ trợ xây dựng và sửa chữa nhà; hỗ trợ học bổng cho con, cháu nạn nhân da cam; hỗ trợ vốn, giống cho sản xuất, chi cho xông hơi giải độc; thăm hỏi đột xuất... Ngoài việc tổ chức vận động trong nước, Hội đã vận động các tổ chức và cá nhân nước ngoài (như bà Masako Sakata, Nhật Bản; Hội Bảo trợ trẻ em Việt Nam nhiễm dioxin Cộng hòa Pháp...), giúp đỡ nạn nhân trong việc cấp học bổng, đỡ đầu, cấp vốn, xây mới, sửa chữa nhà và khám, chữa bệnh, tặng quà, tặng thiết bị cho các nạn nhân khuyết tật...

Trong nhiệm kỳ IV, các trung tâm bảo trợ xã hội nạn nhân CĐDC/dioxin ở Trung ương hội và các tỉnh, thành phố được hỗ trợ kinh phí 37,5 tỷ đồng. Đến nay, Hội có 26 trung tâm, theo 2 mô hình (17 trung tâm thuộc tỉnh, thành hội quản lý và xây dựng 9 công trình nuôi dưỡng nạn nhân tại trung tâm bảo trợ xã hội thuộc Sở Lao động-Thương binh và Xã hội các tỉnh quản lý), nuôi dưỡng hơn 1.800 cháu. Nơi đây thực sự trở thành mái ấm của nạn nhân và cơ sở chăm sóc, phục hồi sức khỏe cho nạn nhân là cựu chiến binh.

PV: Đồng chí có thể cho biết kết quả công tác đấu tranh đòi công lý cho nạn nhân CĐDC/ dioxin Việt Nam thời gian qua và phương hướng thời gian tới?

Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh: Trung ương hội thường xuyên quan tâm chỉ đạo và triển khai thực hiện có hiệu quả hoạt động đấu tranh đòi công lý cho nạn nhân, phù hợp với đường lối đối ngoại, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước. Phối hợp chặt chẽ với cơ quan chức năng vừa đấu tranh, vừa vận động các tổ chức, nhất là Tổ chức USAID (Mỹ) có các chương trình hỗ trợ, chú trọng hơn đến nạn nhân CĐDC. Hội tích cực làm việc, tiếp xúc với các quan chức của Mỹ, tranh thủ các diễn đàn khi tham gia những hội thảo quốc tế, tọa đàm để yêu cầu Chính phủ Mỹ và các công ty hóa chất Mỹ phải có trách nhiệm đối với nạn nhân CĐDC; coi CĐDC là một vấn đề mà Chính phủ Mỹ phải quan tâm giải quyết.

Những hoạt động đó đã góp phần tạo chuyển biến trong nhận thức và đánh giá của các cơ quan chức năng của Mỹ đối với nạn nhân CĐDC. Đến nay, Hoa Kỳ đã phối hợp với Việt Nam hoàn thành tẩy độc dioxin ở sân bay Đà Nẵng, sân bay Phù Cát (Bình Định), đang thực hiện ở sân bay Biên Hòa (Đồng Nai). Chính phủ Hoa Kỳ đã thỏa thuận thúc đẩy Chương trình hỗ trợ người khuyết tật, trong đó có nạn nhân ở các tỉnh bị phun rải nặng CĐDC. Cùng với đó, Hội tiếp tục đồng hành, ủng hộ vụ kiện của bà Trần Tố Nga (Việt kiều tại Pháp, là nạn nhân CĐDC) kiện các công ty hóa chất đã sản xuất CĐHH cho quân đội Mỹ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam.

PV: Phát huy những kết quả đạt được, trong nhiệm kỳ 2023-2028, các cấp hội cần quan tâm thực hiện tốt những nhiệm vụ trọng tâm nào, thưa đồng chí?

Thượng tướng Nguyễn Văn Rinh: Các cấp hội tiếp tục bám sát đặc điểm, tình hình địa phương, tham mưu cho cấp ủy, chính quyền quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo quán triệt, thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 43-CT/TW của Ban Bí thư, đồng thời đề xuất các biện pháp lãnh đạo củng cố, kiện toàn, tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức hội hoạt động hiệu quả, thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị được Đảng, Nhà nước giao là chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân và đấu tranh đòi công lý cho nạn nhân CĐDC Việt Nam. Các cấp hội tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, hướng mạnh về cơ sở và nạn nhân; xác định công tác vận động nguồn lực chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân là nhiệm vụ trọng tâm, thể hiện nghĩa tình, trách nhiệm và là “thước đo” chủ yếu đánh giá năng lực, hiệu quả hoạt động của tổ chức hội.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!

THÀNH AN (thực hiện)