Tín dụng tiêu dùng: "Điểm sáng" của tăng trưởng ngành Ngân hàng
Theo thống kê mới nhất, đến ngày 27-11-2025, tăng trưởng tín dụng đã đạt con số 16,56%, với 18,2 triệu tỷ đồng được đưa vào nền kinh tế. Trong đó, tín dụng tiêu dùng trở thành điểm sáng khi đóng góp hơn 20% vào tăng trưởng tín dụng chung của toàn ngành Ngân hàng.
Khách giao dịch tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam.
Dư nợ cho vay đạt khoảng 3 triệu tỷ đồng
Hiện dư nợ cho vay tiêu dùng đạt khoảng 3 triệu tỷ đồng, chiếm hơn 20% tổng dư nợ tín dụng toàn nền kinh tế. Ở các nước phát triển, tỷ lệ này cao gấp 3 lần, cho thấy tín dụng tiêu dùng ở Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để phát triển. Theo các chuyên gia, tín dụng tiêu dùng phát triển sẽ hạn chế tình trạng tín dụng đen, hỗ trợ đầu ra cho sản xuất, kinh doanh.
Thống kê cho thấy, có sự tăng trưởng tốt của tín dụng tiêu dùng như các khoản vay phục vụ mua sắm đồ dùng, trang thiết bị gia đình và chi tiêu sinh hoạt trong cuộc sống hằng ngày của cá nhân, hộ gia đình (chiếm tới 27% tổng dư nợ tín dụng tiêu dùng). Sự tăng trưởng này tác động tích cực đến hoạt động sản xuất kinh doanh hàng hóa tiêu dùng, trang thiết bị gia đình và hàng hóa thiết yếu cũng như hoạt động thương mại dịch vụ nhằm phục vụ đời sống sinh hoạt của người dân.
Đại diện nhiều ngân hàng thương mại có chung ý kiến, vai trò của việc mở rộng, đổi mới và ứng dụng công nghệ trong hoạt động tín dụng tiêu dùng, cũng như sử dụng tiện ích dịch vụ thanh toán, sẽ tiếp tục là động lực thúc đẩy tăng trưởng tín dụng tiêu dùng, với dư địa về thị trường, về thị phần còn rất lớn gắn liền với việc mở rộng không gian kinh tế - xã hội và vị trí địa lý. Dự báo, tín dụng tiêu dùng sẽ tiếp tục tăng trưởng và phát huy hiệu quả.
Thời điểm này, các ngân hàng thương mại đang tăng tốc triển khai hàng loạt chương trình tín dụng ưu đãi dành cho khách hàng cá nhân.
Nhiều gói vay tiêu dùng linh hoạt
Thực tế, từ các ngân hàng trong nhóm 4 ngân hàng thương mại có vốn nhà nước hàng đầu Việt Nam (“Big4”) gồm: Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank), Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam (VietinBank) đến nhóm ngân hàng thương mại như Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank), Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn - Hà Nội (SHB)… đều triển khai những gói vay tiêu dùng linh hoạt, đáp ứng đa dạng mục đích vay vốn của khách hàng.
Chẳng hạn, BIDV triển khai lãi suất ưu đãi khoảng 5,5%/năm cho vay tiêu dùng, hộ kinh doanh và khởi nghiệp; riêng các khu vực bị thiên tai được giảm thêm 1,5% lãi suất để hỗ trợ người dân. Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội (MB) tiếp tục mở rộng chương trình MB Dream Home, gói vay mua nhà dành riêng cho khách hàng trẻ với chính sách miễn trả nợ gốc 5 năm đầu, chỉ phải trả tối thiểu 15% nợ gốc trong 5 năm tiếp theo.
Nhiều ngân hàng cũng đẩy mạnh các gói vay trực tuyến (online) trên kênh số, như vay tín chấp không cần tài sản bảo đảm hay vay thấu chi cầm cố sổ tiết kiệm online với lợi thế giải ngân nhanh. Cách thức này trở thành lựa chọn vay tiêu dùng của không ít khách hàng.
Các chuyên gia dự báo, năm 2025-2026 sẽ là giai đoạn tăng tốc của tín dụng tiêu dùng, nhờ nền kinh tế phục hồi, Luật Các tổ chức tín dụng năm 2024 có hiệu lực và thị trường bất động sản khởi sắc trở lại. Năm nay, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) trên 8%, trong khi ngành Ngân hàng phấn đấu đạt mức tăng trưởng tín dụng vượt 16%. Trên thực tế con số này đã vượt tại thời điểm 27-11-2025. Điều này tạo môi trường thuận lợi cho tín dụng tiêu dùng khi việc làm, thu nhập của người lao động gia tăng và sức mua của người dân được cải thiện.
Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cũng định hướng, tăng trưởng tín dụng an toàn, hiệu quả, tập trung vào sản xuất kinh doanh, động lực tăng trưởng, đồng thời điều chỉnh chỉ tiêu tín dụng (khoảng 19-20% năm 2025) để đáp ứng nhu cầu vốn nền kinh tế, hỗ trợ mục tiêu tăng trưởng GDP, trong đó có cả tín dụng tiêu dùng, với yêu cầu các ngân hàng giảm lãi suất, đơn giản thủ tục, kiểm soát rủi ro, đặc biệt ở lĩnh vực có rủi ro cao.
Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đoàn Thái Sơn:
Hoàn thiện khung khổ pháp lý, đáp ứng yêu cầu thực tiễn
Tín dụng tiêu dùng luôn đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Đẩy mạnh cho vay tiêu dùng còn được xem là một giải pháp quan trọng góp phần hạn chế việc tiếp cận vốn từ những kênh không chính thức, giúp giảm thiểu các hệ lụy và góp phần bảo đảm an ninh trật tự xã hội. Trong bối cảnh quy mô của thị trường này đang ngày càng lớn thì việc đưa ra các giải pháp thúc đẩy phát triển thị trường tín dụng tiêu dùng Việt Nam lành mạnh, hiệu quả và bền vững là rất cần thiết.
Thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục rà soát, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về hoạt động cho vay phục vụ nhu cầu đời sống, cho vay tiêu dùng, đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Đồng thời, các tổ chức tín dụng cũng cần phối hợp chặt chẽ với các đơn vị của Bộ Công an trong việc kết nối khai thác dữ liệu thông tin từ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, đẩy mạnh các giải pháp ứng dụng dữ liệu này trong hoạt động tín dụng tiêu dùng.
TS Nguyễn Thị Hiền, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng:
Nhiều người còn e ngại tiếp cận tín dụng tiêu dùng
Thực tế cho thấy đang có những khó khăn của lĩnh vực tín dụng tiêu dùng, những người có thu nhập thấp luôn cảm thấy e ngại, không thoải mái khi tiếp cận các tổ chức cho vay so với những người có mức thu nhập cao. Theo khảo sát, có tới 38% khách hàng vay cho rằng, họ gặp khó khăn trong việc trả nợ.
Nhiều người còn chưa nhận thức đầy đủ hậu quả của việc không trả nợ, hay để nợ quá hạn. Người dân có xu hướng ý thức rõ hơn về các hậu quả trực tiếp nhưng lại mù mờ hơn trong các hậu quả dài hạn hơn hoặc là gián tiếp hơn.
Tôi cho rằng thời gian tới các tổ chức tín dụng nên có sự phối kết hợp tốt hơn, trong đó có chia sẻ kinh nghiệm về quản trị rủi ro; chia sẻ thông tin, cảnh báo về các hành vi vi phạm pháp luật. Bên cạnh đó, các tổ chức tín dụng cũng cần gia tăng sự phối hợp với các cơ quan chức năng để phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi giả mạo ngân hàng, công ty tài chính cung cấp dịch vụ cho vay.
TS Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA):
Lưu ý về nguồn vốn và lãi suất
Đối với cho vay tiêu dùng, tổ chức tín dụng cần lưu ý về nguồn vốn và lãi suất, cần đánh giá khả năng huy động trung - dài hạn, bảo đảm cân đối giữa chi phí vốn và lãi suất cho vay, hướng tới mục tiêu bền vững. Chủ trương của Chính phủ là mở rộng tín dụng tiêu dùng, giúp người dân dễ dàng tiếp cận vốn hợp pháp, nhưng mức lãi suất phải hợp lý và minh bạch. Tổ chức tín dụng cũng cần thận trọng khi nâng tỷ lệ giải ngân trực tiếp, đặc biệt với các khoản vay không có tài sản bảo đảm, vì có thể phát sinh gian lận hoặc sai mục đích vay.
Mới đây, nhằm đáp ứng nhu cầu vốn của cả người dân lẫn công ty tài chính, đồng thời kích thích tiêu dùng, đóng góp cho tăng trưởng kinh tế, tại Dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 43/2016/TT-NHNN và Thông tư số 18/2019/TT-NHNN về cho vay tiêu dùng của công ty tài chính, Ngân hàng Nhà nước đã điều chỉnh tổng dư nợ cho vay tiêu dùng đối với một khách hàng từ 100 triệu đồng lên 400 triệu đồng.
Thanh Nga ghi
In bài viết
