Bắt buộc mua bảo hiểm cháy nổ từ ngày 1-7: Chính sách cần nhưng dân chưa biết

Đây được xem là chính sách cấp thiết trong bối cảnh các vụ hỏa hoạn nghiêm trọng liên tiếp xảy ra gần đây. Tuy nhiên, khi thời điểm áp dụng đang đến gần, nhiều người dân trong diện bắt buộc vẫn hoàn toàn “mù” thông tin...

Người dân “ngơ ngác”

Chị Nguyễn Thị Thủy Tiên đã sống hơn 15 năm tại khu tập thể Thanh Xuân Bắc (phường Thanh Xuân Bắc, quận Thanh Xuân) cho biết, chị chưa từng nghe đến việc phải mua bảo hiểm cháy nổ đối với chung cư, nhà tập thể.

“Trước tình hình có nhiều vụ công trình nhà ở bị cháy phức tạp xảy ra như vừa qua, chúng tôi cũng rất lo lắng nhưng chưa được tổ dân phố và phường thông báo về việc này. Nếu quy định bắt buộc chung cư, nhà tập thể phải mua, điều chúng tôi quan tâm là mua ở đâu và giải quyết quyền lợi cho chúng tôi như thế nào nếu chẳng may xảy ra sự cố”, chị Thủy Tiên bày tỏ.

Tương tự, anh Trần Văn Thành, sống tại tầng 5 của tòa nhà Vinaconex 7 (phường Phú Diễn, quận Bắc Từ Liêm) cũng bất ngờ trước thông tin này.

Anh Trần Văn Thành cho biết: “Từ trước đến nay, Ban Quản trị tòa nhà vẫn trích quỹ bảo trì và dịch vụ hằng tháng để mua bảo hiểm chung cho cả chung cư. Ngoài ra, mọi thông tin chung đều được cập nhật qua Zalo nhưng tuyệt nhiên chưa có thông báo nào về quy định mới này. Ở chung cư, chúng tôi đã phải đóng nhiều loại phí rồi, không nên thêm các chi phí khác, ảnh hưởng đến cuộc sống cư dân. Việc đóng bảo hiểm nên là tự nguyện thay vì bắt buộc”.

Đáng chú ý, không chỉ các hộ dân, mà ngay cả Trưởng ban Quản trị chung cư CT3 phường Trung Văn (quận Nam Từ Liêm) Lê Quang Châu cũng khẳng định: “Chúng tôi chưa nhận được thông tin về nội dung này dù vấn đề cháy, nổ luôn được ban quản trị và cư dân đặc biệt quan tâm”.

Là hộ dân có nhiều phòng trọ cho thuê, khi được hỏi về việc sẽ bắt buộc mua bảo hiểm cháy nổ thời gian tới, ông Nguyễn Văn Đăng ở phố Nguyễn Văn Lộc (phường Mộ Lao, quận Hà Đông) bày tỏ quan điểm: “Dù lần đầu tiên nghe nói đến quy định này nhưng với hộ kinh doanh nhà ở như gia đình tôi nếu bắt buộc phải mua bảo hiểm cháy nổ, tôi không biết mua của công ty bảo hiểm nào để khi xảy ra sự cố chúng tôi sẽ thực sự được đền bù thay vì né tránh. Chính quyền, cơ quan chức năng cần đồng hành để chúng tôi biết rõ nhằm thực hiện đúng theo quy định”.

Làm sao để chính sách không nằm trên giấy?

Nghị định số 105/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, trong đó quy định cụ thể 44 danh mục cơ sở phải mua bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc. Sự ra đời của Nghị định số 105/2025/NĐ-CP xuất phát từ yêu cầu cấp bách của thực tiễn.

Theo thống kê của Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (Bộ Công an), trong năm 2024, cả nước xảy ra 4.112 vụ cháy, làm 100 người thiệt mạng, thiệt hại tài sản ước tính gần 658 tỷ đồng. Chỉ trong 4 tháng đầu năm 2025, đã có 1.232 vụ cháy làm 32 người chết và gây thiệt hại hơn 205 tỷ đồng.

So với quý IV-2024, số vụ cháy và thiệt hại trong quý I năm nay đã giảm. Tuy nhiên, nguy cơ xảy ra cháy vẫn cao tại các đô thị đông dân, đặc biệt ở nhóm nhà ở kết hợp kinh doanh - loại hình thường không đáp ứng đủ điều kiện an toàn phòng cháy. Quy định mới được kỳ vọng sẽ nâng cao ý thức và trách nhiệm của chủ cơ sở, người dân, cũng như bổ sung nguồn lực tài chính để khắc phục hậu quả khi xảy ra cháy nổ.

Việc mua bảo hiểm không chỉ giúp giảm gánh nặng thiệt hại sau sự cố mà còn tạo ra cơ chế “tự bảo vệ” từ mỗi cá nhân. Tuy nhiên, chính sách dù đúng đắn đến đâu cũng sẽ khó đi vào đời sống nếu công tác truyền thông không theo kịp.

Nguyên đại biểu Quốc hội Bùi Thị An nhận định: “Khi người dân tự bỏ tiền mua bảo hiểm, họ sẽ quan tâm hơn đến an toàn nơi mình sống. Các cơ quan chức năng cần nhanh chóng đẩy mạnh chiến dịch thông tin, công khai, minh bạch về đối tượng áp dụng cụ thể, mức phí, cách thức mua, đơn vị cung cấp, quy trình bồi thường và trách nhiệm các bên liên quan để người dân nắm rõ”.

Đồng quan điểm này, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn dân chủ và pháp luật (Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố Hà Nội) Phạm Ngọc Thảo nhấn mạnh: “Việc thông tin, tuyên truyền để người dân hiểu rõ sự cần thiết và quyền lợi của mình về bắt buộc phải mua bảo hiểm cháy nổ là vô cùng quan trọng. Chính quyền cơ sở cần chủ động phổ biến thông qua các buổi họp tổ dân phố, các kênh thông tin của phường, xã và ban quản trị tòa nhà. Đồng thời, cần cung cấp thông tin về các doanh nghiệp bảo hiểm uy tín và thiết lập cơ chế giám sát chặt chẽ để bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người mua”.

Bắt buộc mua bảo hiểm cháy nổ là chủ trương đúng đắn nhưng để chính sách thực sự trở thành "tấm khiên" bảo vệ người dân, không thể thiếu sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan liên quan, sự minh bạch của doanh nghiệp bảo hiểm và trên hết là sự chủ động tìm hiểu, thực hiện của chính người dân.